Thành cổ Quảng Trị - nơi ghi dấu những năm tháng chiến đấu ác liệt của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh Giang Nam

Từng là đôi bạn học cùng lớp ở trường làng nhưng lớn lên trong hoàn cảnh đất nước chiến tranh, ông Trần Trọng Thụy lên đường nhập ngũ, còn bà Nguyễn Thị Chương do bị khuyết tật chân nên ở lại hậu phương, trở thành cô mậu dịch viên. Đất nước hòa bình, bà Chương gặp lại người bạn học của mình khi ông đã là một thương binh hạng ¼, bị mù hai mắt, cụt một bàn tay. Tuy vậy, bà vẫn quyết định đến với ông, bởi muốn tạo cho ông một mái ấm gia đình.

Bà Chương chia sẻ: “Chúng tôi học cùng nhau từ cấp 1 đến hết cấp 2. Là người cùng làng, cùng xã, ông ấy đẹp trai, học giỏi nên tôi cũng cảm mến nhưng cũng chỉ là bạn bè vô tư vậy thôi. Đến lúc biết ông ấy viết đơn tình nguyện đi đánh giặc thì tôi mới nghĩ nhiều hơn về ông ấy. Ngoài tình cảm quý mến bạn bè thì còn là sự ngưỡng mộ và lo lắng dõi theo”.

“Dù thiên hạ gièm pha nhưng lúc đó, tôi đã quyết định và nói với gia đình: con muốn tạo cho anh ấy một mái ấm" - bà Nguyễn Thị Chương chia sẻ.

Đầu năm 1971, khi đang là học sinh lớp 9/10, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông Trần Trọng Thụy viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ. Ông tham gia chiến đấu ở chiến trường B5 (Quảng Trị), Trung đoàn E229, thuộc Bộ Tư lệnh Công binh.

Là một người lính thuộc đơn vị công binh, ông Thụy luôn cùng đồng đội của mình đi đầu trong các trận đánh. Tháng 5/1972, khi đang cùng đồng đội cắt rừng mở đường cho quân ta tiến vào sào huyệt địch tại khu vực huyện Gio Linh (Quảng Trị), đơn vị ông Thụy bị pháo địch tập kích. Nhiều đồng đội bị thương và hy sinh, riêng ông bị thương nặng, cụt bàn tay trái và hỏng cả 2 mắt.

Sau 13 năm liên tục, trải qua quá trình điều trị ở nhiều bệnh viện quân y và đơn vị an dưỡng, dịp 30/4/1985, ông Thụy được UBND huyện Can Lộc đón về địa phương.

Thương binh Trần Trọng Thụy từng chiến đấu ở Quảng Trị, năm 1971-1972

Thương binh Trần Trọng Thụy cho biết: “Sau trận pháo kích của địch năm đó, tôi đã ngất đi, khi tỉnh dậy biết mình nằm trong bệnh viện dã chiến, đôi mắt không còn nhìn thấy gì, bàn tay trái không còn, tôi nghĩ cuộc đời mình đã tàn phế, sau này sẽ chẳng có người con gái nào có thể chấp nhận làm vợ một người như mình nữa. Đó cũng là một trong những lý do, sau nhiều năm điều trị tại nhiều bệnh viện và đơn vị an dưỡng, mãi tới năm 1976, tôi mới cắt phép về thăm nhà”.

Thế nhưng, kỳ nghỉ phép đã tạo nên mối lương duyên giữa ông Thụy với cô bạn học ngày nào. Bà Chương kể: “Lúc nhìn ông ấy trở về như vậy, tôi thương lắm. Tuy nhiên, tôi cũng chỉ hỏi thăm tình hình qua người khác chứ không trực tiếp gặp ông ấy. Rồi có người mai mối dẫn ông ấy đến nhà gặp tôi đặt vấn đề… Thiên hạ gièm pha “một mù, một què” lấy nhau thì về ôm nhau chết đói. Bố mẹ tôi không phản đối nhưng cũng lo lắng cho tôi. Tuy nhiên, tôi đã quyết định, và nói với gia đình: con muốn tạo cho anh ấy một mái ấm”.

Quyết định đến với ông Thụy, bà Chương đối diện muôn vàn khó khăn khi chỉ ở được cùng chồng 3 tháng, bởi ông bệnh tật nên phải trở lại đơn vị an dưỡng. Đó cũng là lúc bà biết mình mang thai đứa con đầu lòng. Với phụ nữ bình thường sinh con một mình đã vất vả, với người khuyết tật như bà thì việc đó khó khăn hơn bội phần. Tuy nhiên, bà vẫn cố gắng động viên ông đi điều trị.

Vợ chồng ông Thụy hạnh phúc viên mãn khi về già.

Nhờ sự giúp đỡ của anh em nội ngoại, bà Chương đã hạ sinh thành công con gái đầu lòng. Đó là năm 1977, 3 năm sau, bà lại sinh con gái út khi ông về phép. Biết vợ một mình chăm sóc con vất vả, ông Thụy cố gắng xin phép về nhà thường xuyên hơn. Đến năm 1985, khi tỉnh có chủ trương đón thương binh về địa phương, ông Thụy xin về hẳn ở nhà.

Chị Trần Thị Thêu - con gái đầu ông Thụy, hiện đang công tác tại Trường THCS Lam Kiều (xã Khánh Vĩnh Yên) chia sẻ: “Trong chiến tranh, bố là lính công binh tiên phong dẫn đường cho các đoàn quân ra trận, thì thời bình, mẹ lại làm hoa tiêu cho bố. Mẹ tôi tuy di chuyển không nhanh nhẹn nhưng rất tháo vát nên bà đã cáng đáng mọi việc trong gia đình. Bà vừa mưu sinh kiếm sống để nuôi con lại vừa phải chăm chồng ốm đau, bệnh tật thường xuyên”.

Thời điểm những năm từ 1985-2000, trong bối cảnh chung của đất nước, gia đình bà Chương cũng rất khó khăn, chế độ của chồng ít ỏi, 2 con còn nhỏ, gia đình nội ngoại đều khó khăn, không giúp được gì nhiều. Bà Chương nuôi lợn, mở quầy tạp hóa ở chợ Nhe…, một mình xoay xở, cáng đáng để trang trải cuộc sống gia đình. Thời gian đó, ông Thụy cũng được động viên tham gia công tác xã hội với vị trí là Phó Chủ tịch Hội Người mù Can Lộc (1990-2012). Nhờ đó, cuộc sống gia đình cũng dần dễ xoay xở.

Đại diện Hội CCB xã Khánh Vĩnh Yên đến thăm hỏi gia đình thương binh Trần Trọng Thụy, nhân dịp ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12.

Hiện tại, ngoài cô con gái đầu Trần Thị Thêu ở cùng bố mẹ, con gái thứ 2 cũng đã có gia đình ổn định ở nước ngoài. Đặc biệt, ông Thụy luôn cảm thấy tự hào khi có người con rể (chồng chị Thêu) là Thiếu tá La Văn Anh nối nghiệp lính của mình. Hiện anh đang công tác ở quần đảo Trường Sa.

“Tuổi già, sức yếu lại thêm vết thương cũ tái phát mỗi khi trái gió trở trời nhưng tôi luôn yên tâm vì có vợ và con gái bên cạnh. Đời lính của tôi, được chiến đấu vì nước, vì dân, được trở về và có gia đình ấm êm là mãn nguyện lắm rồi” - thương binh Trần Trọng Thụy xúc động nói khi tôi tạm biệt ông.