Vi phạm các quy định về khai thác mỏ, nhưng địa phương “nhắm mắt” cho qua?

Phóng viên đến hỏi Phòng Quản lý khoáng sản của Sở thì lãnh đạo kêu khó. Hỏi cấp xã, huyện thì lại đổ lên trên. Phải chăng, đây là cách làm việc “sống chết mặc bay...”. Đã đến lúc cần làm rõ vai trò trách nhiệm của người đứng đầu, người ký giấy cấp phép hơn là đổ lỗi cho nhau trong việc cấp hàng loạt mỏ cát cho một số công ty như Anh Khoa, Việt Châu khai thác dọc sông Hồng, gây nhiều bức xúc cho người dân địa phương.

Mục sở thị bãi cát do Công ty Việt Châu đang khai thác dưới dòng sông Hồng, bơm lên bãi, phóng viên thấy những tố cáo của người dân là có cơ sở. Những vệt nứt bờ đã xuất hiện, và nguy cơ sạt lở bờ là điều dễ hiểu. Hỏi mấy người đang trông coi bãi ở đây, xem Giám đốc mỏ đâu. Cả mấy người này khi được hỏi đều cười bảo, ở đây làm gì có Giám đốc mỏ. Bọn em ở đây, tự làm “giám đốc” luôn. Và nói như các vị này thì làm Giám đốc kiêm luôn cả lái xúc, lái tàu, bơm hút, thợ điện... Và với cách làm việc kiểu “nồi lẩu” như vậy, việc khai thác mỏ không theo quy trình nào cả cũng là điều dễ hiểu. Và sự vô trách nhiệm sẽ nhiều hơn là ý thức. Liên hệ với phía lãnh đạo Công ty Việt Châu, một người phụ nữ nhận mình là đại diện doanh nghiệp cho biết: Hiện tại doanh nghiệp đang có việc đi vắng, rồi bà này cật vấn, hỏi có việc gì không, chúng tôi làm đúng, làm chuẩn thì hỏi làm gì.

Ông Hoàng Minh Lô, Trường Phòng Quản lý khoáng sản

 

Làm việc với Sở Tài nguyên Môi trường Phú Thọ về những bất cập trong khai thác khoáng sản, việc cấp phép xong rồi phó mặc cho doanh nghiệp muốn làm gì thì làm. Ai phải chịu trách nhiệm trước những sai phạm của doanh nghiệp. Ông Hoàng Minh Lô, Trưởng Phòng Quản lý khoáng sản, Sở Tài nguyên Môi trường cho biết: Về công tác nhân lực của Phòng thì quá “hẻo”, có mỗi 4 cán bộ. Nay lo việc này, mai việc khác nên không thể quản lý được hết địa bàn. Rồi ông này viện dẫn, UBND tỉnh đã có Quyết định số 03/2014/QĐ-UBND phân cấp cụ thể rồi. Nếu xử lý các vấn đề thì cứ theo quyết định đó mà làm, ông Lô quả quyết. Tuy nhiên, ông này cũng “lờ đi” những trách nhiệm mà nhiệm vụ đó là của người phụ trách quản lý khoáng sản.

 

Trở lại vấn đề những tồn tại, sai phạm của Công ty TNHH Việt Châu, qua tìm hiểu, phóng viên được biết: Năm 2015, Thanh tra Chính phủ đã có kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản. Cụ thể, thanh tra đã chỉ ra 6 lỗi đối với doanh nghiệp này như: không thông báo kế hoạch khai thác mỏ, không ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên Môi trường, không lập và phê duyệt thiết kế mỏ theo quy định, không bổ nhiệm Giám đốc điều hành mỏ, không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, ký quỹ môi trường và báo cáo kết quả thực hiện nghĩa vụ tài chính... Vậy nhưng cho đến lúc phóng viên làm việc với Phòng Quản lý khoáng sản của Sở Tài nguyên Môi trường Phú Thọ, doanh nghiệp Việt Châu vẫn chây ì, thách thức pháp luật. Phải chăng, căn bệnh lờn thuốc đã thành hệ thống ở đây.

 

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Lân, một người dân sinh sống ở xã Hợp Hải, huyện Lâm Thao cho biết: Kể từ ngày UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép khai thác cát cho Công ty TNHH Việt Châu, có địa chỉ ở thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao khai thác cát trên địa bàn xã Hợp Hải đến nay, lợi ích mang lại cho nhân dân thì chưa thấy đâu. Nhưng tai họa thì luôn rình rập trên bờ đê. Nói rồi ông Lân minh chứng: hàng ngày, đoàn xe chở cát đến bãi của Công ty này, ngay gần khu vực trạm bơm nước để xúc chở. Cát vương vãi ra đường gây nguy hiểm cho người qua lại. Điều nguy hiểm là doanh nghiệp Việt Châu bơm cát ngay gần chân đê, hút lên nên vệ sông Hồng đã xuất hiện tượng sụt, lún, lở bãi ven chân đê. Mùa khô, lở ít, nhưng nếu mùa nước về, liệu vết nứt này sẽ tiếp tục ục vào thân đê thì nguy cơ ảnh hưởng đến thân đê là điều không tránh khỏi. Nếu vỡ đê, ai phải chịu trách nhiệm, ông Lân nhấn mạnh.

 

Chưa dừng lại đó, qua điều tra, phóng viên được biết: do năng lực yếu, không đủ sức khai thác, Công ty TNHH Việt Châu này lại “bán cái” thêm cho 1 số hộ tư nhân khác vào cùng “đục khoét” sông Hồng. Ông Bùi Đức Thỏa, 1 chủ bãi cát chia sẻ. Do không có giấy phép, nhưng nhà tôi lại có đất, có bãi nên tôi có ký 1 biên bản thỏa thuận với Công ty Việt Châu. Cứ 6 tháng, gia đình ông Thỏa phải nộp cho Công ty Việt Châu 60 triệu đồng, tức là 10 triệu/tháng. Và có được “giấy phép” con này rồi, hàng tháng, ông Thỏa mặc sức hút, phá dòng sông, bất chấp các quy định về khai thác mỏ.

 

Trách nhiệm chính thuộc về ai, câu hỏi này xin gửi đến các cơ quan lãnh đạo của tỉnh Phú Thọ để sớm làm rõ trách nhiệm trong công tác khai thác khoáng sản cũng như quản lý khoáng sản, tài nguyên cho đúng pháp luật, đừng vì “tiền” mà nhắm mắt cho qua.

 

Đường ống hút cát ngay ven chân đê

 

Nhiều vệ sông đã bị lở

 

Hiện trạng bến bãi của Công ty Việt Châu

Tàu hút, ngày nghỉ, đêm làm

Xe tải chở chẳng chằng buộc, cứ thế quãi cát ra đường

Một điểm tập kết cát lậu ở xã Kinh Kệ