HTX Rau quả sạch Chúc Sơn: Khẳng định vị thế kinh tế tập thể bằng công nghệ và chất lượng

Khởi đầu từ tháng 5/2016, tiền thân của HTX chỉ là một nhóm hộ nông dân trăn trở trước thực trạng rau bẩn và sự bấp bênh của thị trường. Với 16 thành viên ban đầu và số vốn khiêm tốn, Chúc Sơn đã chọn con đường khó khăn nhất nhưng bền vững nhất: Sản xuất có trách nhiệm. Sau gần một thập kỷ, quy mô của HTX đã tăng gấp gần 5 lần về nhân sự và mở rộng vùng sản xuất lên hơn 30ha. Đây không chỉ là con số về mặt cơ học, mà là kết quả của một quá trình tích lũy niềm tin và chuẩn hóa quy trình nghiêm ngặt, đưa thương hiệu Chúc Sơn vượt ra khỏi phạm vi Thủ đô để vươn tới những thị trường khó tính nhất.

Các chuyên gia và đối tác kiểm tra phương pháp trồng rau theo quy trình VietGAP tại HTX rau quả sạch Chúc Sơn.

Cuộc cách mạng kỹ thuật trên đồng ruộng

Điểm đột phá đầu tiên giúp HTX Chúc Sơn tách mình ra khỏi lối mòn của các HTX truyền thống chính là tư duy “kỹ trị” – đưa công nghệ vào để kiểm soát sai số của con người và thiên nhiên. Đơn vị đã mạnh dạn đầu tư trạm quan trắc thời tiết thông minh iMetos, một thiết bị vốn thường chỉ thấy ở các trang trại lớn của doanh nghiệp nước ngoài. Trạm này có khả năng dự báo chính xác các biến số thời tiết trong bán kính 15km, từ lượng mưa, độ ẩm đến tốc độ gió và áp suất khí quyển. Dữ liệu này được truyền trực tiếp đến điện thoại của từng thành viên, giúp họ đưa ra quyết định tưới tiêu hay phun chế phẩm sinh học một cách chính xác đến từng giờ. Việc làm chủ dữ liệu thời tiết đã giúp HTX giảm thiểu tới 30% thiệt hại do thiên tai và dịch bệnh gây ra, tạo nền tảng cho sự ổn định về năng suất.

Không dừng lại ở đó, HTX Chúc Sơn đã tiên phong thực hiện quá trình số hóa toàn diện quy trình canh tác. Thông qua hệ thống eGap, mỗi luống rau, mỗi công đoạn làm đất hay bón phân đều được cập nhật lên nhật ký đồng ruộng điện tử. Thay vì những cuốn sổ tay ghi chép bằng mực đã nhòe vì mồ hôi, người nông dân nay đã quen thuộc với việc chụp ảnh, quét mã QR và đẩy dữ liệu lên hệ thống đám mây. Hệ thống truy xuất nguồn gốc này không chỉ phục vụ cơ quan quản lý mà còn là lời cam kết đanh thép với người tiêu dùng. Khi một mã QR được quét tại kệ siêu thị, toàn bộ lịch sử của cây rau từ khi là hạt giống đến lúc thu hoạch hiện ra minh bạch, tạo nên một sợi dây liên kết vô hình nhưng bền chặt về lòng tin giữa người sản xuất và người thụ hưởng.

Chuyên gia kỹ thuật cùng các thành viên HTX theo dõi sức khỏe cây trồng và các chỉ số đất.

Để nâng cao chất lượng nông sản ngang tầm quốc tế, HTX đã hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia Nhật Bản để tiếp nhận các kỹ thuật canh tác tiên tiến nhất. Những công nghệ như vải phủ không dệt để chắn côn trùng, máy hút bọ nhảy hay hệ thống tưới phun sương Israel đã được áp dụng đồng bộ trên diện tích 5ha đạt chuẩn GlobalGAP. Quy trình sơ chế và đóng gói cũng được vận hành theo tiêu chuẩn HACCP, đảm bảo môi trường vô trùng và kiểm soát nhiệt độ nghiêm ngặt. Chính sự khắt khe này đã giúp danh mục hơn 30 chủng loại rau của HTX, bao gồm những loại rau cao cấp như cải Mizuna hay cải bó xôi, luôn giữ được độ tươi ngon và hàm lượng dinh dưỡng vượt trội khi đến tay khách hàng.

Khẳng định vị thế kinh tế tập thể, phát triển kinh tế địa phương

Sự thành công mang tính bền vững của HTX Chúc Sơn còn bắt nguồn từ một triết lý quản trị sắc bén: “HTX không thể mạnh nếu giám đốc không mạnh và thành viên không thấy mình là chủ”. Ông Hoàng Văn Thám, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc HTX, đã xây dựng một bộ máy vận hành tinh gọn nhưng chuyên nghiệp như một doanh nghiệp thực thụ. Đội ngũ nhân sự không chỉ bao gồm những nông dân lành nghề mà còn có các chuyên viên về quản trị kinh doanh, kế toán và kỹ thuật nông nghiệp. Điều này giúp HTX thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nguồn hỗ trợ bên ngoài, thay vào đó là sự chủ động về tài chính thông qua huy động vốn nội bộ. Việc thành viên cùng góp vốn không chỉ giải quyết bài toán đầu tư hạ tầng nhà lưới, nhà màng mà còn gắn trách nhiệm và quyền lợi của mỗi cá nhân vào vận mệnh chung của HTX.

Tính minh bạch trong quản trị chính là chất keo kết dính 73 thành viên hiện tại. Các kỳ đại hội thường niên và cuộc họp hàng tháng không chỉ là nơi báo cáo kết quả tài chính mà còn là diễn đàn để thảo luận về chiến lược mùa vụ và phân tích thị trường. HTX Chúc Sơn đã giải được bài toán khó nhất của nông nghiệp Việt Nam là sự liên kết. Bằng cách thiết lập mạng lưới liên kết vùng với các địa phương có khí hậu khác biệt như Mộc Châu (Sơn La), HTX đảm bảo nguồn cung rau củ ổn định quanh năm, tránh tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng vào những thời điểm thời tiết khắc nghiệt tại Hà Nội. Đây là minh chứng rõ nét cho tư duy chuỗi giá trị, nơi HTX đóng vai trò là hạt nhân điều phối, kết nối sản xuất với thị trường một cách nhịp nhàng.

Hệ thống nhà màng, nhà lưới giúp HTX chủ động sản xuất các loại rau cao cấp và giảm thiểu tác động của thời tiết.

Chiến lược thâm nhập thị trường của HTX cũng mang tính bài bản cao. Thay vì bán lẻ manh mún, Chúc Sơn tập trung vào các kênh phân phối hiện đại và ổn định. Hiện nay, trung bình mỗi ngày HTX cung ứng khoảng 3 tấn rau sạch (cao điểm lên tới 5 tấn) cho các hệ thống siêu thị lớn như WinMart, Big C, Lotte và các bếp ăn tập thể tại các bệnh viện, trường học quốc tế. Đặc biệt, việc chinh phục được các công ty Nhật Bản thu mua cho cộng đồng người Nhật tại Việt Nam đã khẳng định uy tín thương hiệu ở mức cao nhất. Với 6 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao, HTX không chỉ bán sản phẩm mà còn bán cả câu chuyện về sự tử tế trong nông nghiệp, về những người nông dân dám thay đổi để kiến tạo giá trị mới.

Nhìn về tương lai, khi Luật Hợp tác xã 2023 bắt đầu đi vào thực tiễn, mô hình của Chúc Sơn càng khẳng định tính đúng đắn. Việc chuyển đổi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp đã giúp đơn vị đạt doanh thu dự kiến hơn 30 tỷ đồng vào năm 2025. Quan trọng hơn, HTX đã tạo ra một tầng lớp nông dân mới – những người có kiến thức về công nghệ, hiểu biết về thị trường và có ý thức cao về bảo vệ môi trường. Những đóng góp của HTX Chúc Sơn trong việc xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững đã được chính quyền thành phố Hà Nội đánh giá cao và coi là điểm sáng để nhân rộng. Trong hành trình sắp tới, với sự phân cấp mạnh mẽ hơn trong chính sách và sự hỗ trợ về đổi mới sáng tạo, HTX Chúc Sơn hứa hẹn sẽ còn tham gia sâu hơn vào các mô hình nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, tiếp tục giữ vững vị thế là đầu tàu dẫn dắt kinh tế tập thể Thủ đô vươn xa.