Kết luận thanh tra số 2099/BC-TTCP ban hành ngày 2/12/2020, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm tại dự án bất động sản (BĐS) số 33 Nguyễn Du và số 34 – 36- 42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM. Đây cũng là dự án mà Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) đã chi hơn chục nghìn tỷ đồng cho vay năm 2017, giai đoạn tái cơ cấu.
Kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ phát hiện Vinafood 2 (Tổng Công ty Lương thực Miền Nam) và Công ty Việt Hân Sài Gòn lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại địa chỉ số 33 Nguyễn Du và 34 - 36 – 42 đường Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, TP.HCM để lập dự án “khống”, rồi đem đi thế chấp ngân hàng để vay tiền ngân hàng trái pháp luật.
Đã có một số ngân hàng “thông đồng” với doanh nghiệp chi hàng chục tỷ đồng cho dự án nói trên. Trong đó, Ngân hàng TMCP Sài Gòn cũng đã giải ngân tổng cộng 3 lần tại các chi nhánh khác nhau cho từng dự án liên quan của chủ đầu tư Vinafood 2 và Công ty Việt Hân Sài Gòn. Cụ thể, vào tháng 2/2017, bà Trương Thị Cẩm Giang chức vụ Chủ tịch HĐTV là đại diện pháp luật của Công ty Việt Hân Sài Gòn ký hợp đồng thế chấp tài sản vay Ngân hàng TMCP Sài Gòn (chi nhánh Phạm Ngọc Thạch) với tài sản thế chấp là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở trên. Để được giải ngân, Công ty Việt Hân Sài Gòn đã lập dự án khống The Goldmark Premium Tower với tổng mức đầu tư hơn 7.251 tỷ đồng, rồi dùng tài sản đảm bảo thế chấp cho khoản vay trên. Theo đó, từ ngày 6/2/2017 đến ngày 30/3/2017, SCB đã giải ngân hơn 5.801 tỷ đồng.
Thật hư câu chuyện SCB cho cho vay hơn 17.400 tỷ đồng chỉ riêng với một dự án khống? - ảnh minh họa.
Tiếp đến, ngày 17/8/2017, bà Trương Thị Cẩm Giang đã tiếp tục ký hợp đồng vay hơn 5.801 tỷ đồng với Ngân hàng TMCP Sài Gòn (chi nhánh Củ Chi, TP.HCM) bằng tài sản thế chấp là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở nêu trên. Mục đích vay giống như lần trước, thực hiện thi công giai đoạn 1 dự án The Goldmark Premium Tower.
Cùng trong tháng 8, bà Trương Thị Cẩm Giang ký hợp đồng thế chấp, tài sản được thế chấp là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại 4 cơ sở nêu trên để vay Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB – chi nhánh Phạm Ngọc Thạch). Mục đích vay tương tự như lần trước, thực hiện thi công giai đoạn 1 dự án The Goldmark Premium Tower. Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB – chi nhánh Phạm Ngọc Thạch) đã giải ngân khoảng 6.308 tỷ đồng trong cùng một ngày 29/8/2018.
So sánh các chỉ tiêu tài chính giai đoạn từ năm 2018 – 2020 không trùng khớp với báo cáo tài chính mà ngân hàng SCB đã công bố. Chẳng hạng, năm 2020, SCB giữ giữ con số nợ xấu khoảng 1%. Ngân hàng đã tăng trích lập dự phòng rủi ro tính dụng thêm gần 2.000 tỷ đồng trong năm qua. Nâng tổng quỷ dự phòng rủi ro lên gần 13.600 tỷ đồng. Con số này chỉ bằng 2/3 so với số tiền mà SCB cho vay dự án “ảo” của Công ty Việt Hân Sài Gòn. Vậy tính đủ dự nợ tín dụng nhóm bất động sản, nợ xấu, thì khoảng chích lập dự phòng của SCB có đủ. Không chỉ vậy, SCB có khoản lãi gượng gạo từ các khoản lãi dự thu hay các khoản phải thu.
Theo báo cáo hợp nhất 2020, lãi dự thu (các khoản lãi và phí phải thu) tại SCB năm 2020 lên tới 73,5 nghìn tỷ đồng, tương đương tăng tới 40% so cùng kỳ năm 2019. Trong bảng cân đối tài chính của SCB ghi nhận khoản phải thu đạt hơn 82,3 nghìn tỷ đồng, chiếm 12% tổng tài sản. Cả hai chỉ tiêu này của ngân hàng SCB đều cao nhất nhì hệ thống và đây cũng là con số nghi ngờ tương đương với tỷ lệ nợ xấu của một ngân hàng.
Đề án tái cơ cấu giai đoạn 5 năm từ năm 2015 – 2019, Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt cho phép SCB tiếp tục thực hiện các nội dung chưa hoàn thành của Đề án tái cơ cấu 2012 – 2014 và nhiều phương án hỗ trợ như cho phép cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ đối với nhiều khoản vay, cho phép tiếp tục cho vay xử lý các khoản lãi dự thu đối với một số dự án đầu tư xây dựng công trình, tiếp tục cho vay hoàn thiện một số dự án dở dang. Ngân hàng Nhà nước cho phép SCB trích lập dự phòng rủi ro tín dụng theo năng lực tài chính.
Liên quan đến dự án khống nói trên, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng thực hiện thanh tra toàn diện hoạt động cấp tín dụng trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay và các khoản vay liên quan đến việc sử dụng Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 ngày 11/9/2010 của 4 cơ sở nhà, đất nói trên. Đồng thời, xử lý nghiêm các vi phạm nêu tại kết luận này đối với tập thể, cá nhân có liên quan theo thẩm quyền.
Để thu hồi tài sản Nhà nước, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính Phủ giao UBND TP.HCM xử lý thu hồi khu đất công tại Quận 1 đang bị Vinafood thâu tóm. Đôn đốc và giám sát các đơn vị có liên quan thực hiện xử lý và khắc phục hậu quả để thu hồi tài sản của Nhà nước bị thất thoát. Giao Sở Tư pháp TP.HCM chỉ đạo và giám sát Phòng Công chứng số 7 thực hiện thủ tục kiện ra TAND có thẩm quyền, đề nghị tuyên bố Văn bản công chứng số 28355 “Hợp đồng góp vốn và chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa Công ty Việt Hân Sài Gòn và Vinafood 2 đã được Phòng Công chứng số 7 chứng nhận ngày 30/12/2015 là vô hiệu.
Vậy không rõ tới đây, tỷ lệ nợ xấu của SCB sẽ tăng lên bao nhiêu mới đúng? SCB sẽ chịu trách nhiệm như thế nào trước hết với cổ đông của ngân hàng này?
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
