Báo cáo viên chia sẻ thông tin tại lớp tập huấn.

Dự và chủ trì có bà Vũ Thị Hường - Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp); bà Nakazawa Yu - Bí thư thứ Nhất, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam; đại diện lãnh đạo Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước các tỉnh: Cao Bằng, Hưng Yên, Ninh Bình, Thái Nguyên, Phú Thọ, Tuyên Quang, Gia Lai.

Theo Ủy ban Quốc gia về người khuyết tật Việt Nam: Năm 2024, cả nước có khoảng 7 - 8 triệu người khuyết tật, chiếm 6,11% dân số; khoảng 10% người khuyết tật thuộc hộ nghèo và cận nghèo.

Để tạo điều kiện cho người dân, đặc biệt là người khuyết tật được tiếp cận công lý bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách, pháp luật, trong đó có chính sách trợ giúp pháp lý miễn phí.

Từ năm 2018 đến nay, các trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước và các tổ chức tham gia trợ giúp pháp lý đã thực hiện 258.225 vụ việc trợ giúp pháp lý, trong đó có 160.140 vụ việc tố tụng (chiếm 62.01% tổng số vụ việc); còn lại là vụ việc tư vấn pháp luật và đại diện ngoài tố tụng (hơn 5.500 vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật).

Công tác trợ giúp pháp lý đã góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, trong đó có người khuyết tật, cải thiện sinh kế, nâng cao nhận thức pháp luật, đồng thời lan tỏa trách nhiệm xã hội đối với nhóm người yếu thế này.

Dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” được thực hiện trong 4 năm (2022 - 2026), với mục tiêu tổng thể là nhằm cải thiện việc cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý và thúc đẩy trao quyền pháp lý cho người dân, đặc biệt là người thuộc diện trợ giúp pháp lý.

Mục tiêu cụ thể của dự án nhằm nâng cao nhận thức của người dân về trợ giúp pháp lý và tăng cường khả năng tiếp cận, sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý của người dân; nâng cao chất lượng, hiệu quả dịch vụ trợ giúp pháp lý; tăng cường sự tham gia trợ giúp pháp lý của tổ chức xã hội phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam.

Bà Vũ Thị Hường - Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp phát biểu tại lớp tập huấn.

Có thể khẳng định, trợ giúp pháp lý là một trong những công cụ quan trọng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khuyết tật, nhóm đối tượng yếu thế. Với sự nỗ lực của Trung tâm trợ giúp pháp lý, các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội và sự chung tay của cộng đồng, người khuyết tật sẽ có thêm "điểm tựa" vững chắc để hòa nhập và phát triển cùng xã hội.

Trong khi đó, người khuyết tật ở Việt Nam không chỉ là nhóm yếu thế cần bảo vệ, mà còn là lực lượng lao động góp phần tạo ra của cải vật chất. Mặc dù đã có nhiều chủ trương, chính sách được ban hành nhằm bảo đảm quyền và phát huy vai trò của người khuyết tật, song thực tế vẫn còn khoảng cách lớn giữa chính sách và thực thi.

Không những thế, năng lực tiếp cận pháp luật của người khuyết tật hiện còn nhiều hạn chế, dẫn đến việc họ chưa được thụ hưởng đầy đủ quyền lợi hợp pháp trong các lĩnh vực lao động, việc làm, bảo hiểm xã hội... mức trợ cấp xã hội cho người khuyết tật còn thấp; số người khuyết tật được nuôi dưỡng tại các cơ sở bảo trợ xã hội còn ít, cơ sở vật chất và điều kiện sinh hoạt còn thiếu thốn.

Đặc biệt, tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa - nơi điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí hạn chế, khả năng tiếp cận thông tin thấp, công tác truyền thông pháp luật cho người khuyết tật chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Cán bộ Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Thái Nguyên hướng dẫn, hỗ trợ người khiếm thị thực hiện yêu cầu tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý.

Theo Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp), muốn nâng cao hiệu quả, cần đa dạng hóa phương thức truyền thông: chữ nổi, sách nói, file điện tử cho người khiếm thị; video kèm phụ đề và ngôn ngữ ký hiệu cho người khiếm thính; clip ngắn, infographic, webside đảm bảo tiếp cận, dễ chia sẻ cho thanh niên; và phát thanh bằng tiếng địa phương cho bà con vùng sâu, vùng xa…

Việc nâng cao kỹ năng cho người thực hiện trợ giúp pháp lý làm việc với người khuyết tật được đánh giá là một trogn những việc làm cần thiết sẽ góp phần nâng cao khả năng tiếp cận trợ giúp pháp lý của người dân ở cơ sở, đặc biệt là nhóm người dễ bị tổn thương ở khu vực miền núi phía Bắc; nâng cao năng lực một cách toàn diện của những người thực hiện trợ giúp pháp lý và các cán bộ có liên quan trong thực hiện trợ giúp pháp lý nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý; thí điểm huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội có đủ điều kiện thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý gắn với việc cải thiện sinh kế của người được trợ giúp pháp lý; quản lý dự án, theo dõi và đánh giá, phổ biến thông tin.