Động lực tăng trưởng

Trên thực tế, cùng với tín dụng sản xuất kinh doanh, tín dụng tiêu dùng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng không chỉ đáp ứng nhu cầu tài chính của người dân mà còn giúp hạn chế việc tiếp cận vốn từ những kênh không chính thức như “tín dụng đen”, góp phần giảm thiểu các hệ lụy tiêu cực và đảm bảo an ninh trật tự xã hội.

Số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, hiện nay quy mô của thị trường tín dụng tiêu dùng toàn cầu đã tăng trưởng mạnh, đạt khoảng 11 nghìn tỷ USD năm 2023 và tiếp tục duy trì xu hướng tăng, dự kiến đạt 15 nghìn tỷ USD trong 5 năm tới. Tại Việt Nam, tổng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng đạt khoảng 2,8 triệu tỷ đồng, tương đương 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế.

Nhận định về thị trường tín dụng tiêu dùng các nước, ThS. Nguyễn Minh Trí, Giảng viên Khoa Kinh tế - Quản trị - Trường Đại học Văn Hiến TP Hồ Chí Minh chia sẻ, “Xu hướng tăng trưởng tín dụng tiêu dùng được ghi nhận ở cả các nền kinh tế phát triển, như: Mỹ, châu Âu và các nền kinh tế mới nổi như Thái Lan, Malaysia… Cùng chung xu hướng đó, hoạt động tín dụng tiêu dùng tại Việt Nam những năm qua đã có bước phát triển mạnh cả về quy mô dư nợ, số lượng TCTD tham gia và mức độ đa dạng về sản phẩm, dịch vụ”.

Hàng hóa phong phú phục vụ khách hàng. Ảnh Trọng Triết

Theo Báo cáo từ 16 tổ chức tín dụng có dư nợ cho vay tiêu dùng lớn cho thấy, hiện có hơn 30 sản phẩm tín dụng phục vụ nhu cầu tiêu dùng đang được triển khai, như: gói 20 nghìn tỷ đồng của Agribank hay gói tín dụng tiêu dùng 20 nghìn tỷ đồng của HD Saison và FE Credit cho khách hàng là công nhân lao động.

Theo ông Phạm Ngoc Khang, CEO Home Credit Việt Nam chia sẻ, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% của ngành ngân hàng trong năm nay, công ty xem đây là một cơ hội tích cực để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế Việt Nam và thúc đẩy tín dụng tiêu dùng tăng tốc, đặc biệt là vào nửa cuối năm 2025 khi nhu cầu tiêu dùng thường tăng cao.

Theo ông Khang, việc Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức trên là phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước. Để hỗ trợ mục tiêu này, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục đảm bảo các chính sách lãi suất thuận lợi và ổn định, đồng thời chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiếp tục giảm lãi suất cho vay bằng cách tối ưu hóa chi phí hoạt động và ứng dụng công nghệ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cả doanh nghiệp, cá nhân tiếp cận nguồn vốn, trong đó có tín dụng tiêu dùng. Bên cạnh đó, giai đoạn từ nay đến cuối năm luôn là thời điểm sôi động nhất với hàng loạt sự kiện tiêu dùng lớn như mùa tựu trường, Tết Dương lịch và đặc biệt là Tết Nguyên đán 2026. Nắm bắt được xu hướng này, các thương hiệu bán lẻ đang tích cực chuẩn bị các kế hoạch kích cầu, đảm bảo đáp ứng tối đa nhu cầu mua sắm đa dạng của người dân. Sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước, nhu cầu tiêu dùng tăng cao chắc chắn sẽ tạo ra “cú hích” lớn cho thị trường tín dụng tiêu dùng.

Trong thời gian tới, Home Credit Việt Nam sẽ tiếp tục ra mắt chương trình “Ưu đãi mùa tựu trường” dành riêng cho phụ huynh và các em học sinh, sinh viên.

Giải pháp thúc đẩy

Thứ nhất, tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động cho vay phục vụ nhu cầu đời sống và cho vay tiêu dùng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo ra môi trường pháp lý minh bạch, thuận lợi cho hoạt động của các tổ chức tín dụng và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Thứ hai, tăng cường công tác quản lý, thanh tra và giám sát hoạt động cho vay tiêu dùng và cho vay phục vụ đời sống của các tổ chức tín dụng, đảm bảo các hoạt động này tuân thủ đúng quy định của pháp luật, tránh các sai phạm và bảo vệ người tiêu dùng khỏi các rủi ro tiềm ẩn.

Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện cơ chế và chính sách về chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng, bao gồm hướng dẫn việc ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa hoạt động tín dụng tiêu dùng, tạo điều kiện để các tổ chức tín dụng đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ, đồng thời phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm công nghệ cao.

Thứ tư, tăng cường sự phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền các cơ chế, chính sách tín dụng ngân hàng đến mọi tầng lớp nhân dân, giúp hiểu đúng về các kênh cung cấp tín dụng chính thức cũng như thấy được các hệ lụy, hậu quả của “tín dụng đen”. Bản thân các tổ chức tín dụng cần rà soát, đổi mới phương thức cung cấp thông tin, cách thức tiếp cận khách hàng vay để người dân hiểu đúng, đầy đủ về các sản phẩm, dịch vụ.

Thứ năm, các tổ chức tín dụng cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ Công an trong việc kết nối và khai thác dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc này giúp đẩy mạnh các giải pháp ứng dụng dữ liệu trong hoạt động tín dụng tiêu dùng, đảm bảo an toàn và hiệu quả hơn trong quy trình thẩm định và quản lý rủi ro.

Thứ sáu, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục triển khai hiệu quả Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa và đấu tranh với tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.