Quang cảnh Đền Cửa Ông những ngày đầu xuân mới Giáp Thìn

Hai cây đa ở đền Cửa Ông cùng loài đa Gùa quả nhỏ, tên khoa học là Ficus glaberrima Blume, trong đó một cây mọc cạnh lăng mộ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, niên đại khoảng trên 200 năm có chu vi gốc (tính cả rễ phụ) 9,4m; đường kính gốc 2,9m; đường kính tại vị trí cao 1,3m là 2,7m; chiều cao vút ngọn 22m; chiều cao dưới cành 3m, tại vị trí phân cành cấp 1 cây được chia thành 4 cành chính có đường kính từ 30cm đến 60cm; đường kính tán hướng (Đông Tây) 20m, hướng (Nam Bắc) 25m.

Cây đa có niên đại khoảng trên 200 năm cạnh lăng mộ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng

Và một cây có tuổi đời khoảng trên 150 năm, mọc cách cửa chùa Cẩm Sơn Tự khoảng 3m. Chu vi gốc (tính cả rễ phụ) 14,7m; đường kính gốc 4,7m; đường kính tại vị trí cao 1,3m là 4,1m; chiều cao vút ngọn 20m; chiều cao dưới cành 3m; tại vị trí phân cành cấp 1 cây được chia thành 4 cành đường kính cành nhỏ nhất 0,4m, đường kính cành to nhất 0,6cm; đường kính tán hướng (Đông Tây) 25m, hướng (Nam Bắc) 30m.

Quyết định công nhận “Cây di sản Việt Nam” do Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cấp cho các cây Cổ thụ

Tại Đền Cửa Ông có 9 cây nhãn, người địa phương nơi đây gọi là cây Nhãn nước, tên khoa học là Dimocarpus longan Lour, mọc phân tán ở cánh Tả - cánh Hữu Hậu cung Đền Thượng, trước cửa nhà sắp lễ Đền Thượng, lối lên tượng đài Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, cạnh lầu chuông. Những cây Nhãn này cùng có niên đại khoảng 200 năm, được đánh số cây từ 1 - 9, riêng cây số 8 mọc ở lối lên Tượng đài Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, cạnh Lầu Chuông là cây to nhất có chu vi gốc 6,1m, đường kính gốc 1,9m, đường kính tại vị trí cao 1,3m là 1,2m, chiều cao vút ngọn 18m, chiều cao dưới cành 1,8m, đường kính tán hướng (Đông Tây) 20m, hướng (Nam Bắc) 18m.

Cây Nhãn có niên đại 200 năm, mọc bên cạnh lối lên tượng đài Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng (cạnh Lầu Chuông)

Với cây Nhãn số 7 mọc trước cửa nhà sắp lễ Đền Thượng lớn thứ hai. Chu vi gốc 3,2m, đường kính gốc 1,0m, đường kính tại vị trí cao 1,3m là 0,6m, chiều cao vút ngọn 8,6m, chiều cao dưới cành 6m, đường kính tán hướng (Đông Tây) 6,6m, hướng (Nam Bắc) 7,4m. các cây còn lại có chu vi gốc từ 2,1m - 2,8m, đường kính gốc 0,7m - 0,9m; đường kính tại vị trí cao 1,3m: 0,7m, chiều cao vút ngọn từ 11,2m - 16m, chiều cao dưới cành từ 3,1m - 3,5m, đường kính tán hướng (Đông Tây) từ 8,4m - 9,7m, hướng (Nam Bắc) từ 8,6m - 9,8m.

Cây Long Não tại Đền Cửa Ông mọc gần khu tượng đài Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng có niên đại khoảng trên 130 năm, tên khoa học là Cinnamomum camphora L có chu vi gốc 2,9m, đường kính gốc 0,9m, đường kính tại vị trí cao 1,3m là 0,8m, chiều cao vút ngọn 23m, chiều cao dưới cành 5,8m, đường kính tán hướng (Đông Tây) 17,2m, hướng (Nam Bắc) 6,8m.

 Cây Long Não tại  khu tượng đài Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng.

Tại khuôn viên miếu Ba Cây Thông, ở thôn Thác Bạc, xã Dương Huy có 3 cây Thông Nhựa được công nhận là Cây di sản Việt Nam tên khoa học là Pinus merkusii Jungh. et de Vries có niên đại khoảng 200 năm. Truyền tục rằng: Khi dân làng dựng am thờ Thành Hoàng, Quan Sơn, Thổ Địa theo tín ngưỡng văn hóa cổ đại, có phối thờ ngũ phương thì trồng 5 cây thông tượng trưng cho 5 vị Ngũ Phương Thần. Thời Pháp thuộc, khi binh lính đến làng đồn trú, chúng sai người chặt hạ 2 cây để làm tời trục thi công xây dựng đồn bốt. Không lâu sau, những người chặt hạ cây, có người thì gặp tai ương, có người tự đổ bệnh lạ mà chết yểu. Tiếng dữ đồn xa, không ai dám động dao búa vào những cây còn lại, nên 3 Cây Thông này mới còn đến ngày nay. Miếu chính thần thờ thiên thần, trong khuôn viên có 3 cây thông thì gọi là miếu Ba Cây Thông.

Trong đó, cây thông lớn nhất có chu vi gốc 3,5m, đường kính gốc 1,1m, đường kính tại vị trí cao 1,3m là 0,9m, chiều cao vút ngọn 27m, chiều cao dưới cành 20m, đường kính tán hướng (Đông Tây) 20m, hướng (Nam Bắc) 22m. Hai cây còn lại có chu vi gốc từ 2,9m - 3,0m, đường kính gốc cùng 0,9m, đường kính tại vị trí cao 1,3m cùng 0,8 m, chiều cao vút ngọn từ 23m - 25m, chiều cao dưới cành từ 15m-17m, đường kính tán hướng (Đông Tây) từ 15m - 16m, hướng (Nam Bắc) từ 17m - 18m.

Cây trám trắng ở miếu Ba Cây Thông tên khoa học là Canarium album (Lour.) Raeusch có tuổi thọ khoảng trên 200 năm. Chu vi gốc (tính hết bộ rễ) 4,5m, đường kính gốc 1,4m, đường kính tại vị trí 1,3m là 0,9m, chiều cao vút ngọn 20m, chiều cao dưới cành 3,5m, đường kính tán hướng (Đông Tây) 25m, hướng (Nam Bắc) 22m.

Quyết định và đón nhận Bằng công nhận Cây di sản Việt Nam được thành phố Cẩm Phả dự kiến công bố vào ngày Khai hội - Lễ Hội đền Cửa Ông sẽ được tổ chức vào ngày 12/3/2024, (tức ngày mùng Ba tháng Hai năm Giáp Thìn).