HOANHAP.VN - Dù tiến hành công khai, thế nhưng bên mời thầu là Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 (Văn phòng Trung ương Đảng) đưa ra yêu cầu không sử dụng hình thức liên danh trong hồ sơ mời thầu đã biến gói thầu 02 - Mua sắm xe ô tô 7 chỗ ngồi thành “phiên chợ” của một người.
Gói thầu mua sắm xe ô tô 7 chỗ ngồi được thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách Đảng năm 2016 do Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 (Văn phòng Trung ương Đảng) đứng ra làm đơn vị mời thầu.
Theo nội dung của hồ sơ mời thầu (HSMT), đối với tiêu chí đánh giá về năng lực và kinh nghiệm, các nhà thầu phải đáp ứng yêu cầu như: Vốn điều lệ trên 50 tỷ đồng; doanh thu bình quân hằng năm tối thiểu 2.000 tỷ đồng, trong vòng 3 năm gần đây (từ năm 2013 đến năm 2015); số lượng tối thiểu 3 hợp đồng tương tự đã hoàn thành từ 2013 đến thời điểm đóng thầu; có 15 trạm dịch vụ ủy quyền trên toàn quốc… Xét về quy mô, nhà thầu cần có ít nhất một hợp đồng tương tự về chủng loại, tính chất có giá trị hợp đồng lớn hơn 17 tỷ đồng (giá trị phần hàng hóa tương tự lớn hơn 10 tỷ đồng).
Để thực hiện đầy đủ các tiêu chí do bên mời thầu đặt ra, các doanh nghiệp mua hồ sơ dự thầu không khỏi ngán ngẩm cho rằng, đây là những hạng mục rất khó thực hiện nếu không tiến hành liên danh khi tham dự đấu thầu. Nếu phải thực hiện độc lập, ai cũng ngầm hiểu sẽ chỉ có một đơn vị duy nhất đáp ứng được những yêu cầu trên, còn các đơn vị khác thì chỉ được coi là bù nhìn, kẻ lót đường, tham gia cho có lệ.
|
| Công ty TNHH MTV Toyota Mỹ Đình đơn vị duy nhất đáp ứng được hồ sơ đề xuất kỹ thuật của gói thầu.
|
Và kết quả không nằm ngoài dự đoán, trong số 4 nhà thầu góp mặt nộp hồ sơ dự thầu tính đến thời điểm đóng thầu vào ngày 12/12/2016, phía Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 đã quyết định gạch tên 3 doanh nghiệp tên tuổi trong lĩnh vực kinh doanh ô tô là Công ty Cổ phần Topcars Việt Nam; Công ty Liên doanh Toyota Giải Phóng; Công ty TNHH Toyota Thanh Xuân ra khỏi cuộc đua. Đồng thời tuyên bố Công ty TNHH MTV Toyota Mỹ Đình là nhà thầu đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật.
|
|
Danh sách nhà thầu đáp ứng về mặt kỹ thuật của gói thầu.
|
Sau khi kết quả trên được công bố, dư luận hoài nghi đặt ra câu hỏi, có hay không chuyện cài thầu trong HSMT của Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 khiến một loạt các ông lớn “ngã ngựa” đầy tức tưởi?
Nhìn lại quá trình đầu thầu, gói thầu mua sắm xe ô tô 7 chỗ ngồi được chính thức phát hành HSMT ngày 22/11/2016 và có 7 doanh nghiệp mua hồ sơ. Đến ngày 02/12/2016, sau khi nghiên cứu hồ sơ, nhận thấy trong HSMT không có những biểu mẫu và nội dung hướng dẫn về việc liên danh giữa các nhà thầu tham dự gói thầu nên Công ty Liên doanh Toyota Giải Phóng gửi văn bản đề nghị Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 trả lời “nội dung liên danh” của gói thầu.
Sau khi nhận được văn bản kể trên, ngày 06/12/2016, ông Đặng Quốc Tân - Phó Cục trưởng Cục Tài chính và Quản lý đầu tư kiêm Chủ tịch Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 đã ban hành công văn số 180 CV/CTC&QLĐT trả lời Công ty Liên doanh Toyota Giải Phóng nội dung như sau: “… Mẫu Hồ sơ dự thầu được ban hành tại Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT, ngày 16/6/2015 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu và mua sắm hàng hóa của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Mẫu này chỉ là cơ sở cho các bên mời thầu nghiên cứu áp dụng với từng trường hợp cụ thể cho phù hợp. Đối với gói thầu chúng tôi mời thầu mua sắm hàng hóa thông thường là xe ô tô mà rất nhiều nhà thầu có thể cung cấp được. Vì vậy, chúng tôi đã họp và thống nhất không sử dụng hình thức liên danh trong hồ sơ mời thầu, do đó Hồ sơ mời thầu của chúng tôi không có biểu mẫu liên danh…”
Tuy nhiên, việc liên danh khi tham gia đấu thầu là xu hướng tất yếu trong giai đoạn hiện nay và được quy định rõ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên danh, liên kết, tăng cường năng lực của đội ngũ nhà thầu. Cụ thể, tại Điều 5, Luật Đầu thầu số 43/2013/QH13 quy định tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư nêu rõ:
“1. Nhà thầu, nhà đầu tư là tổ chức có tư cách hợp lệ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
a) Có đăng ký thành lập, hoạt động do cơ quan có thẩm quyền của nước mà nhà thầu, nhà đầu tư đang hoạt động cấp;
b) Hạch toán tài chính độc lập;
c) Không đang trong quá trình giải thể; không bị kết luận đang lâm vào tình trạng phá sản hoặc nợ không có khả năng chi trả theo quy định của pháp luật;
d) Đã đăng ký trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia;
đ) Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu theo quy định tại Điều 6 của Luật này;
e) Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu;
g) Có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn;
h) Phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước đối với nhà thầu nước ngoài khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu.
2. Nhà thầu, nhà đầu tư là cá nhân có tư cách hợp lệ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định pháp luật của nước mà cá nhân đó là công dân;
b) Có chứng chỉ chuyên môn phù hợp theo quy định của pháp luật;
c) Đăng ký hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật;
d) Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
đ) Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu.
3. Nhà thầu, nhà đầu tư có tư cách hợp lệ theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều này được tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh; trường hợp liên danh phải có văn bản thỏa thuận giữa các thành viên, trong đó quy định rõ trách nhiệm của thành viên đứng đầu liên danh và trách nhiệm chung, trách nhiệm riêng của từng thành viên trong liên danh.”
Ngoài ra, tại Điểm c Khoản 5 Điều 3 Thông tư 05/2015 /TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, bên cạnh việc nhắc lại các quy định của Luật Đầu thầu còn có các hướng dẫn tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm hàng hóa một số nội dung sau: “Không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng như nêu nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, kể cả việc nêu tên nước, nhóm nước, vùng lãnh thổ gây ra sự phân biệt đối xử; trường hợp không thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ thì có thể nêu nhãn hiệu, catalô của một sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa cho yêu cầu về kỹ thuật của hàng hóa nhưng phải ghi kèm theo cụm từ “hoặc tương đương” sau nhãn hiệu, catalô đồng thời phải quy định rõ nội hàm tương đương với hàng hóa đó về đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, tiêu chuẩn công nghệ và các nội dung khác (nếu có) mà không được quy định tương đương về xuất xứ”.
Theo Điều 17, Luật Đấu thầu năm 2013, điều kiện hủy thầu được quy định:
“1. Tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.
2. Thay đổi mục tiêu, phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.
3. Hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu không tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu hoặc quy định khác của pháp luật có liên quan dẫn đến nhà thầu, nhà đầu tư được lựa chọn không đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu, dự án. 4- Có bằng chứng về việc đưa, nhận, môi giới hối lộ, thông thầu, gian lận, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dẫn đến làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.”
|
|
Văn bản trả lời về việc làm rõ hồ sơ mời thầu của ông Đặng Quốc Tân - Phó Cục trưởng Cục Tài chính và Quản lý đầu tư kiêm Chủ tịch Hội đồng Mua sắm xe tập trung năm 2016 ký ban hành.
|
Chưa thể kết luận ai đúng, ai sai trong vụ việc này, nhưng với việc áp dụng yêu cầu “không sử dụng hình thức liên danh trong hồ sơ mời thầu” đã khiến dư luận bức xúc, nhà thầu bị loại không khỏi băn khoăn và còn nhiều khúc mắc chưa được giải đáp. Để rộng đường dư luận, công khai, minh bạch thông tin, cũng như thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật, của nhà nước trong công tác đầu thầu tại gói thầu mua sắm xe ô tô 7 chỗ ngồi, Cục Tài chính và Quản lý đầu tư, Văn phòng Trung ương Đảng cần xem xét lại toàn bộ quy trình đấu thầu; kiểm tra, làm rõ các nguyên nhân dẫn tới các nhà thầu bị loại và công bố thông tin rộng rãi cho công luận được biết quá trình giải quyết sự việc để đảm bảo tính công khai, minh bạch.
Ý kiến độc giả
