Đối với gói hỗ trợ lãi suất, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được Chính phủ giao làm đầu mối và các Bộ, ngành có sự phối hợp. Trong đó, Bộ KH và ĐT có nhiệm vụ đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 đối với nền kinh tế và được Chính phủ giao xác định đối tượng được hưởng gói hỗ trợ này. Bộ Tài chính được Chính phủ giao nhiệm vụ bố trí nguồn ngân sách để hỗ trợ lãi suất. Các bộ, ngành khác tham gia cùng NHNN và Bộ Tài chính trong quá trình tất toán gói hỗ trợ.

Giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thực hiện gói hỗ trợ lãi suất 2%

Với vai trò là đơn vị đầu mối, NHNN đã chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành khẩn trương dự thảo Nghị định và ngày 20/5/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Cũng trong ngày 20/5/2022, NHNN đã ban hành ngay Thông tư số 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện Nghị định số 31. Điều này cho thấy, NHNN đã rất chủ động, song song với quá trình dự thảo Nghị định, NHNN đã dự thảo luôn Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.

Ngay sau khi Nghị định 31/2022/NĐ-CP được ban hành, NHNN đã phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức 2 Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Nghị định để phổ biến, quán triệt về chính sách hỗ trợ lãi suất, trong đó 1 Hội nghị do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, lãnh đạo NHNN và một số Bộ, ngành đồng chủ trì.

NHNN đã yêu cầu các ngân hàng thương mại (NHTM) đăng kí kế hoạch hỗ trợ lãi suất. Trên cơ sở tập hợp đăng kí của các NHTM, NHNN đã có văn bản gửi Bộ KH và ĐT, Bộ Tài chính để thực hiện các thủ tục trình cấp có thẩm quyền bố trí kế hoạch vốn cho các NHTM thực hiện hỗ trợ lãi suất; đồng thời, NHNN đã có thông báo hạn mức hỗ trợ lãi suất dự kiến năm 2022 cho từng NHTM để triển khai chương trình.

Tiếp đó, ngày 16/8/2022, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị số 03/2022/CT-NHNN yêu cầu các NHTM khẩn trương, tích cực, triển khai cho vay, giải ngân kịp thời, hiệu quả nguồn kinh phí được giao từ ngân sách nhà nước.

NHNN đã ban hành các văn bản hướng dẫn hạch toán hỗ trợ lãi suất, trả lời, giải đáp các vấn đề thuộc phạm vi, chức năng quản lý của NHNN. Riêng đối với các câu hỏi liên quan đến đối tượng được hỗ trợ lãi suất, NHNN đã tổng hợp và đề nghị Bộ KH và ĐT, Bộ Xây dựng giải đáp. Căn cứ văn bản giải đáp của các Bộ, NHNN đã chuyển tiếp tới các NHTM để biết, thực hiện.

Tuy nhiên, sau gần 3 tháng triển khai, kết quả cho vay hỗ trợ lãi suất của các NHTM vẫn chưa như kì vọng, vẫn còn phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng về việc tiếp cận chính sách. Do đó, NHNN cũng đã có văn bản, đồng thời tổ chức họp với các NHTM để rà soát, yêu cầu các NHTM báo cáo thực trạng, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ triển khai chính sách.

Từ thực trạng trên và căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, ngày 26/8/2022, NHNN phối hợp với Bộ KH và ĐT, Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ tổ chức Hội nghị với các NHTM để phổ biến, giải đáp các vướng mắc liên quan đến chính sách và tạo tâm lý đồng thuận để thúc đẩy triển khai thực hiện chính sách trong cả nước.

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu về những khó khăn vướng mắc cần tháo gỡ, với mục tiêu thúc đẩy và tạo tâm lý đồng thuận để triển khai chính sách trong cả nước; nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn vay với lãi suất hỗ trợ, góp phần phục hồi, phát triển kinh tế- xã hội theo chỉ đạo của Quốc hội, Thống đốc NHNN đề nghị:

Đối với các NHTM: Triển khai ngay việc phối hợp với khách hành rà soát danh sách tất cả các khách hàng hiện hữu thuộc đối tượng, ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất, có khoản vay ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân từ ngày 1/1/2022 và có phát sinh kỳ trả lãi từ ngày 20/5/2022 để nắm bắt nhu cầu được hỗ trợ; thông báo, hướng dẫn khách hàng về hồ sơ, thủ tục được hỗ trợ lãi suất theo quy định. Khách hành được hỗ trợ lãi suất thì phải cập nhật ngay số liệu để NHNN tổng hợp, cùng với các Bộ, Ngành báo cáo kết quả với Chính phủ. Các NHTM phải đảm bảo không để xảy ra trường hợp khách hàng đủ điều kiện, đúng đối tượng mà không được hỗ trợ lãi suất.

Các tổ chức tín dụng (TCTD) quán triệt đầy đủ các nội dung, công việc phải triển khai tới từng chi nhánh, phòng giao dịch trong hệ thống về việc xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cần khẩn trương, quyết liệt, kịp thời triển khai thực hiện với tinh thần, trách nhiệm cao nhất.

Chủ động, kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền và kịp thời phản ánh với NHNN, các Bộ, ngành, ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố về các khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền; đề xuất, kiến nghị trong quá trình triển khai thực hiện.

Tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền về chính sách hỗ trợ lãi suất (qua các kênh báo đài, chính quyền địa phương, hiệp hội ngành nghề và trực tiếp với khách hàng...), giúp cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hiểu rõ và sớm nắm bắt thông tin, cách thức để tiếp cận chính sách hỗ trợ lãi suất tại NHTM.

Đối với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố: Theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện gói hỗ trợ lãi suất này, chủ động hướng dẫn tháo gỡ khó khăn phát sinh trên địa bàn và kịp thời phản ánh với NHNN những vấn đề vượt thẩm quyền. Từ thực tiễn trên địa bàn, các chi nhánh NHNN cần chủ động đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

NHNN chi nhánh chủ động phối hợp các sở, ngành địa phương tổ chức các Hội nghị kết nối ngân hàng – doanh nghiệp trên địa bàn để nắm bắt nhu cầu hỗ trợ của doanh nghiệp; tăng cường thông tin, đối thoại trực tiếp giữa NHTM và khách hàng trên địa bàn nhằm tháo gỡ khó khăn, tăng khả năng tiếp cận chính sách, thể hiện tinh thần triển khai quyết liệt từ cơ sở. Hội nghị này cần có sự tham dự của các TCTD và doanh nghiệp thuộc đối tượng hỗ trợ lãi suất để thấy được doanh nghiệp nào tiếp cận được, không tiếp cận được gói hỗ trợ này để có giải thích rõ ràng, bảo đảm công khai, minh bạch và tổng hợp những khó khăn, vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ.

Chủ động truyền thông tại địa phương đảm bảo doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh nắm rõ khung pháp lý của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thông tư 03/2022/TT-NHNN và hướng dẫn triển khai thực hiện. NHNN chi nhánh phối hợp với các đơn vị chức năng của NHNN và các đơn vị chức năng của các Bộ, các Ngành xử lý kịp thời những vướng mắc, khó khăn.

Tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố thành lập đường dây nóng để lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân phản ánh những vướng mắc, khó khăn phát sinh và xử lý nghiêm, kịp thời các tổ chức tín dụng không triển khai thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất này.

Các đơn vị thuộc NHNN Trung ương: Theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ trong nước, quốc tế để tham mưu các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, lãi suất chủ động, linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; qua đó, tạo điều kiện hỗ trợ triển khai có hiệu quả chương trình hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước.

Vụ Tín dụng các Ngành kinh tế khẩn trương xây dựng chương trình cho các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố để tổ chức Hội nghị kết nối ngân hàng – doanh nghiệp. Đồng thời xây dựng chương trình công tác của Ban Lãnh đạo NHNN để phân công tham dự các Hội nghị này tại các địa phương.

Xây dựng chương trình giám sát, kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện cho vay hỗ trợ lãi suất của các NHTM theo quy định, nắm bắt những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn với sự tham gia của các Bộ, cơ quan có liên quan.

Các đơn vị thuộc NHNN phối hợp với các Bộ, Ngành có hướng dẫn, giải đáp kịp thời trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của đơn vị mình. Nếu có vấn đề vượt thẩm quyền thì báo cáo Chính phủ, báo cáo Thường vụ Quốc hội để được hướng dẫn xử lý.

Thành lập đường dây nóng tại NHNN Trung ương để cùng đường dây nóng của NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố tiếp nhận các phản ánh chính sách từ người dân, doanh nghiệp, NHTM nhằm kịp thời xử lý, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn.

Đối với các Bộ, cơ quan có liên quan: Thống đốc NHNN đề nghị các Bộ, cơ quan có liên quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ với NHNN và ngành ngân hàng triển khai thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ lãi suất; Kịp thời giải đáp, tháo gỡ các vướng mắc phát sinhtrong quá trình triển khai chính sách; Tham gia các đoàn kiểm tra của NHNN thực hiện chính sách tại địa phương để nắm bắt thực tiễn, làm cơ sở để có giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn hỗ trợ.

Về công tác truyền thông: Cần phải đặc biệt quan tâm hơn nữa, có sự vào cuộc của tất cả, từ NHNN đến các NHTM, từ NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tới các TCTD, hiệp hội các ngành hàng… để làm rõ mục đích truyền thông cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh nắm rõ điều kiện, đối tương tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất. Các hướng dẫn, giải đáp thắc mắc cũng cần được truyền thông để vướng mắc của đơn vị này được giải quyết thì tất cả các đơn vị khác biết và thực hiện.

Thống đốc NHNN giao Vụ Truyền thông NHNN làm đầu mối, phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Ngành tổ chức triển khai thực hiện công tác truyền thông về Chương trình hỗ trợ lãi suất này. Thống đốc NHNN đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tích cực truyền thông về tình hình triển khai thực hiện gói hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ.

Vụ Tín dụng các ngành kinh tế tập hợp ý kiến của các đại biểu dự Hội nghị để cùng các đơn vị thuộc NHNN và các Bộ ngành liên quan tháo gỡ, giải quyết các khó khăn, vướng mắc. Thống đốc NHNN hy vọng với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, sự đồng hành, chung sức của các Bộ, ngành với NHNN và ngành ngân hàng, chương trình hỗ trợ lãi suất sẽ đạt mục tiêu đề ra, đóng góp tích cực vào quá trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế của đất nước./.