Bộ Xây dựng là cơ quan quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng, cũng là cơ quan thẩm định thiết kế cơ sở của công trình này nên việc vào cuộc là kịp thời, nhằm phối kết hợp giúp Đà Nẵng thực hiện đầy đủ cơ sở pháp lý trong việc cưỡng chế, bảo đảm về chất lượng công trình trong quá trình cưỡng chế.

Mặt khác, cũng có thể phát hiện sự “lạm quyền” của một vài cá nhân nào đó vẫn thường xảy ra ở một số địa phương. Tiếp nhận một số lượng văn bản khá lớn mà Chủ đầu tư gửi tới Báo Xây dựng, cảm nhận đầu tiên là thủ tục hành chính trong thời gian hiện nay còn gây ra quá nhiều rào cản đối với doanh nghiệp (DN).

Trong khi Đảng và Chính phủ luôn quan tâm đến việc này để tạo sự thông thoáng cho công dân, DN hoạt động. Qua nghiên cứu hồ sơ, nhận thấy nhiều vấn đề khó hiểu mà UBND TP Đà Nẵng cần phải trả lời làm rõ trước dư luận.

Câu hỏi đầu tiên phải được trả lời là: Sao đã đồng ý cho điều chỉnh nay lại ra lệnh tháo dỡ 104 căn hộ?

Ngày 30/9/201, ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã ký công văn số 8017/UBND-QNĐTH về việc “liên quan đến điều chỉnh công năng một số tầng của công trình Tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh Sơn Trà” với nội dung chính như sau: “Xét nội dung công văn số 9188/SXD-QLXD ngày 26/9/2016 của Sở Xây dựng về việc liên quan đến việc điều chỉnh công năng một số tầng của công trình Tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh Sơn Trà, Chủ tịch UBND thành phố có ý kiến như sau:

Thống nhất theo đề xuất của Sở Xây dựng tại công văn nêu trên, giao cho Sở Xây dựng hướng dẫn chủ đầu tư làm việc với Bộ Xây dựng để xử lý các thủ tục theo quy định. Sau khi có ý kiến của Bộ Xây dựng, trước khi cấp phép xây dựng bổ sung, giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và chủ đầu tư có giải pháp đảm bảo việc thực hiện xây dựng chỗ đỗ xe, các không gian công cộng và các nghĩa vụ khác…”.

Vậy nội dung cụ thể của công văn 9188/SXD-QLXD ngày 26/9/2016 “xin gì” mà ông Chủ tịch lại đồng ý?

Nội dung chính của văn bản này là Sở Xây dựng trình Chủ tịch UBND tỉnh xin điều chỉnh thiết kế công trình Tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh Sơn Trà với một số nội dung chính:

- Điều chỉnh công năng từ tầng 2 đến tầng 5 khối tháp căn hộ thành 26 căn hộ/tầng (theo giấy phép đã cấp thì tầng 2 và tầng 3 là khu đỗ xe máy, tầng 4 là tầng tập gym và hồ bơi, tầng 5 là nhà trẻ và sinh hoạt cộng đồng. Số căn hộ tăng 104 căn hộ, sau điều chỉnh là 991 căn hộ.

- Điều chỉnh khu vực nhà hàng tầng 6 - khối tháp khách sạn thành bể bơi thay cho bể bơi khối căn hộ.

- Điều chỉnh xây nổi bể nước, bể phốt tại hai tầng hầm.

Để đảm bảo về mật độ xây dựng, tạo điều kiện thêm không gian cho khu dân cư, Chủ đầu tư phải xây dựng bãi đỗ xe ngầm, phía trên bãi đỗ xe là công viên cây xanh và nhà trẻ trên diện tích 4500m2 thuộc khu phía Đông xưởng 38 và 387 phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng, theo chủ trương của UBND thành phố tại mục 15, Thông báo số 130/TB-UBND ngày 19/8/2016.

Mục 15, Thông báo số 130/TB-UBND ngày 19/8/2016 đã nêu những gì?

Đây là thông báo nội dung cuộc họp của UBND thành phố với thành phần cuộc họp khá đông đủ gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch TP, hầu hết các sở ngành, có đại diện Hội đồng nhân dân, Văn phòng Thành ủy, Văn phòng UBND. Đặc biệt sự có mặt của Bí thư Thành ủy TP Đà Nẵng lúc bấy giờ. Trong cuộc họp này xem xét 49 dự án của TP; trong đó mục 15 được nêu như sau:

“Liên quan đến quy hoạch bãi đỗ xe của Tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh, giao cho Sở Xây dựng phối hợp với Sở Giao thông vận tải, Sở Tài nguyên và Môi trường làm việc với chủ đầu tư; đầu tư xây dựng bãi xe ngầm (tầng 1 xây công viên cây xanh) tại khu đất tại khu dân cư phía đông xưởng 38 và 387 phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng, quy mô diện tích 4500m2. Báo cáo đề xuất cụ thể để UBND thành phố xem xét, quyết định trước khi triển khai các bước tiếp theo.

Thực hiện chỉ đạo này, ngày 24/8/2016 Sở Xây dựng Đà Nẵng đã có văn bản 7097/SXD-QLKT gửi Sở Giao thông vận tải, Sở Kế hoạch đầu tư, Sở Tài nguyên môi trường, UBND quận Ngũ Hành Sơn lấy ý kiến và đã được các cơ quan trả lời bằng văn bản với nội dung đồng tình cao.

Trở lại việc điều chỉnh tầng 2 đến tầng 5 thành 104 căn hộ: Sau khi Chủ tịch UBND thành phố chấp thuận, ngày 20/9/2016 Sở Xây dựng thành phố đã có văn bản gửi Cục Quản lý hoạt động xây dựng - Bộ Xây dựng (văn bản số 9007/SXD-QLXD) về việc điều chỉnh công năng công trình một số tầng ở Tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh. Ngày 26/9/2016, cục Quản lý hoạt động xây dựng - Bộ Xây dựng có văn bản 868/HĐXD-DA trả lời: Về nguyên tắc là chấp thuận việc điều chỉnh này và hướng dẫn thực hiện một số công việc tiếp theo.

Ngày 19/8/2017, Cục Quản lý hoạt động xây dựng – Bộ Xây dựng đã có văn bản số 650/HĐXD-QLDA về việc “Thẩm định việc điều chỉnh thiết kế cơ sở dự án khách sạn và căn hộ Mường Thanh Sơn Trà”. Trong nội dung thẩm định đã có nội dung đồng ý việc thay đổi công năng từ tầng 2 đến tầng 5 thành 104 căn hộ nâng tổng số căn hộ từ 887 lên 990 căn hộ.

Như vậy, để thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố về việc này, Sở Xây dựng, các Sở, ngành liên quan và Chủ đầu tư không những thực hiện đầy đủ và đúng quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng mà còn thực hiện rất chuyên nghiệp.

Đối với một dự án quy mô lớn, trong quá trình lập dự án, thiết kế, nhà tư vấn và chủ đầu tư cũng không thể lường hết tất cả. Vì vậy, việc điều chỉnh công năng công trình, nội thất công trình là chuyện hết sức bình thường, đặc biệt đối với công trình kinh doanh và điều đó pháp luật cho phép.

Việc điều chỉnh đưa 2 tầng giữ xe máy ra ngoài công trình là việc hết sức cần thiết, nó đảm bảo cho an toàn phòng cháy chữa cháy, đảm bảo môi trường trong sạch cho cư dân. Việc chuyển nhà trẻ ra ngoài khu công viên cũng là một biện pháp tối ưu nhằm tạo ra môi trường học, vui chơi giải trí.

Tất cả những lý giải này đã được ghi trong báo cáo của Sở xây dựng và việc điều chỉnh này chúng tôi cho rằng rất hợp lý về công năng sử dụng cũng như tạo ra cảnh quan môi trường cho người dân khu vực.

Việc điều chỉnh được thực hiện công khai minh bạch, đúng pháp luật và đã hoàn thành theo quy định. Toàn bộ công trình đã hoàn thiện đưa vào sử dụng hàng năm nay, đã có tới 39 hộ dân vào cư trú tại khối đê đã điều chỉnh. Vậy tại sao lại phải tháo dỡ, nếu làm việc này hậu quả pháp lý sẽ rất lớn khó có thể lường hết được, trách nhiệm thuộc về ai?

Theo hồ sơ chúng tôi có, việc cho phép doanh nghiệp (DN) điều chỉnh từ tầng 2 đến tầng 5 khối nhà ở thành 104 căn hộ, có kèm theo yêu cầu TP là giao 4500m2 đất thuộc phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn để DN đầu tư xây dựng bãi đỗ xe ngầm, phía trên là công viên cây xanh và trường mầm non là giải pháp tốt nhất cho DN và tạo cảnh quan TP, tạo khu vui chơi cho du khách.

Nhưng tại sao phương án này chưa được thực hiện để đến mức chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng quay lại chỉ đạo tháo dỡ 104 căn hộ?

Được biết, trong 104 căn hộ được hoàn thiện, đã có 39 hộ dân chuyển tới sinh sống. Như vậy, việc di chuyển và bồi thường nhà ở cho 39 căn hộ này không phải là chuyện nhỏ. Ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường khoản kinh phí này?

Mặt khác, việc tháo gỡ sẽ gây nên những khiếu kiện do xung đột về lợi ích giữa người dân, DN và chính quyền. Chất lượng công trình của toàn bộ căn nhà trong quá trình tháo gỡ sẽ ảnh hưởng đến đời sống nhân dân đang sinh sống trong khu nhà này. Liệu UBND thành phố đã lường hết những vấn đề này chưa khi đưa ra quyết định?

Trao đổi với ông Lê Thanh Thản, người có trách nhiệm cao nhất của công trình này, ông cho biết: “Chúng tôi sẵn sàng thi công xây dựng bãi đỗ xe ngầm, công viên, trường học bất cứ lúc nào khi được giao đất”. Như vậy có thể nói một nút thắt của vấn đề đã được mở, còn với chính quyền TP Đà Nẵng sẽ ứng xử thế nào?

Quay lại vấn đề này, ngày 30/9/2016, ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng đã ra văn bản số 8017/UBND-UNĐTH giao giám đốc Sở Xây dựng, ngoài việc hướng dẫn chủ đầu tư làm các thủ tục để điều chỉnh công năng khối 5 tầng của công trình, còn giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành liên quan để có giải pháp đảm bảo chỗ đỗ xe.

Sở Xây dựng cũng đã có văn bản gửi các Sở Giao Thông Vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND quận Ngũ Hành Sơn về việc thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố Đà Nẵng. Hầu như tất cả các Sở và UBND quận Ngũ Hành Sơn đều thống nhất cao việc UBND thành phố Đà Nẵng giao cho chủ đầu tư 4500m2 đất tại phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn để doanh nghiệp đầu tư theo hình thức xã hội hóa, xây dựng bãi đỗ xe ngầm, trên là công viên và trường học.

Ngoài ra tại văn bản số 2163/TNMT-QH,ĐĐBĐ ngày 21/8/2016 còn ghi thêm: Theo quy định tại khoản 2, điều 54 của Luật đất đai hiện hành, Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất “đất sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh”.

Quy định này là phù hợp việc giao đất cho nhà đầu tư 4500m2 để xây dựng công viên và trường học; nếu phải tách bạch thì riêng bãi đỗ xe ngầm mục tiêu để di chuyển nơi đỗ xe của tòa nhà, nếu có thu tiền thì Nhà nước có thể thu khoản tiền này hoặc Nhà nước có thể giao cho chủ đầu tư thu hộ. Cách giải quyết này có lẽ rất đơn giản vừa đúng pháp luật, vừa giải quyết được nguyện vọng của chính quyền, nhà đầu tư và phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.

Câu chuyện này trở nên phức tạp nếu như không có văn bản số 5056/UBND-QNĐTH ngày 4/7/2017 của UBND thành phố gửi Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư và Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên với nội dung chính “Giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn chủ đầu tư Dự án tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh tham gia đấu thầu dự án bãi đỗ xe ngầm kết hợp công viên cây xanh, trường mẫu giáo tại khu dân cư phía đông xưởng 38 và 387 theo quy định; Việc điều chỉnh công năng công trình tổ hợp khách sạn và căn hộ Mường Thanh UBND tỉnh xem xét sau”.

Tại sao lúc thì giao đất, lúc lại đấu thầu? Tại sao đã cho điều chỉnh rồi, chủ đầu tư đã hoàn thiện rồi mà lại còn phải “xem xét sau”? Cách giải quyết của UBND thành phố Đà Nẵng xem ra hơi kì lạ.

Tại sao hơn một năm nay, từ khi được UBND thành phố giao mà Sở Kế hoạch và Đầu tư không tổ chức đấu thầu, để đến nỗi DN phải xin UBND thành phố thực hiện phương án bãi đỗ xe theo phương án khác và mâu thuẫn bắt đầu từ đây. Có lẽ Sở Kế hoạch và Đầu tư không tổ chức đấu thầu được là vì thiếu cơ sở pháp luật. Nhà đầu tư nào sẽ vào đấu thầu trong khi mục đích xây dựng đã rõ là để phục vụ cho dự án khách sạn và nhà ở Mường Thanh Sơn Trà?

Câu chuyện tự mình gây ra “mớ bòng bong” không tự giải quyết mà lại ra các quyết định ngược lại với các quyết định trước kia của mình. Cách giải quyết này thật “hạ sách” , rất dễ tạo ra những xung đột giữa DN, người dân với chính quyền.

Thực ra câu chuyện đã có lời giải: DN đang sẵn sàng thực hiện cam kết ban đầu là đầu tư xây dựng bãi đỗ xe ngầm, công viên, trường học vấn đề còn lại là UBND thành phố Đà Nẵng sớm tiến hành giao đất theo đúng quy định của pháp luật để DN thực hiện.

Một việc nhỏ như vậy trong nội bộ còn có ý kiến khác nhau về việc giao đất thì UBND thành phố có thể xin ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường thậm chí xin ý kiến Chính phủ để tìm ra một cách giải quyết tốt nhất và đúng pháp luật, tránh gây ra những khiếu kiện phức tạp và những “điểm nóng” không cần thiết. Điều đó sẽ dần làm mất đi hình ảnh của một TP đáng sống và người dân tin tưởng, yêu quý lãnh đạo của mình như những năm trước đây.