"Cánh tay robot" của Phạm Huy đặc biệt ra sao?

Phạm Huy - học sinh lớp 11A2 - chuyên Hóa, trường THPT TX.Quảng Trị, Quảng Trị) đạt giải quán quân của Hội thi KH-KT cấp quốc gia của học sinh trung học khu vực phía Bắc năm học 2016- 2017 (ViSEF) với sản phẩm "cánh tay robot".

Là một trong 8 đề tài được chọn đi dự Cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc tế (Intel ISEF) do Intel tổ chức tại Mỹ, Phạm Huy có cơ hội để đưa sáng tạo khoa học của em ra thế giới.

Cánh tay robot của Phạm Huy.

Vậy thực sự "Cánh tay robot" có điểm gì khác biệt?

Trao đổi với Đất Việt, ông PGS.TS. Nghiêm Ngọc Minh, Trưởng BGK - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hệ gen - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho rằng, cuộc thi ViSEF đánh giá, sản phẩm "Cánh tay robot" của em Phạm Huy đã được hội đồng giám khảo trên toàn quốc chọn là một trong những sản phẩm đoạt giải nhất chung cuộc và được lựa chọn để dự thi quốc tế bởi phù hợp với các tiêu chí của cuộc thi.

"Sản phẩm Cánh tay robot của em Huy đã được cải tiến nhiều, có thể xoay được, cánh tay có thể cử động vuông góc, ngón tay nắm được mọi vật có lực tới hơn 10kg" - ông Minh cho biết.

Phạm Huy cũng từng tự thuyết trình về sản phẩm của mình, cánh tay robot có thể được điều khiển bằng các ngón chân thông qua vi mạch điện tử, có trang bị cảm biến chuyển động để xem người sử dụng đang đứng yên hay di chuyển; có cảm biến nhiệt để báo động khi các đồ cầm vào quá nóng, gây nguy hiểm…

Với những thao tác nhịp nhàng của chân thì cánh tay robot của em có thể cầm nắm rất nhiều loại đồ vật…

“Cánh tay robot” có điểm mới là sử dụng công nghệ in 3D để tạo ra chi tiết phần vỏ trong thời gian ngắn có độ chính xác cao. Chỉ cần một tệp in gốc có thể tạo ra nhiều tệp in khác nhau tùy thuộc vào dạng khuyết tật.

Ý nghĩa nhân văn của cánh tay robot.

PGS.TS. Nghiêm Ngọc Minh cho biết thêm: "Em Huy còn đã thử sáng chế của mình cho những người thương binh ở địa phương để thử nghiệm trước khi quyết định dự thi. Chúng tôi cho rằng đây là sản phẩm mang ý nghĩa xã hội và cả ý nghĩa nhân văn rất lớn".

Sản phẩm của em Huy đã được các chuyên gia thuộc các Viện nghiên cứu về các mảng cơ khí, tự động hóa, hệ thống nhúng, nhiệt... đánh giá và cho kết quả cao.

Sản phẩm của Huy được làm ra với 3 triệu đồng, trên thị trường các sản phẩm cùng giá chỉ dừng lại ở cánh tay bằng gỗ hoặc nhựa mà không có mạch điện kết hợp. Những sản phẩm hiện đại điều khiển bằng sóng não thì có giá thành rất đắt (không có sản phẩm nào dưới 100.000 USD) nên người khuyết tật Việt Nam khó lòng chi trả, cơ chế vận hành cũng khá phức tạp.

Triển vọng dự thi quốc tế

Theo ông Nghiêm Ngọc Minh, các sản phẩm đoạt giải có thể không yêu cầu các chi tiết kỹ thuật cầu kỳ phức tạp, hay có giá trị khoa học cao nhưng lại mang giá trị xã hội lớn.

Tất nhiên, với bất cứ sản phẩm kể cả đoạt giải rồi, nếu có triển vọng phát triển vẫn cần có sự giúp đỡ của các nhà khoa học, các nhà đầu tư... tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là ở ý tưởng của các em có thể phát triển đến đâu.

Có thể lấy ví dụ sản phẩm biến đổi nước mặn thành nước ngọt sử dụng trên tàu thuyền đánh cá, các khu vực nguồn nước bị nhiễm mặn ở phía Nam.... Sản phẩm này về ý tưởng là không mới, giá trị khoa học cũng không nhiều nhưng ý nghĩa về xã hội lại cao, vận hành đơn giản.

Tuy nhiên, giữa một cuộc thi mang tầm cỡ quốc gia và cuộc thi ở thế giới vẫn là khoảng cách rất xa và mang tính... may rủi.

Tại Việt Nam, ở một số lĩnh vực có ít các sản phẩm khoa học thì sản phẩm dự thi có liên quan đến lĩnh vực đó dù ý tưởng không quá mới mẻ hay có ít giá trị khoa học vẫn được cho là một sáng kiến. Trao cho những sản phẩm đó một giải thưởng để khuyến khích tinh thần của học sinh là điều quan trọng hơn tỷ lệ thành công khi thương mại hóa ý tưởng.

Trong khi đó, tại Việt Nam, ở một số lĩnh vực còn ít các sản phẩm khoa học thì sản phẩm dự thi có liên quan đến lĩnh vực đó dù ý tưởng không quá mới mẻ hay có ít giá trị khoa học vẫn được cho là một sáng kiến. Trao cho những sản phẩm đó một giải thưởng là để khuyến khích tinh thần của học sinh là điều quan trọng hơn tỷ lệ thành công khi thương mại hóa ý tưởng.

Tuy nhiên, khi ra đấu trường quốc tế, trong một cuộc thi, sản phẩm trong lĩnh vực đó có thể gặp nhiều đối thủ cạnh tranh khác ở các quốc gia khác mà lĩnh vực đó là thế mạnh. Như vậy, chúng ta phải chấp nhận thua cuộc.

Trái lại, giả dụ sản phẩm dự thi trong nước là bào chế một loại cây ở địa phương hỗ trợ một số loại bệnh. Ý tưởng của học sinh là theo kinh nghiệm dân gian ở địa phương đã thấy sử dụng loại cây này để chữa bệnh. Từ đó, học sinh tìm tòi, phân tích thử nghiệm và tìm cách để bào chế giữ lại các tính chất quý của cây....

Khi tham gia cuộc thi quốc gia, có thể sản phẩm này chưa mang lại nhiều ấn tượng và không đoạt giải. Nhưng nếu đưa sản phẩm ra các cuộc thi quốc tế, có thể loại cây là một giống loài mới, hay là loại cây có tính năng hỗ trợ chữa bệnh hiệu quả hơn các loài cây đang được bào chế để sử dụng trên thế giới... thì hoàn toàn có cơ hội để phát triển và thử sức.

Theo ông Nghiêm Ngọc Minh, phải nắm rõ các tiêu chí của cuộc thi, xu hướng phát triển của thế giới cũng như xét tới các đối thủ cạnh tranh trong đủ mọi lĩnh vực mà đội dự thi của Việt Nam tham gia mới có thể đánh giá được khả năng chiến thắng trên đấu trường quốc tế.