Tiểu thương bức xúc, khiếu nại kéo dài, vì sao?

Tiểu thương góp vốn xây chợ An Đông.

Chợ An Đông, quận 5, TP.Hồ Chí Minh

Chợ An Dông được hình thành từ năm 1946, có khoảng 700 quầy, sạp. Trong quá trình kinh doanh, các tiểu thương thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước về thuế, hoa chi, phí.... theo quy định của Ban quản lý. Năm 1989, thực hiện chủ trương xây dựng chợ mới của UBND quận 5, do chợ không còn phù hợp với xu thế phát triển, cần thay đổi diện mạo mới. Thời điểm đó, Công ty tư doanh Việt Hoa, có chức năng thi công xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng; Trang trí nội thất và vật liệu xây dựng...đứng ra xây dựng chợ mới từ nền đất chợ An Đông cũ. Vì thế, đầu năm 1990, Ban quản lý chợ đã thông báo dời tiểu thương ra bán tạm trên các con đường xung quanh chợ. Lúc đó, UBND quận 5 và Ban quản lý chợ không có chính sách đền bù giải tỏa hay hỗ trợ cho tiểu thương là chủ quầy, sạp. Đến cuối năm 1990, UBND quận 5 thông báo số tiền tiểu thương phải đóng cho Công ty Việt Hoa, cụ thể là: 16.000.000 đồng/sạp 1 mặt tiền; 22.000.000 đồng/sạp 2 mặt tiền, có cùng chung 1 diện tích là 1,4m x 1,5m (giá tiền này tương đương 40-50 chỉ vàng 24K và có thể mua được 1 căn nhà mặt tiền đường tại quận 5 thời điểm đó).

Vì chợ An Đông thực hiện hình thức góp vốn xây dựng chợ với số tiền quá lớn nên các tiểu thương không đồng tình. Lúc đó, lãnh đạo quận 5 đã tiếp xúc và vận động tiểu thương cố gắng đóng góp tiền xây dựng chợ, sau 20 năm, quận 5 sẽ không thu tiền sạp, chỉ thu tiền hoa chi. Tin tưởng ở người đứng đầu chính quyền địa phương, các tiểu thương đã gồng gánh, kể cả vay mượn để đóng tiền thành 10 đợt, theo tiến độ thi công công trình do UBND quận 5 và Công ty Việt Hoa quy định. Có tiểu thương không có tiền phải đóng đến 20 đợt và còn phải đóng thêm tiền lãi nộp chậm. Ngày 27/11/1991, chợ An Đông khánh thành và đi vào hoạt động. Chợ An Đông là một trong những địa điểm đầu mối lưu thông hàng hóa trong khu vực trung tâm thành phố, với mặt hàng chính là quần áo và phụ kiện thời trang. An Đông là nơi tập trung nhiều nguồn hàng khác nhau nên quần áo, giày dép thời trang rất đa dạng về mẫu mã chủng loại, với giá cả tương đối mềm so với những nơi khác.

Chuyện lạ trong Bản hợp đồng.

Theo trình bày của đại diện tiểu thương chợ An Đông, có 2.300 tiểu thương ký Hợp đồng sang nhượng quầy, sạp với Công ty tư doanh Việt Hoa. Trong đó, Hợp đồng số 702, ngày 13/7/1991, giữa Công ty tư doanh Việt Hoa, ký với tiểu thương Nguyễn Thị Bích Loan, tại trang 1 ghi Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp chợ An Đông nhưng trang 2, Điều 1 lại ghi là Thuê sạp, thời gian sang nhượng quầy, sạp là 20 năm.Trong Hợp đồng ghi rõ bà con sang quầy, sạp phải đóng đủ tiền thì mới được cấp Giấy chủ quyền sử dụng sạp. Nếu khách hàng nộp trễ thì sẽ nộp phạt 0,2%/ngày trên số tiền đóng trễ. Hợp đồng có giá trị từ ngày ký đến hết năm 2011. Có thể thấy rằng, Hợp đồng Công ty Việt Hoa ký với tiểu thương không đảm bảo tính pháp lý, trái pháp luật, bởi lẽ, trang 1 ghi Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp chợ An Đông nhưng bên trong lại là Hợp đồng cho thuê quầy, sạp; tiêu đề ghi Công ty tư doanh Việt Hoa nhưng người đứng tên hợp đồng lại là ông Lô Ký Ngươn- chức vụ Tổng Giám đốc Công ty xây dựng Việt Hoa và đóng dấu Công ty tư doanh Việt Hoa. Điều mà dư luận thắc mắc là hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp mà ông Lô Ký Ngươn ký, với chức danh Tổng Giám đốc Công ty xây dựng Việt Hoa từ năm1991 nhưng đến ngày 23/3/1992, Công ty Xây dựng Việt Hoa (trách nhiệm hữu hạn) mới được UBND TP.Hồ Chí Minh cấp Giấy phép thành lập Công ty. Như vậy, Công ty tư doanh Việt Hoa và Công ty xây dựng Việt Hoa là 2 Công ty hoàn toàn khác nhau, là sai sót rất nghiêm trọng. Theo luật sư Trần Hải Đức, Hợp đồng này phải là hợp đồng góp vốn mới chính xác, vì tiểu thương góp tiền theo tiến độ công trình, cái sai này phải được xem xét, điều chỉnh cho phù hợp. Đó là UBND quận 5 có văn bản xác nhận đây là Hợp đồng góp vốn xây chợ An Đông của tiểu thương và công nhận quyền sử dụng quầy , sạp cho tiểu thương. Nếu không khắc phục thì tiểu thương tiếp tục yêu cầu đòi lại quyền lợi chính đáng và được pháp luật bảo vệ.

Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp chợ An Đông

Tại Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp số 212 ngày 14/8/1991, giữa Công ty tư doanh Việt Hoa với tiểu thương Phan Văn Thảo, thì nội dung Hợp đồng tại điều II Khoản 4 (đã có sự thay đổi), có ghi: Tiền thuê sạp chia ra 8 phân kỳ đóng. Riêng bà con bạn hàng cũ trước đã kinh doanh trong chợ An Đông được ưu đãi, chia ra 10 phân kỳ đóng tiền. Trong khi Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp ký với tiểu thương Nguyễn Thị Bích Loan, thì Khoản 4 Điều II, lại ghi: Bà con sang quầy, sạp phải đóng đủ tiền thì mới được cấp Giấy chủ quyền sử dụng sạp, còn Hợp đồng với ông Thảo lại không có nội dung này. Đáng chú ý là tại Khoản 7 Điều II của Hợp đồng, ghi: Nếu khách hàng nộp trễ tiền đặt cọc hàng tháng thì sẽ nộp phạt 0,2%/ngày trên số tiền đóng trễ. Các chuyên gia pháp lý cho rằng, đây là điều khoản hoàn toàn vô lý và mang tính áp đặt, làm sai lệch bản chất vụ việc, vì tiểu thương góp vốn để xây dựng chợ nhưng Công ty Việt Hoa lại cho đó là tiền...đặt cọc. Theo quy định của Bộ luật Dân sự thì đặt cọc là việc một bên giao cho bên kia 1 khoản tiền hoặc kim khí quý, đá qúy hoặc vật có giá trị trong 1 thời hạn để bảo dảm giao kết thực hiện Hợp đồng. Trong trường hợp này không lẽ tiểu thương lại đặt cọc với Công ty tư doanh Việt Hoa tới 8 lần, 10 lần, thậm chí đến... 20 lần để mua quầy, sạp. Hơn nữa, hợp đồng còn quy định, nếu khách hàng nộp tiền trễ sẽ bị phạt 0,2%/ngày là quá cao, là bất hợp lý, nếu tính 1 năm lên tới trên 70% thì chẳng khác nào đi vay tiền lãi suất cao của tín dụng đen. Đó là trường hợp của bà Trầm Thị Tốt, do nộp trễ nên bị phạt với số tiền rất lớn.

Với các hợp đồng mà Công ty tư doanh Việt Hoa ký với tiểu thương có nhiều điểm bất cập, không đúng bản chất vụ việc, tiền hậu bất nhất, trái quy định pháp luật nhưng không hiểu vì sao, UBND quận 5 vẫn thông qua và ký tên, đóng dấu xác nhận. Các tiểu thương rất bức xúc cho biết, sau khi đóng tiền đầy đủ cho Công ty tư doanh Việt Hoa, các tiểu thương vẫn không được cấp Giấy chứng nhận góp vốn và không được cấp Giấy chủ quyền sử dụng sạp như đã ký trong Hợp đồng cho sang nhượng quầy, sạp, mà tiểu thương chỉ là người ....thuê quầy, sạp của Công ty tư doanh Việt Hoa để kinh doanh. Trong khi đó, tại chợ Bà Chiểu, quận Bình Thạnh, tiểu thương góp vốn được Phòng Tài chính cấp Giấy chứng nhận góp vốn đầu tư cải tạo sửa chữa chợ Bà Chiểu; chợ Bến Thành, quận 1 thì tiểu thương được ký với Ban quản lý Hợp đồng quyền sử dụng sạp, còn chợ Rạch ông, quận 8 được UBND quận 8 cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng Kiosque- quầy sạp không thời hạn... Ai phải chịu trách nhiệm về vụ việc này?

Giấy chứng nhận góp vốn đầu tư cải tạo sửa chữa chợ Bà Chiểu