Tìm lại “sông nước Sài Gòn”

2015-11-29 22:42:17 0 Bình luận
Cùng với việc đào kênh Hàng Bàng đã bị lấp 15 năm, TP HCM đang thực hiện nhiều chính sách, kế hoạch để khôi phục đặc trưng sông nước

PGS-TS Nguyễn Trọng Hòa, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, nhận định gìn giữ và phát huy đặc trưng sông nước là chủ trương từ lâu của TP nhưng do sự quản lý lỏng lẻo của các ban - ngành, địa phương đã khiến đặc trưng này bị mờ nhạt trong quá trình phát triển đô thị. “Chúng ta đã mắc nhiều sai lầm trong phát triển đô thị như: xây dựng, phân lô tràn lan, san lấp, bê tông hóa mặt nước gây ngập lụt… Trong nhiệm kỳ này, lãnh đạo TP HCM rất quyết tâm để chấn chỉnh sai lầm cũng như khôi phục lại giá trị sông nước cho TP”.

Định hướng không gian mở

Theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP HCM, thời gian qua, một số đoạn của sông Sài Gòn bị ô nhiễm, bờ sông làm cơ sở công nghiệp đóng tàu hay cảng biển… gây ngăn cách cư dân đô thị tiếp xúc với dòng sông. Đồ án quy hoạch chi tiết khu trung tâm hiện hữu 930 ha đã mở không gian đô thị trung tâm về phía sông Sài Gòn, tổ chức không gian công cộng dọc hai bên bờ sông Sài Gòn (cùng với công viên bờ sông Thủ Thiêm, phạm vi rộng 450 m và dài khoảng 8 km). Các khu đất dọc bờ Tây sông Sài Gòn như Tân Cảng, Ba Son, cảng Sài Gòn… tuy giao cho tư nhân thực hiện dự án nhưng theo yêu cầu của TP, công viên công cộng là thành phần ưu tiên thực hiện trước.

Kênh Tàu Hủ - Bến Nghé tồn tại trong sự phát triển của TP HCM
Kênh Tàu Hủ - Bến Nghé tồn tại trong sự phát triển của TP HCM

Trong quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm, định hướng không gian mở cũng chiếm đa số mục đích sử dụng đất, đặc biệt là công viên rừng ngập nước mang tên Châu thổ phía Nam. Những rừng tràm, rừng đước 150 ha này không chỉ là khu sinh thái bền vững tại Thủ Thiêm mà còn là một phần di sản văn hóa Thủ Thiêm cũng như TP HCM.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận chỉ định chủ đầu tư dự án, UBND TP HCM đã phê duyệt quy hoạch 1/500. Theo đó, đây là công viên cấp trung tâm TP, có chức năng cải thiện môi trường thiên nhiên, tái lập các đặc trưng vùng ngập nước, nuôi dưỡng và bảo tồn các loài động vật hoang dã phù hợp với môi trường sinh thái của khu vực. Đồng thời, công viên cũng có chức năng quản lý nước mưa và ngập lũ như lưu trữ nước, cân bằng chế độ thủy văn nhằm giúp khu trung tâm TP điều tiết và hạn chế nguy cơ ngập lụt. Tổ chức mạng lưới gồm các hồ chứa nước, hành lang quản lý nước mưa đô thị kết hợp với trồng thực vật ngập nước, tạo cơ chế lọc rửa các dòng chảy, cải thiện chất lượng nước cho Thủ Thiêm.

Ngoài ra, khu đô thị mới Thủ Thiêm còn được quy hoạch một hồ trung tâm rộng 14 ha, có chức năng dự trữ nước chống ngập, điều hòa thủy triền và nâng cao chất lượng nước, thải độc hại cho nguồn nước sông chảy từ thượng nguồn về. Hồ này cũng có chức năng tích hợp như một địa điểm vui chơi cho cộng đồng.

TS-KTS Lê Quang Ninh cho rằng môi trường tự nhiên, trong lành là yếu tố bắt buộc phải có trong kiến trúc, cảnh quan đô thị sông nước. Về mặt thiết kế không gian đô thị, rạch Bến Nghé cùng với kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè bảo đảm một tầm nhìn lý tưởng với bề ngang 100-300 m, dài 900-1.000 m, xứng đáng là biểu tượng sông nước của TP HCM.

“Hai con rạch này đã tồn tại vài thế kỷ và có thể nói, đây là một trong những yếu tố khai sinh ra thành phố này. Không chỉ có giá trị về ký ức đô thị mà với sự phát triển kinh tế - đời sống hôm nay, nó vẫn rất quan trọng” - ông Ninh nhận định.

Giữ mặt nước bằng mọi giá

PGS-TS Hồ Long Phi, Đại học Quốc gia TP HCM, cho biết trong giai đoạn 2015-2020, TP sẽ xây dựng 3 hồ điều tiết và dự kiến xây dựng hàng trăm hồ sau đó. Các hồ điều tiết này, ngoài chức năng giữ nước, giảm ngập cho TP còn để điều hòa khí hậu, giúp thời tiết mát mẻ hơn, cảnh quan cũng trong lành hơn. Đặc biệt, các hồ điều tiết cũng giúp thay đổi cách nhìn, cách ứng xử của người dân TP: nước là nguồn tài nguyên quan trọng, không nên tháo đi mọi giá mà cần trữ lại bằng nhiều hình thức khác nhau.

“Quy hoạch 1547 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ về thoát nước và chống ngập úng cho TP yêu cầu khôi phục dung tích trữ và thấm nước không dưới 17% nhưng hiện nay, dung tích này chỉ khoảng 8%. Vì vậy, song song với việc đầu tư các hồ điều tiết, cần kiểm tra và ngăn chặn tình trạng lấp kênh rạch vô tội vạ, đặc biệt là các dự án bất động sản. Các dự án đã lấp thì kiên quyết bắt buộc khôi phục hoặc xây dựng hồ điều tiết thay thế. Phải giữ diện tích mặt nước bằng mọi giá” - ông Phi nhấn mạnh.

Việc khôi phục và phát huy giá trị sông nước của TP HCM còn được thể hiện trong kế hoạch phát triển các tuyến giao thông thủy, du lịch trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè…

15 năm, mất 47 tuyến kênh

Theo PGS-TS Lưu Đức Cường, Phó viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và Phát triển nông thôn quốc gia - Bộ Xây dựng, quá trình đô thị hóa đã khiến TP HCM trong vòng 15 năm mất đi 47 tuyến kênh với diện tích 16,4 ha. Bên cạnh đó, hồ Bình Tiên diện tích 7,4 ha, một trong những hồ chứa quan trọng của TP, cũng bị san lấp. Từ năm 2003-2009, khả năng chứa nước của TP giảm đi 10 lần. Mặt đất bị bê tông hóa đã khiến khả năng thấm nước mưa trung bình 50% xuống chỉ còn 15%, làm gia tăng đáng kể lượng nước chảy tràn bề mặt và gây ngập lụt. Việc bê tông hóa bề mặt còn gây ra hiện tượng đảo nhiệt do thay đổi về nhiệt độ bề mặt, nhiệt độ không khí kéo theo sự gia tăng về quy mô và số lượng cơn mưa nhiệt đới.

Báo cáo của Sở Xây dựng TP HCM cho thấy từ năm 2007 đến nay, có 159 dự án bất động sản được cấp phép thỏa thuận san lấp sông, kênh, rạch. Trong đó, 48 dự án đã và đang triển khai với số lượng rạch nhánh, rạch cụt và chi lưu được cấp phép san lấp là 129, khối lượng san lấp gần 92%. Hầu hết các dự án được cấp phép san lấp đều kèm phương án xây dựng hệ thống thoát nước, làm hồ điều tiết để trả lại diện tích mặt nước tự nhiên. Tuy nhiên, cho đến nay, số lượng các dự án thực hiện đúng cam kết này chỉ đếm trên đầu ngón tay.

 

Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam, liên tục cập nhật thông tin liên quan về lĩnh vực kinh doanh của Thương binh và Người khuyết tật như: Đầu tư, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, bất động sản, sức khỏe. Ngoài ra, Tạp chí cũng xin giới thiệu tới độc giả những bài viết về chính sách cho người có công, tấm gương thương binh, người khuyết tật vượt khó, doanh nhân thương binh, người khuyết tật tiêu biểu, doanh nghiệp của thương binhngười khuyết tật. Kính mời độc giả đón đọc. Mọi ý kiến đóng góp và chia sẻ xin liên hệ qua email tapchihoanhap@gmail.com.

Ý kiến độc giả

0

80 năm Cách mạng Tháng Tám: Từ trang sử hào hùng đến khát vọng thịnh vượng

80 năm sau mùa Thu lịch sử 1945, tầm vóc và giá trị của Cách mạng Tháng Tám vẫn vẹn nguyên, soi sáng con đường cách mạng Việt Nam. Là vị tướng trưởng thành từ kháng chiến chống Mỹ và nhiều năm cống hiến trong Quân đội, Thượng tướng, Viện sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu khẳng định: Những bài học từ Cách mạng Tháng Tám không chỉ là di sản lịch sử mà còn là lời nhắn gửi tới thế hệ hôm nay về trách nhiệm dựng xây và bảo vệ Tổ quốc hùng cường.
2025-09-03 09:04:08

Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc” kéo dài đến ngày 15/9

Đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ quyết định kéo dài thời gian triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc” đến ngày 15/9.
2025-09-02 18:54:36

Diễn văn của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Sáng 2/9, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Thủ đô Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dự và đọc Diễn văn tại Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025). Tạp chí điện tử Hòa Nhập trân trọng giới thiệu Diễn văn của Tổng Bí thư.
2025-09-02 16:34:40

'Vinh quang mãi mãi thuộc về Nhân dân'

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định mục tiêu đến năm 2045 xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử.
2025-09-02 10:05:00

Công ty Xi măng Long Sơn chào mừng quốc khánh 2/9

Từ những năm 1970 của thế kỷ trước, vùng núi đá vôi Bỉm Sơn - Thanh Hóa đã được các chuyên gia Liên Xô khảo sát và đánh giá là vùng nguyên liệu tốt nhất để sản xuất Xi măng ở Việt Nam. Chính vì điều đó, công ty Xi măng Long Sơn đã được khởi công xây dựng từ 2014 tại phường Đông Sơn, thị xã Bỉm Sơn tỉnh Thanh Hóa với 4 dây chuyền đồng bộ có tổng công suất 10,5 triệu tấn/ năm.
2025-09-01 10:30:00

Tổng Bí thư Tô Lâm dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Di tích Nhà số 48 Hàng Ngang, Hà Nội

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2025) và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 -2/9/2025), sáng 31/8, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Di tích Nhà số 48 phố Hàng Ngang (phường Hoàn Kiếm, Hà Nội).
2025-08-31 14:00:00
Đang tải...