Cam “khoác áo mới”
Mô hình sản xuất, thâm canh Cam, Bưởi hữu cơ của anh Hà Hữu Ngọc là điểm sáng của HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Hạnh Lâm
Trên những dải núi sương phủ đan xen đồi cam thoai thoải xứ Nghệ, bức tranh nông thôn Việt Nam đang đổi thay mạnh mẽ, nơi những ngôi nhà khang trang mọc lên thể hiện sự hồi sinh nhờ kinh tế tập thể và ý chí cộng đồng. Sự hồi sinh ấy không chỉ đến từ hạ tầng cơ sở cấp xã, mà còn là sự đổi thay của các Hợp tác xã nông nghiệp đang âm thầm lặng lẽ tạo ra chuỗi liên kết, nâng cao tay nghề, xóa đói giảm nghèo cho cả vùng miền núi.
Xã Hạnh Lâm, Nghệ An, với địa hình đồi núi, đất đai khô cằn từng gặp rất nhiều khó khăn trong nông nghiệp, tỷ lệ hộ nghèo tại xã còn ở mức cao, nhưng gần đây, nhờ mô hình trồng cam sáng tạo của Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông nghiệp Tổng hợp, kinh tế địa phương đã có bước chuyển biến tích cực, tạo việc làm cho người dân địa phương, giải quyết vấn đề an sinh, trật tự xã hội cho bà con nông dân trên vùng đất khó này.
Ông Lê Đình Quyền, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Hạnh Lâm cho biết, HTX được thành lập tháng 10 năm 2018, trước đây, mô hình trồng cam của HTX còn nhỏ lẻ, chưa tạo ra hiệu quả rõ rệt do thường xuyên bị sâu bọ đục khoét. Vì vậy chưa tạo được giá trị và danh tiếng của sản phẩm.
"Bọ ngựa và các loài thiên địch (chuồn chuồn, bọ ngựa, bọ rùa, cóc, chim sâu...) tự sinh sôi ở vườn. Đây là mô hình vườn rừng nên những con thiên địch này rất có ích, nếu dùng hóa chất sẽ gây hại cho chúng. Bọ ngựa sẽ bắt côn trùng gây hại, ngoài ra còn có nhện sẽ giăng tơ bắt bướm có hại cho cam. Vì vậy, HTX không phun thuốc diệt trừ bởi nếu phun thuốc, cây cam sẽ có tuổi thọ ngắn, quả rụng nhiều do biến đổi khí hậu", ông Quyền nói.
Ông Đặng Hữu Hạnh, Phó chủ tịch xã Hạnh Lâm cho biết: “Sản xuất hữu cơ đang là hướng đi tất yếu trong xu thế mới. Trong liên minh HTX đã có nhiều người dân mạnh dạn vay vốn ngân hàng, áp dụng sản xuất cam theo hướng hữu cơ, xã kỳ vọng thời gian tới sẽ tạo đà lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa về sản xuất cam hữu cơ.”
Thương hiệu cam hữu cơ của trang trại Ngọc Hường được nhiều người biết đến
Ấp ủ làm giàu cho quê hương từ giống cây bản địa, năm 2016, vợ chồng chị Hường anh Ngọc đã xắn tay cải tạo hơn 6ha vườn đồi để trồng cây ăn quả có múi, trọng tâm là cam và bưởi. Hơn 1,2 tỷ đồng được chi ra, đan xen với đó là chuỗi ngày đầu tắt mặt tối, tất tả ngược xuôi. Lắm lúc khốn khó bủa vây tưởng chừng gục ngã, nhưng rồi niềm tin, sự kiên định cũng mang lại thành quả tương xứng. Sau khoảng 4 năm tích cực chăm bẵm, những vườn cam, vườn bưởi đã đơm hoa kết trái và mang lại nguồn thu nhất định.
Qua nhiều năm làm kinh tế vườn đồi, chị Hường nhận thấy sản xuất theo phương thức truyền thống có hiệu quả nhưng lợi nhuận thu về không cao. Nếu tiếp tục triển khai trong điều kiện bất thuận (môi trường ô nhiễm; đất thoái hóa, bạc màu; đầu vào khó kiểm soát, thị trường bấp bênh…) sẽ đối diện với quá nhiều rủi ro, sau khi tính toán kỹ lưỡng, chị quyết tâm chuyển hướng sang canh tác theo mô hình nông nghiệp hữu cơ.
Vào thời gian đậu quả, cam sẽ được khoác áo mới riêng bởi những bàn tay cần cù, khéo léo của thợ làm vườn. Việc bọc từng quả một để tránh sâu bọ đục khoét, tránh sử dụng thuốc hoá học phun cam, gây hại với sức khoẻ người tiêu dùng, phương pháp này được chủ các trang trại trong HTX áp dụng, bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt. Tuy đầu tư ban đầu hơi cao, nhất là chi phí đặt mua bọc, mỗi quả cam được ngủ trong màn riêng, nhờ vậy mà 100% diện tích cam được bảo vệ an toàn.
Thời điểm này đang vào chính vụ thu hoạch cam, khách hàng tấp nập nên chủ vườn chẳng mấy khi được ngơi tay. Tiếng lành đồn xa, thương hiệu cam hữu cơ của trang trại Ngọc Hường nhanh chóng phủ sóng thị trường, bán chạy "như tôm tươi", có bao nhiêu hết bấy nhiêu. Mỗi năm HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp tạo công ăn việc làm cho hơn 20 lao động thường xuyên và nhiều bà con lao động thời vụ với ngày công 300.000/ngày/người.
Từ món ăn dân dã đến sản phẩm 4 sao
Anh Ngọc chị Hường bên vườn cam của mình
Cũng là thành viên chủ lực của HTX sản xuất Nhút và đặc sản nông nghiệp Thanh Chương còn có sản phẩm Nhút bà Quế. Nhút là món ăn dân dã, gắn bó bao đời nay, trở thành món ăn truyền thống với tính đặc trưng của người dân Thanh Chương “nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn”. Dù đi khắp mọi miền quê sinh sống, ngả dặm đường làm ăn, nhút luôn là hình ảnh gợi nhớ về miền quê nhà mến thương trong mỗi người con Thanh Chương. Với bà Hồ Thị Quế, ở xã Hạnh Lâm, năm nay đã hơn 70 tuổi, biết làm nhút cách đây hơn 50 năm từ cha mẹ truyền cho. Để nhút ngon, ngoài áp dụng đúng, đủ công thức, điều quan trọng là “theo tay” người làm, cho nên nhút bà Quế làm ra ngon hơn nhiều người. Bởi vậy, ngoài phục vụ gia đình, nhút bà Quế làm còn phục vụ bà con ở địa phương nói riêng và ngoại tỉnh Nghệ An nói chung để làm thực phẩm, làm quà biếu.
Kể từ đó, nhút bà Quế “lan toả” ra Bắc, vào Nam; tập trung nhiều ở thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Lâm Đồng, Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa… Sản lượng sản phẩm theo đó tăng 4 – 5 lần so với trước đây, khoảng 4 – 5 tấn/năm. Điều vui hơn mà bà Quế tâm sự là mình đã góp phần bảo tồn và lan tỏa nét văn hóa làng quê thông qua món ăn dân dã nhút truyền thống quê hương. Cùng sản phẩm nhút, Hợp tác sản xuất nhút và đặc sản nông nghiệp Thanh Chương còn có 2 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao, gồm măng chua và măng cay.
Nối dài cánh tay, mở rộng thị trường
Nhút Bà Quế sản phẩm đạt OCOP 4 sao
Thời gian qua, nhờ sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh, nhiều chương trình xúc tiến thương mại đã được tổ chức, góp phần xúc tiến thương mại và quảng bá nông sản địa phương. Nhờ đó, sản phẩm của HTX đã được nhiều người dùng, doanh nghiệp, đơn vị đối tác trong và ngoài tỉnh ký kết mở rộng, phát triển các kênh phân phối, hợp tác đảm bảo đầu ra.
“Hằng năm, Liên minh HTX tỉnh thường hỗ trợ các HTX tại địa phương tổ chức diễn đàn xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm khu vực kinh tế tập thể, HTX. Đây chính là “sân chơi” thương mại giúp các HTX trên địa bàn tỉnh có cơ hội tiếp cận với khách hàng trong và ngoài tỉnh, tìm kiếm thị trường tiêu thụ”, đại diện Hợp tác xã Sen quê Bác cho biết.
Đại diện Sở Công thương tỉnh khẳng định: Thời gian qua, Sở Công thương tỉnh Nghệ An đã phối hợp với các ngành, trong đó có Liên minh HTX hỗ trợ rất nhiều các HTX tại địa phương trong việc xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường. Đặc biệt, chính quyền địa phương chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong xúc tiến thương mại. Đến nay, sàn giao dịch thương mại điện tử Nghệ An đã hỗ trợ được hơn 470 doanh nghiệp, HTX và thương nhân đăng ký thành viên tham gia và thiết lập gian hàng, thu hút trên 9,2 triệu lượt truy cập; giới thiệu và chào bán 3.723 các sản phẩm và dịch vụ.
Đơn cử, thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại hỗ trợ, kết nối tiêu thụ khoảng 50.000 - 60.000 tấn cam, 20.000 – 30.000 tấn quýt, 25.000 – 30.000 tấn dứa quả, 5.000 tấn gừng, 5.000 tấn chanh, 800 tấn thủy, hải sản chế biến.
Quy trình sản xuất Nhút bà Quế đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm
Tính đến giữa tháng 8 năm 2025, tỉnh Nghệ An có 743 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, vượt mục tiêu đề ra (ít nhất 650 sản phẩm) và tiếp tục tăng trưởng, với nhiều sản phẩm đạt 4 sao và có mặt ở các kênh phân phối lớn, xuất khẩu. Các HTX đã tích cực hưởng ứng và tham gia các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phát huy tốt vai trò là “bà đỡ” cho thành viên, nhất là trong việc tiêu thụ sản phẩm, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho lao động, góp phần rất lớn trong việc ổn định an sinh xã hội ở địa phương.
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
