Ước mơ vươn lên làm giàu
Sinh ra tại vùng miền quê nghèo, tuổi thơ của anh Tiến gắn liền với những rặng tre, nứa rì rào; chứng kiến người dân vất vả trồng tre để giữ đất chống xói mòn, vừa chặt tre để làm nguyên liệu lại còn có măng để ăn, chính sự khốn khó ấy đã thúc đẩy ý chí của anh phải vươn lên làm giàu cho quê hương từ giống cây bản địa. Tre Trà Lân quê anh là một địa danh đã đi vào lịch sử Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi “miền Trà Lân trúc chẻ tro bay”. Nhận thấy bố mẹ mình và người dân xung quanh trồng tre, thu hoạch quá vất vả mà thu nhập chẳng thấm vào đâu khiến anh trăn trở suốt nhiều đêm dài.
Ấp ủ ước mơ và anh bắt tay vào việc đi làm thuê, học tập ở những làng nghề từ tre, nứa đã thành công để được rèn luyện kĩ năng, kinh nghiệm. Vào năm 2020, Anh đã thành lập Công ty mang thương hiệu là Trà Lân Bamboo.
Anh Thái Đăng Tiến đang đóng hàng gửi cho khách
Cộng sự đắc lực của anh không ai khác chính là người em trai cùng chí hướng tên Thái Đăng Dũng (SN 1990). Dũng thừa nhận bản thân sinh ra và lớn lên ở miền đất bạt ngàn cây tre nhưng chưa bao giờ nghĩ đến việc sẽ khởi nghiệp bằng loại cây này. Dù trước đó, Dũng từng có 5 năm kiếm sống bằng nghề liên quan đến cây tre.
Anh Dũng tâm sự: “thời điểm trước, tôi chỉ chuyên cung ứng tre cho các công trình xây dựng. Sau nhiều năm làm thuê, một suy nghĩ đã nhen nhóm trong đầu tôi về giá trị của cây tre, tre quê mình đầy rẫy, sao mà bản thân mình vẫn phải vất vả làm thuê, chặt tre đi bán với giá trị thấp mà không tận dụng nguồn nguyên liệu khổng lồ này để sản xuất mỹ nghệ, tăng giá trị cho nó.” Nói là làm, tôi cùng anh trai động viên nhau để làm công việc mà từ trước đến nay chưa ai làm. Hai anh em vay mượn, góp hết vốn liếng, cầm cố bìa đất ngân hàng để thành lập công ty và đầu tư nhân lực.
Nhiều đồ lưu niệm, vật dụng hàng ngày được làm từ tre
“Bắt tay vào làm trực tiếp mới thấy làm kinh tế thật sự không đơn giản như bản thân mình nghĩ, việc gì cũng phải trải qua quá trình rèn luyện, học tập. Tạo hình sản phẩm ra sao? Xử lý mối mọt, màu của sản phẩm thế nào để sản phẩm vừa bắt mắt, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng? Hai anh em vừa đi vừa dò đường, sai đâu sửa đó, lắm lúc cũng nhiều tranh cãi nhưng một thời gian sau, công việc dần đi quỹ đạo, các sản phẩm được chế tác từ tre với tiêu chí xanh-sạch-an toàn cho người tiêu dung đón nhận nhiệt tình, tôi và em trai cũng vui mừng không kể xiết” Anh Tiến xúc động kể lại.
Thợ mang nạng khoác áo mới cho tre
Tiếng ồn ào của máy cưa, máy bào, máy xẻ, ngổn ngang những cây tre, mét ấy là hình ảnh người thợ đang cần cù, miệt mài theo những đường bào, đường cắt để tạo ra các sản phẩm độc đáo từ tre. Hình ảnh xúc động nhất là những đôi nạng được xếp cạnh cây tre một cách gọn gàng.
Sau khi khai thác tre, người ta sẽ vứt gốc đi, nhận thấy thứ bỏ đi ấy sẽ "đẻ ra tiền" nếu được chế tác thành các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Anh Tiến thuê máy múc lên rừng đào rễ tre tìm nguyên liệu. Gốc tre sau khi rửa sạch, phơi khô, xử lý để chống mối mọt sẽ được các thợ tiện chế tác thành sản phẩm, chủ yếu là ấm pha trà, cốc hay bình cắm hoa. Những phần như nắp ấm, tay cầm, vòi nước... cũng được dùng từ những phần cành, rễ, nhánh của cây tre, tất nhiên là phải lựa chọn rất kỹ để vừa đảm bảo hài hòa về mặt mỹ thuật, vừa đảm bảo công năng sử dụng cũng như độ bền của sản phẩm. Cũng bởi được chế tác từ phần gốc, rễ của cây tre nên các sản phẩm dù cùng chủng loại cũng không thể giống nhau mà mang nét đẹp riêng biệt. Do vậy, mức giá của sản phẩm cũng khác nhau, giao động từ 500 nghìn đến 1,5 triệu đồng, tùy vào độ tinh xảo.
Đũa tre gác bếp của HTX Trà Lân - Sản phẩm chứng nhận OCOP 3 sao
Công ty TNHH tre Trà Lân ở xã Châu Khê có 20 lao động thường xuyên thì có đến 3 người bị khuyết tật vận động, tạo việc làm cho nhiều lao động trên địa bàn và bà con nông dân. Anh Tiến cho biết:”người dân ở đây dân trí thấp sẽ khó khăn khi tiếp cận công nghệ, kĩ thuật chế tác đòi hỏi sự công phu, tinh tế. Tuy nhiên tôi quyết tâm, tự tin sẽ truyền nghề thành công, vì người dân ở đây rất chịu khó, thật thà.”
Sau một lần bị tai nạn giao thông, anh La Văn Thắng, người dân tộc Đan Lai ở bản Khe Nóng, xã Châu Khê phải cưa bỏ 1 chân để duy trì sự sống. Vốn chỉ quen với việc đặt bẫy, cầm nỏ săn bắn để mưu sinh, nên khi tiếp cận với nghề chế tác tre thành sản phẩm tinh xảo, đòi hỏi sự khéo léo, anh Thắng khá gian nan. “Người ta cố gắng 1, tôi phải cố gắng 10 thậm chí là 100”. Chính sự cố gắng bền bỉ đó đã giúp Thắng trở thành một thợ lành nghề, công nhân chính ở xưởng.
Làm đồ tre mỹ nghệ, ngoài sự khéo léo, tỉ mẩn, cẩn thận và đòi hỏi bộ óc sáng tạo, gu thẩm mỹ đẹp đối với người bình thường đã khó thì với những người khuyết tật còn gian nan gấp bội lần. Nhưng tình yêu nghề, khát khao sống có ích cho xã hội đã giúp họ vượt qua khó khăn, trở ngại, thở thành những người thợ lành nghề nuôi sống cả gia đình.
Khi sản phẩm được nhiều người khen ngợi vì ý tưởng độc đáo, thẩm mỹ tinh tế và hữu dụng, anh Tiến cho biết tất cả chỉ là bước đầu. Công ty sẽ tiếp tục tạo ra các sản phẩm mới, bao gồm cả trang trí nội thất bằng tre, xu hướng mới trong trang trí nội thất hiện nay. Khi hỏi về dự định tiếp theo, anh Tiến hồ hởi: "Hiện trên địa bàn đã thành lập Hợp tác xã (HTX) tre, gần 20 thành viên đăng ký tham gia. Phải thành lập HTX thì bà con mới có kỹ thuật trồng và thu hoạch tre đúng cách, bảo vệ tốt môi trường. Bà con có thể khai thác gốc tre, cành tre để bán tiếp cho công ty. Nếu thành lập HTX, ngoài việc bao tiêu sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật, chắc chắn thu nhập từ cây tre của bà con cũng sẽ tăng lên".
Nhiều sản phẩm của HTX Trà Lân được giới thiệu tại các khu du lịch và các hội chợ
"Ngoài việc giới thiệu sản phẩm tại các khu du lịch trong tỉnh, hiện công ty cũng triển khai quảng bá và nhận làm các sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng thông qua mạng xã hội. Một số khách hàng tin tưởng gửi mẫu để công ty sản xuất rồi mang sang châu Âu làm quà tặng. Tôi vững tin, một ngày không xa, các sản phẩm từ tre của miền Trà Lân sẽ có mặt khắp mọi miền và nhiều quốc gia".
HTX đồng hành từ chính sách đến hành động
Ông Nguyễn Bá Châu, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nghệ An cho hay, thời gian qua tại địa phương, nhiều HTX đã đầu tư hoạt động theo hướng liên kết chuỗi, xây dựng mô hình sản xuất kinh doanh có quy mô lớn trên các lĩnh vực thương mại, sản xuất chế biến nông sản, hải sản, dược liệu.
Tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh có 912 HTX hoạt động, với tỷ lệ 61,4% HTX hoạt động hiệu quả. Các HTX không chỉ gia tăng về số lượng mà chất lượng cũng ngày càng được cải thiện, doanh thu trung bình đạt trên 2,2 tỷ đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân người lao động đạt khoảng 59 triệu đồng/năm.
Đặc biệt, các HTX đã tích cực hưởng ứng và tham gia các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; phát huy tốt vai trò là “bà đỡ” cho thành viên, nhất là trong việc tiêu thụ sản phẩm, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho lao động, góp phần rất lớn thay đổi tư duy sản xuất, tăng cường liên kết cộng đồng và ổn định an sinh xã hội trên địa bàn xã.
Nghệ nhân đang chế tác bàn bằng tre
Tuy nhiên, cũng theo ông Châu, hiện vẫn còn không ít HTX lúng túng trong việc tiếp cận thương mại điện tử, chưa thành thạo các hình thức bán hàng qua mạng xã hội, livestream… Trước thực tế đó, trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh Nghệ An sẽ tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xúc tiến thương mại và tiêu thụ sản phẩm cho khu vực kinh tế tập thể. Trong đó, ưu tiên hỗ trợ HTX xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ; tư vấn phát triển thương hiệu, chuẩn hóa sản phẩm theo tiêu chuẩn thị trường; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, phát triển bán hàng trực tuyến, thương mại điện tử.
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
