Hai phương án về nồng độ cồn 

Ngày 15/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên họp thứ 31, cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Báo cáo một số vấn đề lớn của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, trong quá trình thẩm tra vẫn còn nhiều loại ý kiến liên quan việc cấm lái xe khi trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Loại ý kiến thứ nhất: Nhất trí với dự thảo Luật là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. 

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới báo cáo về một số vấn đề lớn của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ - Ảnh: VGP/NN

Về ưu điểm, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, quy định này kế thừa từ Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và thống nhất với quy định tại khoản 6 Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019. Quy định trên đã được thực tiễn kiểm nghiệm phát huy kết quả tốt. Số vụ tai nạn liên quan đến rượu bia giảm. Cấm hành vi trên với mục đích phòng ngừa, làm giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia mà điều khiển phương tiện giao thông gây ra, được các nhà khoa học ủng hộ. 

Đến nay, quy định cấm trên đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”. Về nồng độ cồn nội sinh phát hiện qua hơi thở, đến thời điểm hiện nay chưa có căn cứ rõ ràng; có thể kiểm tra lại qua xét nghiệm máu để không làm sai lệnh kết quả xử lý.

Về hạn chế, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn như vậy là nghiêm khắc và tác động đến thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam; ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương; giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta.

Loại ý kiến thứ hai: Đề nghị cân nhắc quy định trên và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất. Ưu điểm của quy định này là đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận người dân, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người đã sử dụng rượu, bia được điều khiển phương tiện tham gia giao thông; không làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, không làm ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta và cả gián tiếp cho nhiều người lao động trong chuỗi sản xuất, kinh doanh. 

Quy định ngưỡng giới hạn nồng độ cồn cho phép đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ cũng tương đồng với quy định của nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, hạn chế là làm tăng số vụ tai nạn giao thông, kéo theo làm tăng hậu quả, thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra như các thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người điều khiển phương tiện, người tham gia giao thông khác. Khó bảo đảm tính khả thi khi người uống rượu, bia không thể biết lúc nào đến ngưỡng để dừng lại.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng đây là nội dung lớn, có tác động đến toàn bộ người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, được cử tri và dư luận nhân dân đặc biệt quan tâm trong thời gian qua. 

Căn cứ ý kiến của các ĐBQH, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh tổng hợp và đề xuất 2 phương án.

Phương án 1: Quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (kế thừa theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019, áp dụng đối với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ).

Phương án 2: Quy định như Luật Giao thông đường bộ năm 2008 là cấm: “Điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 mg/100 ml máu hoặc 0,25 mg/1l khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

“Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn Phương án 1 để báo cáo Quốc hội cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi”, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới nhấn mạnh.

Các đại biểu dự phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ - Ảnh: VGP/NN

Bổ sung quy định đấu giá biển số xe

Về quy định đấu giá biển số xe, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, đa số ý kiến đề nghị nghiên cứu, đánh giá kết quả thực hiện để bổ sung vào dự thảo Luật quy định về đấu giá biển số xe ô tô; có ý kiến đề nghị nghiên cứu mở rộng đấu giá với cả biển số xe tải, xe khách và xe mô tô.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí với báo cáo của Chính phủ và thấy rằng việc thực hiện Nghị quyết số 73/2022/QH15 trong thời gian vừa qua đã đem lại kết quả tích cực, chứng minh được tính hiệu quả, tính khả thi của chính sách mới này. Nếu không kịp thời đưa vào dự thảo Luật này mà chờ hết thời gian thực hiện thí điểm, tiến hành tổng kết, báo cáo Quốc hội thì lúc đó phải tiến hành trình tự, thủ tục sửa đổi, bổ sung Luật mới được Quốc hội sẽ gây tốn kém, lãng phí cả về thời gian và ngân sách.

Căn cứ đề xuất của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng có 2 phương án để luật hóa nội dung đấu giá biển số xe theo 2 phương án.

Phương án 1: Bổ sung 1 điều (Điều 37) vào dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ trên tinh thần kế thừa nội dung của Nghị quyết số 73/2022/QH15 về thí điểm đấu giá biển số xe có điều chỉnh để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị quyết trên.

Phương án 2: Bổ sung nội dung đấu giá biển số xe vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với phương án 1, vì đưa vào quy định trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là phù hợp với ý kiến đại biểu Quốc hội đã nêu, phù hợp với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là luật chuyên ngành, sẽ quy định đầy đủ, cụ thể các nội dung về đấu giá biển số xe và tạo nên sự thống nhất với các quy định khác về biển số xe như quản lý phương tiện giao thông đường bộ, cấp, thu hồi chứng nhận đăng ký xe và biển số xe.

Nhiều ý kiến đồng ý cấm tuyệt đối nồng độ cồn với tài xế 

Trong phiên thảo luận, đã có 4 ý kiến phát biểu của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều bày tỏ đồng tình cần cấm tuyệt đối nồng độ cồn với tài xế.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh bày tỏ đồng tình với phương án cấm tuyệt đối tài xế có nồng độ cồn.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh, qua thời gian thực hiện, quy định cấm này đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang hình thành văn hóa đã uống rượu bia thì không lái xe; đồng thời làm giảm các vụ tai nạn giao thông do uống rượu bia gây ra.

Bên cạnh đó, việc cấm này cũng từng bước giảm thiểu tác hại trực tiếp của rượu bia với khoảng 30 căn bệnh nguy hiểm, gián tiếp với 150 căn bệnh khác.

Còn Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV đã rất khó khăn khi quy định cấm nồng độ cồn với tài xế trong Luật Phòng, chống tác hại rượu bia năm 2019.

Theo bà Nguyễn Thúy Anh, khi đưa ra lấy ý kiến ở Quốc hội khóa 14 về nội dung cấm nồng độ cồn trong Luật Phòng, chống tác hại rượu bia thì lúc đầu cả 2 phương án đều không đạt 50%.

Sau đó, với giải trình rất thuyết phục của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi đó thì Quốc hội đã đồng ý thông qua luật, và quy định cấm nồng độ cồn với tài xế đã nhận được sự đồng tình của 74% tổng số đại biểu Quốc hội.

Do đó, bà đề nghị lựa chọn phương án cấm tuyệt đối nồng độ cồn để kế thừa Luật Phòng, chống tác hại rượu bia.

Nêu ý kiến sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng đồng tình phương án cấm tuyệt đối nồng độ cồn với tài xế.

Tuy nhiên, ông đề nghị báo cáo giải trình tiếp thu trình ra Quốc hội cần làm rõ thêm các lập luận về quy định này. Cụ thể làm rõ những cơ sở khoa học quy định nội dung này.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị không nên nêu 2 loại ý kiến trong báo cáo giải trình, tiếp thu trình Quốc hội, mà có thể nói đa số ý kiến đồng tình với loại ý kiến cấm nồng độ cồn với các lý do và có một số ý kiến khác.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng chỉ rõ Luật Phòng, chống tác hại rượu bia đang quy định cấm và thực tiễn áp dụng đang dần dần hình thành bước đầu văn hóa giao thông không uống rượu bia. Do đó, bà đồng tình với phương án cấm.