Theo Văn phòng điều phối chương trình NTM, năm 2020, nguồn vốn toàn tỉnh Nghệ An đã huy động được hơn 10.637.093 triệu đồng, nâng tổng nguồn vốn đã huy động trong giai đoạn 2011-2020 là 66.718.679 triệu đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực tiếp thực hiện chương trình 1.960.497 triệu đồng; nâng tổng số vốn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2011-2020 là 8.814.218 triệu đồng, đạt 18,43%. Vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án là 2.100.000 triệu đồng, đạt 19,75%; nâng tổng số vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án giai đoạn 2011-2020 là 12.699.995 triệu đồng. Vốn doanh nghiệp là 450.000  triệu đồng, đạt 4,23%; nâng tổng số vốn doanh nghiệp giai đoạn 2011-2020 là 3.230.667 triệu đồng. Vốn tín dụng là 5.100.000 triệu đồng, đạt 47,94%; nâng tổng số vốn tín dụng giai đoạn 2011-2020 là 32.037.643 triệu đồng. Và vốn nhân dân đóng góp là 1.026.596 triệu đồng, đạt 9,65%; nâng tổng số vốn nhân dân đóng góp giai đoạn 2011-2020 là 10.236.560 triệu đồng.

Nghệ An tăng cường giải pháp xây dựng nông thôn mới thôn, bản

Tính đến nay (tháng 11/2020), toàn tỉnh có 246 xã đạt chuẩn NTM, chiếm gần 59,85%. Trong đó, có 6 xã thuộc huyện nghèo 30a; 2 xã biên giới; có 36 xã có nhiều đồngbào dân tộc thiểu số; 102 xã có đông đồng bào giáo dân. Thu nhập bình quân đầungười khu vực nông thôn là 32,013 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3%. Tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 91,2%; tỷ lệ người dân nông thôn ược sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 84,5%, sử dụng nước sạch đạt 60%. Dự kiến hết năm 2020 có thêm từ 35 xã đạt chuẩn NTM nâng tổng số xã đạt chuẩn NTM toàn tỉnh lên 281 xã, số tiêu chí bình quân toàn tỉnh đạt 16,5 tiêu chí/xã. Có hai đơn vị huyện Nghi Lộc và thị xã Hoàng Mai đang nỗ lực hoàn thành đạt chuẩn các xã còn lại và các tiêu chí cấp huyện; dự kiến cuối năm 2020 sẽ hoàn thiện hồ sơ để đề nghị thẩm tra và thẩm định Đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM; nâng số đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM lên 6 đơn vị.

Phát triển về Giao thông - thủy lợi: Đến tháng 11/2020, toàn tỉnh đã xây dựng được thêm 249 km đường giao thông nông thôn nâng tổng số km giao thông đã xây dựng, nâng cấp được của toàn tỉnh đến nay là 10.409,4 km, với tổng kinh phí hơn 13.126 tỷ đồng. UBND tỉnh đã hỗ trợ măng làm đường GTNT là 44.430 tấn/48.250 tấn kế hoạch, nâng tổng số xi măng đã cấp từ khi thực hiện chương trình là 721.076 tấn và đã sử dụng 718.780/721.076 tấn tương đương 4.099 km/4.120 km, đạt 99,4 % kế hoạch, cả tỉnh đã có 305/411 xã đạt tiêu chí giao thông, đạt 74,2%. Xây dựng thêm 77 km kênh mương, lũy kế đến nay đã làm được là 3.349 km kênh mương các loại, cải tạo nâng cấp hàng trăm công trình thuỷ lợi như bờ bao, cống, trạm bơm phục vụ tưới tiêu, với tổng số tiền là 3.627,6 tỷ đồng; có 378/411 xã đạt tiêu chí thuỷ lợi, chiếm 91,6%.

 Đồng chí Nguyễn Văn Đệ - Giám đốc Sở NN&PTNT trao bằng công nhận đạt chuẩn NTM cho xã Diễn Hải

Về Văn hóa - xã hội: Mạng lưới trường, lớp, học sinh được duy trì ổn định ở tất cả các ngành học, cấp học; tính đến nay, toàn tỉnh có 992/1.452 trường học các cấp đạt chuẩn quốc gia. Đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Công tác Giáo dục đào tạo ở khu vực nông thôn được quan tâm triển khai thực hiện, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giáo dục, mạng lưới trường, lớp tiếp tục được duy trì củng cố. Các đơn vị trường học đã làm tốt công tác phổ cập giáo dục ở các cấp học, đồng thời có các giải pháp để giảm tỷ lệ học sinh yếu kém, tăng tỷ lệ học sinh khá, giỏi. Thực hiện đầy đủ, đúng quy định các chế độ chính sách đối với các học sinh dân tộc thiểu số, học sinh vùng đặc biệt khó khăn. Dự kiến đến cuối năm có 1.055/1.452 trường học các cấp đạt chuẩn quốc gia; có 348/411 xã đạt tiêu chí trường học.

Xây dựng, nâng cấp được 373 km hệ thống đường điện các loại với kinh phí thực hiện là 448,996 tỷ đồng, nâng tổng số km hệ thống đường điện được xây dựng, nâng cấp từ khi thực hiện chương trình đến nay là  5.528,7 km với tổng kinh phí 3.308,676 tỷ đồng. Đầu tư nâng cấp thêm 18 chợ nông thôn, với tổng kinh phí là 1,028 tỷ đồng và đã có 366/411 xã đạt tiêu chí cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; có 315/411 xã đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hoá. Công tác bảo vệ môi trường đã được cấp ủy chính quyền các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm, luôn chú trọng nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường. Tăng cường công tác giám sát và thông tin về chất lượng môi trường, đảm bảo phát triển kinh tế, xã hội gắn liền với bảo vệ môi trường theo hướng phát triển bền vững.

Khơi dậy nguồn lực, người dân chung tay làm đường giao thông thôn xóm

Việc xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM được tăng cường thực hiện theo Chỉ thị số 36/CT-TTg ngày 30/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh thực hiện hiệu quả, bền vững Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020. Và công văn số 8932/BKHĐT-KTNN ngày 01/11/2017 Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc tập trung xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc Chương trình MTQG xây dựng NTM. Nhờ đó, tính đến cuối năm 2015, số nợ đọng thuộc chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM toàn tỉnh Nghệ An là 751 tỷ đồng, bình quân 1,74 tỷ đồng/1 xã. Trong những năm qua trên cơ sở nguồn vốn được hỗ trợ từ Trung ương, UBND tỉnh đã phân bổ cho các địa phương, trong đó yêu cầu tập trung ưu tiên thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản. Đến 31/10/2020, nợ đọng thuộc Chương trình MTQG xây dựng NTM không còn (theo hướng dẫn tổng hợp số liệu và phân loại nợ đọng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại Công văn số 8932/BKHĐT-KTNN ngày 01/11/2017). Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo, khống chế không để phát sinh nợ đọng; đặc biệt, nắm bắt thông qua quá trình thẩm định xã Nông thôn mới ở các địa phương.

Mô hình nông nghiệp công nghệ cao được nhân rộng

Bên cạnh đó tỉnh còn có nhiều sáng tạo như: Thực hiện Đề án xây dựng xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiễu mẫu ở: Xã Kim Liên - huyện Nam Đàn; xã Sơn Thành huyện Yên Thành, xã Quỳnh Đôi - huyện Quỳnh Lưu. Các địa phương căn cứ vào điều kiện thực trạng, lợi thế của xã để lựa chọn nội dung xây dựng xã Nông thôn mới kiễu mẫu; Ban hành Bộ tiêu chí thôn bản nông thôn mới áp dụng trên địa bàn các xã miền núi tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2017-2020 để các địa phương miền núi cao trong điều kiện khó khăn khi thực hiện xã NTM có thể căn cứ Bộ tiêu chí để xây dựng các thôn/bản đạt chuẩn tạo tiền đề cho xây dựng xã đạt chuẩn NTM trong những năm tiếp theo.

Với quan điểm “Xây dựng NTM là quá trình liên tục, lâu dài, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc”, vì vậy giải pháp đặt ra là các ngành, địa phương cần rà soát và sớm hoàn thành mục tiêu của giai đoạn 2016 - 2020 mà các cấp có thẩm quyền đã phê duyệt; đồng thời xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện giai đoạn sau năm 2020 cụ thể, sát với tình hình thực tế. Từ đó thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu cụ thể như xây dựng thêm 70 Vườn chuẩn Nông thôn mới; 50 bản đạt chuẩn; 20 xã đạt chuẩn Nông thôn mới; 20 xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao; 3 xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiễu mẫu; 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn Nông thôn mới; bình quân đạt 16,8 tiêu chí/xã.

Từ những kết quả trên, Nghệ An đã có bước đi vững chắc trong thực hiện Chương trình NTM và đã tạo được nhiều "Khởi sắc mới - sức sống mới" ở các miền quê trong toàn tỉnh, để phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới” ngày càng được đi sâu vào lòng dân.