Đó là tình trạng gắn mác sâm Ngọc Linh cho các loại củ có vẻ ngoài giống sâm Ngọc Linh như củ Tam thất, sâm Trung Quốc, sâm Lai Châu để bán cho khách với giá trên trời; làm khống bản xác nhận có liên kết trồng sâm với dân hay lợi dụng giấy xác nhận vùng trồng, liên kết để mang đi mua bán, kinh doanh.

Xác định bảo vệ thương hiệu “Quốc bảo sâm Ngọc Linh” là việc ưu tiên, triển khai thường xuyên, liên tục, nên những năm qua, cả hệ thống chính trị của huyện Tu Mơ Rông và tỉnh Kon Tum tập trung vào cuộc ngăn chặn, xử lý.

Phiên chợ sâm Ngọc Linh năm 2023.

Riêng tại huyện Tu Mơ Rông, nơi được xem là thủ phủ sâm, để chống nạn sâm giả, huyện quán triệt trong toàn thể cán bộ, đảng viên phải đi đầu, làm gương; công khai số điện thoại để tiếp nhận tin báo. Trong 2 phiên chợ sâm Ngọc Linh được tổ chức năm 2022 và 2023, ban tổ chức đã thành lập tổ kiểm định sâm và lấy các mẫu sâm gửi đi xét nghiệm, nếu kết quả xác định có sâm giả trà trộn vào, sẽ xử lý nghiêm minh bất kể đó là cán bộ nào, chức vụ gì. Huyện Tu Mơ Rông chủ động rà roát, thống kê các tổ chức, cá nhân sở hữu vườn sâm hay tham gia liên kết trồng sâm với dân và công khai danh sách này để cộng đồng được biết. Ngoài ra, huyện chỉ đạo lực lượng công an tham mưu lập chuyên án chống mua bán sâm giả, thành lập các đoàn đi kiểm tra và lấy mẫu xét nghiệm tại các vườn sâm.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp của huyện và tỉnh nên nhiều vụ mua bán sâm giả đã được phát hiện, bắt giữ. Các doanh nghiệp vào địa bàn “nổ” sở hữu vườn sâm, có liên kết trồng sâm với dân đã được huyện và ngành chức năng phanh phui, công khai sự thật để dư luận, công chúng biết.

Vườn sâm Ngọc Linh trổ hoa.

Nhìn lại “cuộc chiến” chống sâm giả, dễ dàng nhận thấy, điều khó khăn nhất là chưa chủ động được máy móc để xét nghiệm, làm cơ sở xử lý hành vi mua bán hàng giả. Bởi muốn xử lý sâm giả, phải có kết quả xét nghiệm bằng máy móc. Thực tế vừa qua, khi nghi ngờ sâm giả, ngành chức năng phải lấy mẫu gửi đi xét nghiệm, vừa mất thời gian, lại bị động, chi phí cao.

Theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, ông Bùi Thanh Bình, Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh Kon Tum cho biết, đơn vị này đã hoàn thành công tác đầu tư, mua sắm thiết bị đối với 2 hệ thống kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh với mức đầu tư 13 tỷ đồng. Hai hệ thống này gồm hệ thống thiết bị phục vụ công tác tách chiết, nhân bản và thiết bị kiểm định thành phần hoạt chất sinh học Saponin sâm Ngọc Linh nhằm phục vụ công tác chuyên kiểm tra chất lượng sâm trên địa bàn tỉnh.

Sâm Ngọc Linh.

Đến nay, các thiết bị, dụng cụ đã được trang bị đầy đủ, bảo đảm điều kiện để phân tích kiểm định sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác. Cán bộ kỹ thuật của sở đã được đào tạo, làm chủ được 2 quy trình kỹ thuật phân tích, kiểm định, phân biệt sâm Ngọc Linh thật, giả. Có thể khẳng định, việc làm chủ kỹ thuật xét nghiệm sâm Ngọc Linh là một bước tiến mới trong công cuộc đấu tranh chống sâm giả trà trộn vào thủ phủ sâm Tu Mơ Rông. Từ đây, việc đấu tranh chống nạn sâm giả được chủ động và mạnh mẽ, tạo sức răn đe đối với các đối tượng nhăm nhe trục lợi.

Võ Trung Mạnh Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum