Thái Nguyên: Khai thác cát trái phép - “Kẻ ăn ốc, người đổ vỏ”

Sau khi Hoanhap.vn có bài viết: “Thái Nguyên: Cát tặc hoành hành, lòng dân ... “xói lở”?”, ngày 07/5/2016, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ra chỉ đạo theo văn bản số 1403/UBND-KGVX, về việc kiểm tra, làm rõ một số nội dung phản ánh của báo chí về tình trạng khai thác cát ở Phú Bình. Ngày 13/5/2016, Đoàn kiểm tra gồm có: Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Công an tỉnh Thái Nguyên, Sở Xây dựng, Sở Giao thông Vận tải, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Báo Thái Nguyên, UBND huyện Phú Bình.


Đoàn kiểm tra đã ra kết luận như sau :“Tại khu vực Soi Ấp chỉ có hoạt động xây dựng cơ bản mỏ của Công ty TNHH Xây dựng Trường Phát trong tọa độ cấp giấy phép (Giấy phép khai thác số 309/GP-UBND, ngày 19/02/2013) cho Công ty Trường Phát có tọa độ X=2367235, Y=599018; Hiện Công ty đang tổ chức làm đường vào mỏ và kết hợp tận thu khoáng sản. Phương tiện Công ty sử dụng gồm máy xúc và ô tô hoạt động trong thời gian ban ngày, không hoạt động vào ban đêm”.

Nhận được kết quả của đoàn kiểm tra, PV Hpanhap.vn đã có buổi làm việc với Công ty TNHH Xây dựng Trường Phát về kết quả nêu trên. Tuy nhiên, đại diện Công ty Trường Phát cho hay: “Sau khi được cấp phép đến nay Công ty đã tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng và đang khẩn trương hoàn tất các thủ tục cần thiết như ký hợp đồng thuê đất, xây dựng cơ sở hạ tầng… để tiến tới hoạt động khai thác.

Hiện nay, Công ty chúng tôi chưa tổ chức khai thác nhưng Doanh nghiệp tư nhân Kiên Cường và một số đơn vị cá nhân đang khai thác cát trái phép trong khu vực mỏ cát Soi Ấp xã Hà Châu huyện Phú Bình của Công ty làm thất thoát tài nguyên và nguồn thu đóng ngân sách cho Nhà nước”. Người đại diện của ông Phạm Văn Thanh - Đại diện Công ty Trường Phát cho biết: Vào thời điểm buổi sáng ngày 13/5/2016, Công ty Trường Phát không hề cử cán bộ đến xây dựng hay khai thác tận thu khoáng sản như đoàn kiểm tra đã đưa ra trong kết luận của Đoàn. Vậy, việc đoàn kiểm tra đưa ra kết luận khẳng định Công ty Trường Phát đang khai thác là thiếu cơ sở. Không hiểu đoàn công tác rất “hoành tráng” bao gồm các cán bộ cấp cao của tỉnh đi kiểm tra kiểu gì mà lại đưa ra kết luận như vậy?! Hay là do đơn vị khai thác đã mạo danh Công ty Trường Phát quá ngoạn mục để cho cả đoàn kiểm tra 23 người đồng lòng đưa ra kết luận như trên(!?).


Như đã nêu, việc Công ty TNHH Xây dựng Trường Phát được tỉnh Thái Nguyên cấp giấy phép khai thác cát sỏi tại một số điểm trên địa bàn tỉnh. Công ty Trường Phát đã ký hợp đồng hợp tác khai thác với một đơn vị trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên theo đúng tôn chỉ là tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương. Trong hợp đồng cũng đã nêu rõ: “Bên A giao cho bên B tổ chức khai thác, kinh doanh cát sỏi trong phạm vi khai thác theo đúng nội dung quy định tại Giấy phép khai thác và các quy định của Pháp luật có liên quan”.

Trong hợp đồng liên doanh có ghi rõ các điều khoản nghĩa vụ của doanh nghiệp Kiên Cường phải chịu hoàn toàn chi phí: (đền bù giải phóng mặt bằng diện tích thuộc phạm vi khai thác, chi phí đầu tư xây dựng mỏ, đầu tư máy móc, tiền ký quỹ phục hồi môi trường hàng năm và các khoản chi phí khác phục vụ việc khai thác khi phát sinh). Lợi nhuận là khoản tiền sau khi trừ các chi phí và thuế phát sinh trong quá trình đầu tư, khai thác theo hợp đồng sẽ được chia theo tỷ lệ 50/50 (Bên A và bên B, mỗi bên được hưởng ½ giá trị lợi nhuận sau thuế).

Tuy nhiên, đơn vị khai thác là doanh nghiệp Kiên Cường lại không tuân thủ đúng những điều khoản hợp đồng, chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế tài nguyên, phí khắc phục môi trường cho tỉnh và cũng chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho bên A, điều này dẫn đến Công ty TNHH Xây dựng Trường Phát lâm vào cảnh nợ thuế với Nhà nước, trong khi Công ty không hề được hưởng lợi gì từ việc khai thác kể trên. Việc này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc làm ăn chân chính của Công ty Trường Phát.

Chia sẻ với chúng tôi, đại diện của ông Thanh cho hay: Công ty Trường Phát chưa hề tiến hành khai thác cát sỏi tại khu vực mỏ nhưng từ hơn nửa năm nay, Doanh nghiệp Kiên Cường và một số đơn vị đã lấy danh nghĩa Công ty Trường Phát để khai thác trái phép cát sỏi tại khu vực Soi Ấp. Công ty Trường Phát đã nhiều lần gửi Công văn đến cơ quan chức năng để nhờ can thiệp giúp cho Công ty nhưng việc khai thác vẫn ngang nhiên diễn ra trước mắt cơ quan chức năng mà không hề bị xử lý.

Thậm chí ngày 04/5/2016, Công ty Trường Phát còn gửi Công văn số 15/CV-TP gửi đến UBND tỉnh Thái Nguyên; Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên; UBND huyện Phú Bình; Phòng Tài nguyên huyện Phú Bình; UBND xã Hà Châu, đề nghị được giúp đỡ ngăn chặn việc khai thác cát trái phép của Doanh nghiệp Kiên Cường và một số đơn vị cá nhân tại khu vực Soi Ấp để Công ty hoàn thiện hồ sơ trước khi đi vào khai thác. Điều khó hiểu là Công văn được gửi đến những cơ quan trên thuộc đoàn kiểm tra chỉ trước thời gian đoàn đi kiểm tra khoảng 10 ngày.

Nguyên nhân việc kết luận của đoàn kiểm tra không phát hiện sai phạm của những đơn vị khai thác trái phép là do đoàn kiểm tra yếu kém hay do những đơn vị khai thác trái phép kia đã phù phép che mắt đoàn kiểm tra? Hoanhap.vn sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về sự việc trong số báo tiếp theo.