TS. Nguyễn Tuấn Anh (nguyên Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước), hiện là Phó Trưởng ban Công tác Đại biểu Quốc hội thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chánh Văn phòng Đảng đoàn Quốc hội.

Nên ưu tiên cho các ngân hàng tập trung cho vay 5 lĩnh vực theo định hướng của Chính phủ

Theo số liệu của Ngân Hàng Nhà nước tính đến ngày 26/7 tín dụng tăng trưởng 9,42% so với đầu năm (tăng 16,3% so với cùng kỳ). Theo mục tiêu tăng trưởng 14% mà NHNN đề ra, trong hơn 4 tháng cuối năm, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế dự kiến tăng thêm gần 4,6 điểm phần trăm, tương đương quy mô khoảng gần 500.000 tỷ đồng.

Mặc dù nhiều ngân hàng thương mại đã sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng (room tín dụng) mà NHNN đưa ra từ đầu năm, nhưng tính đến giữa tháng 8 chưa ghi nhận nhà băng nào được cấp thêm room. Các nhóm phân tích, các chuyên gia của các công ty chứng khoán như SSI Research, VCBS, BVCS... đều dự báo NHNN sẽ nới room tín dụng vào thời điểm cuối quý III hoặc đầu quý IV, mức độ nới cũng sẽ dựa vào sức khỏe tài chính của từng ngân hàng.

Trả lời báo chí, TS. Nguyễn Tuấn Anh (nguyên Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước), hiện là Phó Trưởng ban Công tác Đại biểu Quốc hội thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chánh Văn phòng Đảng đoàn Quốc hội cho rằng, với những động thái từ phía cơ quan quản lý nhà nước gần đây, có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm điều chỉnh hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng trong biên độ điều hành, trên nguyên tắc thận trọng, đảm bảo an toàn vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Ông Tuấn cũng đưa ra nhận định, việc nới room tín dụng sẽ chỉ nên ưu tiên cho các ngân hàng tập trung cho vay 5 lĩnh vực theo định hướng của Chính phủ”.

Cũng theo TS Nguyễn Tuấn Anh cho biết: “Hiện dư địa tăng trưởng tín dụng còn khá lớn (4 tháng cuối năm còn khoảng 4,42%, tương đương gần 500.000 tỉ đồng). Tôi tin Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm điều chỉnh room tín dụng cho các ngân hàng trong biên độ điều hành 14%. Việc điều chỉnh tuân thủ theo nguyên tắc tổ chức tín dụng nào có “thể chất” tốt hơn, tín dụng lành mạnh hơn, tham gia đóng góp nhiều hơn vào các mục tiêu chung của hệ thống và chủ trương của Chính phủ sẽ được ưu tiên nới room tín dụng”.

Theo TS Nguyễn Tuấn Anh, tăng trưởng tín dụng của Việt Nam luôn cao hơn so với tăng trưởng GDP cho thấy nền kinh tế thâm dụng vốn khá cao. Đặc biệt, hiện nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế có những hạn chế và tập trung vào hệ thống ngân hàng, việc các ngân hàng bị hạn chế room tín dụng có thể dẫn đến những diễn biến không tốt.

Nới room tín dụng sẽ có sự phân hóa

Về phía NHNN, nhà điều hành giao hạn mức tín dụng cho các ngân hàng dựa vào kết quả xếp hạng và chấm điểm theo quy định tại Thông tư 52 năm 2018 của NHNN quy định xếp hạng tổ chức tín dụng. Các tiêu chí chấm điểm ngân hàng gồm 6 tiêu chí về vốn, chất lượng tài sản, quản trị điều hành, kết quả hoạt động kinh doanh, khả năng thanh khoản, mức độ nhạy cảm với rủi ro thị trường. NHNN chấm điểm và xếp hạng từng nhà băng nhưng lại không công khai kết quả này, thay vào đó, gửi riêng tới từng nhà băng.

Ảnh minh họa

Ngoài ra, việc phân bổ tăng trưởng tín dụng của NHNN cho từng tổ chức tín dụng cũng sẽ trên hai cơ sở. Thứ nhất, xếp hạng cao sẽ được giao "room" tốt hơn. Thứ hai, theo chủ trương, định hướng điều hành của Chính phủ, việc cấp hạn mức tín dụng cao hay thấp cũng sẽ dựa trên tiêu chí giảm lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, tiêu chí tín dụng tập trung vào lĩnh vực đầu tư kinh doanh bất động sản, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, tiêu chí ngân hàng tham gia hỗ trợ xử lý các ngân hàng yếu kém...

TS Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, “Việc nới room tín dụng chỉ nên ưu tiên cho các ngân hàng tập trung cho vay 5 lĩnh vực theo định hướng của Chính phủ như sản xuất, dịch vụ, nhất là các ngành kinh doanh trọng điểm bao gồm thương mại, xuất nhập khẩu, nông lâm thủy sản…

Với những ngân hàng có dư nợ tập trung vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro và cần tiếp tục tăng cường quản lý. Mặc dù không hạn chế tín dụng đối với các lĩnh vực này, song cần kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo hướng tới mục tiêu an toàn hệ thống. Nền kinh tế đang phục hồi, nhưng chưa đồng đều, nên nắn dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên sẽ là mục tiêu hàng đầu”.

Theo báo cáo mới đây của Trung tâm Phân tích Chứng khoán SSI - SSI Research, nhóm chuyên gia cho biết NHNN vẫn đang phát tín hiệu khá thận trọng trong hạn mức tăng trưởng tín dụng năm nay và việc nới hạn mức sẽ diễn ra chọn lọc giữa các ngân hàng với mức độ sẽ không quá cao. Các công ty chứng khoán cũng đưa ra nhận định như ông Tuấn là NHNN sẽ nới room tín dụng vào thời điểm cuối quý III hoặc đầu quý IV, mức độ nới cũng sẽ dựa vào sức khỏe tài chính của từng tổ chức tín dụng.

Các tiêu chí xét duyệt tín dụng của NHNN có thể kể đến như mức độ dồi dào vốn chủ sở hữu (hệ số CAR - hệ số an toàn vốn), năng lực quản trị rủi ro thể hiện qua việc tuân thủ các chuẩn mực Basel II, Basel III, IFRS 9... mức độ hỗ trợ NHNN thực hiện nhiệm vụ chính trị xã hội như miễn giảm lãi suất và phí, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng...

Nhóm phân tích cũng dự báo các tổ chức tín dụng như: MB, Vietcombank, Techcombank, VPBank, ACB, TPBank, MSB... sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn trung bình ngành trong dài hạn.

Và thời gian tới, các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém như MB và Vietcombank sẽ có lợi thế về tăng trưởng tín dụng so với các ngân hàng khác.

Ở chiều ngược lại, các ngân hàng trong diện cảnh báo có tỷ trọng cho vay các lĩnh vực rủi ro như đầu cơ bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp... có thể bị hạn chế room tín dụng ở mức vừa phải hơn để bảo đảm hạn chế rủi ro hệ thống, nhóm phân tích nhận định./.