Chiêm ngưỡng Bồ Đề Đạo Tràng
Cách thành phố Long Xuyên hướng đi Châu Đốc khoảng 60km ngay tại trung tâm TP. Châu Đốc, có một nơi lưu giữ nhiều Phật tích quý giá, trở thành niềm tự hào chung của người dân địa phương. Đó chính là Bồ Đề Đạo Tràng. Câu chuyện về sức sống bất tử của cây bồ đề “ngoại quốc” đã được lan truyền rộng rãi, mang đến niềm tin tâm linh cho con người…
Bồ Đề Đạo Tràng là hội của các phật tử tự tu, tự giác và tự chứng, tu tại gia, tụ họp lại tu theo giáo lý Phật Thích Ca, là thành viên của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh, thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Đây vừa là danh thắng của Châu Đốc, vừa là di tích quý hiếm ở Việt Nam.
![]() |
| Bồ Đề Đạo Tràng Chàng Châu Đốc - Anh Giang |
Theo sử sách ghi lại, cây bồ đề được trồng trong khuôn viên di tích chính là cây con của Bồ Đề bảo thụ tại Bồ Đề Đạo Tràng Ấn Độ. Truyền thuyết Phật giáo kể rằng: khoảng 600 năm trước Tây lịch, thái tử Tất Đạt Đa (Siddhartha Gautama) khi đó là một nhà tu hành theo hạnh khất thực. Đến bờ sông Falgu, Ngài tọa thiền dưới bóng một cây cổ thụ. Sau này, Ngài thiền định đạt chánh quả, nơi ấy được gọi là Bodh Gaya (Bồ Đề Đạo Tràng). Cây cổ thụ có tên bồ đề (Ficus religiosa; MahaBodhi - nghĩa là tỉnh thức, đại giác ngộ). Bồ Đề Đạo Tràng Ấn Độ trở thành nơi quan trọng nhất của Phật giáo, trong số Phật tích hiếm hoi còn lưu giữ. Một phần của cây bồ đề ấy lại có chuyến du hành thú vị đến Việt Nam. Bà Nguyễn Thị Có và Nguyễn Thị Hai (đại diện Hội Thông Thiên học Việt Nam) qua Adyar (Madras) dự lễ kỷ niệm thành lập Hội Thông Thiên học vào ngày 24/12/1950. Đức Jinara Jadasa, Hội trưởng Hội Thông Thiên học Quốc tế tại Ấn Độ, đã trao tặng cây bồ đề nhỏ cho bà Hai. Sau khi bà trở về Sài Gòn, cây bồ đề được đặt tạm nơi đây.
Hương chức hội tề làng Châu Phú đã cùng viết “Tờ bàn nghị” vào ngày 12/2/1952, yêu cầu nhà chức trách tỉnh cho phép trồng cây bồ đề như là một “Quốc bảo”. Không lâu sau, Hội Thiên Thông học Việt Nam đã hiến cây bồ đề cho tỉnh Châu Đốc. Trước khi trồng cây bồ đề, mọi người tổ chức xe hoa, rước cây đi khắp vùng. Ngày 9/5/1952, lễ hạ thổ chính thức diễn ra. Hạ thổ xong, phật tử dùng sữa tươi tưới cây. Chẳng bao lâu, bồ đề vươn lên 4 tược xanh tốt. Nhiều người khẳng định, đó là 4 chân lý (Tứ Diệu đế) mà Phật Thích Ca đã giác ngộ sau khi thăm các cửa thành Ca Tỳ La Vệ. Do công lao của bà Nguyễn Thị Hai cùng nhiều vị khác, Bồ Đề Đạo Tràng được thành lập cùng năm 1952, được cấp khu đất khá rộng cho Bồ Đề Đạo Tràng làm trụ sở, đối diện chợ Châu Đốc.
Gắn bó với Bồ Đề Đạo Tràng nhiều năm nay, bà Nguyễn Ngọc Hạnh (65 tuổi) kể lại: “Đầu thập niên 90, cây bồ đề có dấu hiệu bị hư tổn. Lá cây héo, rụng dần, không còn sức sống. Nhiều chuyên gia, người am hiểu về thực vật đã được mời đến xem xét, kiểm tra, nhưng không có cách khắc phục. Họ cho rằng, cây đã chết từ gốc. Không bỏ cuộc, các phật tử đóng góp kinh phí nuôi dưỡng, chăm sóc cây. Không ngờ, sau đó ít lâu, cây bỗng dưng mọc ra lá non xanh, sống tốt cho đến ngày nay. Người dân địa phương vui mừng, tin tưởng rằng đó là dấu hiệu tốt, thể hiện sự linh thiêng của Phật. Ngày ngày, nhiều lượt khách đến cúng bái, chiêm ngưỡng cây bồ đề, nhất là rằm tháng Giêng, tháng 4, tháng 7 và tháng 10 (âm lịch) hàng năm”.
Bồ Đề Đạo Tràng còn thu hút khách thập phương, tín hữu xa gần bởi hai bảo vật khác: Ngọc xá lợi và nhúm đất thiêng gốc cây bồ đề ở Ấn Độ. Ngọc xá lợi được đựng trong chiếc hộp, bảo quản cẩn thận trong tủ kính. Nguồn gốc của xá lợi do Thượng tọa Kim Quang thỉnh từ Ấn Độ về ngày 17/8/1991, để tặng cho đạo hữu Nguyễn Văn Phi và Nguyễn Thị Tuyết. Gia đình này đã cúng dường xá lợi cho Hội Bồ Đề Đạo Tràng. Đến năm 2000, thân nhân của ông Trương Hưng (cố vấn, thành viên của Bồ Đề Đạo Tràng Châu Đốc) có dịp đi Ấn Độ chiêm bái Bodh Gaya. Tại cội bồ đề linh thiêng, ông đã kính thỉnh nhúm đất nơi gốc cây này, đem về đựng trong bảo tháp tại Bồ Đề Đạo Tràng.
![]() |
| Ngọc Xá lợi |
Cùng với kiến trúc độc đáo, tinh xảo, Bồ Đề Đạo Tràng bình yên tọa lạc ở phường Châu Phú A, chứng kiến bao thăng trầm lịch sử. Bản thân di tích mang trong lòng nhiều bảo vật quý giá, ngày qua ngày càng thêm phần ý nghĩa, hòa quyện văn hóa tâm linh Đông - Tây.
Khám phá thánh đường Mubarak và Jamiul Azhar
Nếu chưa có cơ hội đến với thánh địa Mecca – địa điểm thiêng liêng với những người theo đạo Hồi thì du khách có thể đến An Giang và tham quan thánh đường Hồi giáo Mubarak và Jamiul Azhar có kiến trúc đặc trưng ở đây.
Ở trung tâm thành phố Châu Đốc du khách có bến phà Châu Giang. Qua phà rẽ trái chạy thêm một lúc sẽ thấy Thánh đường Hồi Giáo Mubarak. Còn rẽ phải đi thêm khoảng 1 km là tới thánh đường Hồi giáo Jamiul Azhar. Cho dù du khách có phải là người theo đạo Hồi hay không thì chắc chắn vẫn sẽ bị mê hoặc bởi những thánh đường Hồi giáo có kiến trúc tuyệt đẹp ở An Giang.
Đến thăm 2 thánh đường vào một ngày nắng đẹp, du khách được chiêm ngưỡng kiến trúc Hồi giáo đặc trưng của nơi được coi là linh thiêng nhất với những người theo đạo Hồi. Được biết, thánh đường Hồi Giáo Mubarak được xây dựng từ năm 1750 bằng gỗ lợp lá, đến năm 1922 được xây kiên cố hơn với tường vôi, lợp ngói. Thánh đường đã được tu sửa 5 lần, lần gần đây nhất làm theo bản vẽ của một kiến trúc sư Ấn Độ dựa theo kiểu Thánh đường ở các nước Ấn Độ, Ba Tư. Bên trong thánh đường ngoài biểu tượng trăng lưỡi liềm và ngôi sao, không thờ bất cứ hình tượng thần thánh nào vì tín đồ đạo Hồi xem thánh Allah là vị Thượng Đế cao nhất.
Còn đối với thánh đường Hồi giáo Jamiul Azhar là một trong những thánh đường lâu đời nhất ở vùng đất An Giang được xây dựng từ năm 1959. Với mái vòm, biểu tượng trăng lưỡi liềm và các kiến trúc rõ nét Hồi giáo, công trình này được coi là một trong những thánh đường Hồi giáo đẹp nhất Việt Nam.
![]() |
| Thánh đường Chăm |
Trên đường đi, du khách có thể bắt gặp rất nhiều người dân địa phương mặc trang phục truyền thống, nam giới thường mặc xà rông, nữ giới mặc abaja và quấn khăn hijab. Người dân ở đây rất thân thiện và hiếu khách. Do đó nếu có gì chưa rõ bạn có thể hỏi thăm để được chỉ dẫn rõ ràng hơn. Khu vực này cũng có nhiều thánh đường khác nên nếu có nhu cầu tham quan bạn nên tìm trước hình ảnh và hỏi người dân địa phương để được chỉ đường tận tình.
Đa số khách du lịch trong và ngoài nước đều rất thích đến thăm những ngôi thánh đường với kiến trúc độc đáo, tìm hiểu những nét đẹp văn hóa của đồng bào Chăm. Khi tham gia vào loại hình homestay, du khách sẽ “nhập gia tùy tục” với đồng bào Chăm, từ đó có những trải nghiệm mới mẻ và thú vị./.