Trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”

Đông đảo du khách đến tham quan trưng bày chuyên đề "Tìm lại ký ức". Ảnh: LT.

Trưng bày được chia thành 4 nội dung chính gồm: “Đối mặt với B52”, “Khách sạn Hilton - Hà Nội”, “Ngày trở về” và “Xây đắp tương lai”.

 

Trong đó, ở chủ đề “Đối mặt với B52” trưng bày những hình ảnh về Thủ đô Hà Nội, thành phố Hải Phòng, nơi hứng chịu bom đạn của chiến tranh khiến đất rung, ngói tan, gạch nát, nhưng bằng tình yêu và niềm tin mãnh liệt, quân và dân Hà Nội, Hải Phòng đã bám đất, bám nhà, bám từng hào giao thông để biến “Mỗi làng xóm là một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sỹ”.

 

Hà Nội - nơi hứng chịu bom đạn của chiến tranh khiến đất rung, ngói tan gạch nát. Ảnh: TL

Ở nội dung trưng bày chủ đề “Khách sạn Hilton - Hà Nội”, công chúng được biết thêm nhiều câu chuyện thời chiến, chứa đựng đầy bất ngờ và giàu tính nhân văn, đặc biệt là những câu chuyện của những người làm công tác quản lý, chăm sóc, bảo vệ phi công Mỹ trong Trại giam Hỏa Lò, được kể đan xen trong những câu chuyện về một số phi công Mỹ bị bắt, giam tại đây như: Trung úy Hải quân Everett Alvarez Jr. phi công đầu tiên bị bắn rơi ở miền Bắc Việt Nam và có thời gian giam giữ lâu nhất tại “Hilton - Hà Nội”; Trung tá Hải quân Walter Eugene Wilber, Hạ sỹ Robert P. Chenoweth, Trung tá Thủy quân lục chiến Edison W. Miller... là những người có nhận thức đúng về cuộc chiến tranh mà họ tham gia; Thiếu tá Hải quân John Sidney McCain, Đại úy Không quân Douglas Brian (Pete) Peterson… có nhiều hoạt động hàn gắn mối quan hệ Việt - Mỹ sau chiến tranh. 

 

Cựu phi công Mỹ Robert P.Chenoweth trao tặng kỷ vật cho BQL di tích nhà tù Hỏa Lò. Ảnh: LT.

Phần trưng bày chủ đề “Ngày trở về” là những bức ảnh, những hiện vật liên quan đến việc Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ tiến hành trao trả những người bị hai bên giam giữ, sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết ngày 27/1/1973. Những gương mặt vui mừng, cảm động, những giọt nước mắt hạnh phúc… khi được trở về trong vòng tay người thân đã trở thành kỷ niệm khắc ghi trong tâm thức những người trở về sau cuộc chiến. Ẩn chứa trong từng bức ảnh, trong mỗi hiện vật là những câu chuyện cảm động về hơi ấm tình vợ chồng, tình mẫu tử thiêng liêng… sau bao năm xa cách của các tù binh chính trị Việt Nam, được chính quyền Mỹ - Ngụy trao trả tại bãi Nhan Biều bên bờ sông Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị cũng như những phi công Mỹ được trao trả tại sân bay Gia Lâm, Hà Nội.

 

“Xây đắp tương lai” là nội dung cuối của trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”, thể hiện khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam, bởi hơn ai hết, tất cả người dân đất Việt đều hiểu hết giá trị của hòa bình. Ngay từ năm 1973, Chính phủ Việt Nam đã chủ động tìm kiếm và trao trả hài cốt quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh. Năm 1989, Chính phủ Hoa Kỳ đã phối hợp với Việt Nam trong các hoạt động tìm kiếm. Những cuộc “trở về” này tuy không thật trọn vẹn, nhưng đã phần nào hàn gắn, xoa dịu những nỗi buồn thời chiến. Ngày hôm nay, những cựu binh Mỹ quay trở lại Việt Nam để tìm về ký ức không thể phai mờ trong cuộc đời binh nghiệp của mình và Hỏa Lò chính là một phần trong ký ức đó. Tất cả những hoạt động này nhằm xây đắp mối quan hệ tốt đẹp giữa hai quốc gia Việt Nam - Hoa Kỳ.

 

Các cựu binh 2 nước chụp ảnh lưu niệm tại lễ khai mạc trưng bày chuyên đề "Tìm lại ký ức". Ảnh: LT.

Tại buổi khai mạc trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”, đại biểu và khách tham quan được gặp lại những nhân chứng đã trải qua nhưng ngày đêm khốc liệt năm 1972 như Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, phi công Nguyễn Đức Soát; Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, phi công Trần Việt; phóng viên ảnh chiến trường Chu Chí Thành đặc biệt là các đồng chí làm công tác quản lý, chăm sóc, bảo vệ phi công Mỹ thuộc đoàn 875, Tổng cục chính trị (1964-1973)...

 

Lễ khai mạc trưng bày có sự tham dự của Hạ sỹ Lục quân Mỹ Robert P. Chenoweth, người đã có thời gian sống tại “Khách sạn Hilton - Hà Nội” và ông Thomas Eugene Wilber, con trai Trung tá Hải quân Walter Eugene Wilber (cựu phi công Mỹ bị giam tại Trại giam Hỏa Lò). Hạ sỹ Lục quân Mỹ Robert P. Chenoweth đã trao tặng Di tích Hỏa Lò một chiếc túi, là kỷ vật gắn bó với ông từ khi còn bị giam giữ tại nhà tù Hỏa Lò, với mong muốn hàn gắn vết thương chiến tranh và vun đắp tình hữu nghị hai nước Việt Nam – Hoa Kỳ.

 

Trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức” là dịp để người dân Việt Nam thêm tự hào khi đã lập nên một kỳ tích của thế kỷ XX, là dịp để phi công Mỹ nhớ lại một khoảng lặng trong cuộc đời, giúp mỗi người hiểu hơn về sự khốc liệt của chiến tranh, để cùng góp sức xây dựng thế giới hòa bình.