Xe buýt và những bất cập đối với người khuyết tật

Buýt nhanh BRT dù hiện đại nhưng chưa đầy đủ

Người khuyết tật ra ngoài đi làm hoặc tham gia các hoạt động xã hội vẫn rất ít do còn nhiều rào cản. Họ không có phương tiện giao thông công cộng chuyên dụng nên chủ yếu là đi lại bằng xe buýt, tuy nhiên, xe buýt công cộng chưa trang bị đầy đủ cho người khuyết tật tiếp cận, hầu hết các xe đều không phù hợp cho người khuyết tật sử dụng, như: cửa xe hẹp, gầm xe cao, không có tay vịn, điểm dừng không có đường tiếp cận để người khuyết tật lên xe, không có hệ thống nâng xe lăn lên xuống...

Thời gian gần đây, xe buýt nhanh BRT đi vào hoạt động đã đáp ứng nhu cầu đi lại của người khuyết tật tốt hơn, đó là một bước tiến đáng khen ngợi. Sự ưu việt trong tính năng của xe buýt BRT là thiết kế sàn xe bằng phẳng, trên xe BRT đều dành chỗ riêng cho người khuyết tật và rất phù hợp khi sử dụng xe lăn. Ở các tuyến buýt BRT tại các thành phố như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh... trên xe và nhà chờ đã lắp đặt hệ thống loa thông báo tuyến xe sắp đến hay xe sắp dừng đón trả khách ở điểm nào. Tuy vậy, BRT vẫn còn thiếu sót, đó là hạ tầng kỹ thuật của cầu đi bộ kết nối với nhà chờ xe buýt đều có độ dốc cao, không có đường dành cho xe của người khuyết tật, đây là một thiệt thòi đáng tiếc khiến người khuyết tật gặp khó khi đi xe buýt BRT, một phương tiện vận chuyển hành khách tiện ích được đánh giá là phù hợp cho người khuyết tật.

Nhân viên xe buýt vẫn lảng tránh, coi thường người khuyết tật

Trên mạng xã hội gần đây đang lan truyền đoạn video dài 44 giây, ghi lại cảnh một cô gái đẩy xe lăn chở một người đàn ông khuyết tật lên xe buýt tuyến Đà Nẵng - Hội An, nhưng bị phụ xe từ chối, sự việc đã khiến nhiều người bày tỏ thái độ không đồng tình, theo những người khuyết tật phản ánh qua comment, vẫn còn nhiều xe buýt đang lảng tránh họ, coi họ là gánh nặng, là “vướng chân vướng cẳng”.

Cầu đi bộ có độ dốc cao, thiếu lối lên cho người khuyết tật

Theo ghi nhận của phóng viên Hoanhap.vn trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhiều người khuyết tật cho rằng họ đang bị phân biệt đối xử trên xe buýt, nhất là những người sử dụng thẻ miễn phí, có trường hợp người khuyết tật bị các xe buýt lảng tránh nên đành phải đi xe ôm: “Vì bị tật ở chân nên khi xe buýt dừng, tôi mất khá nhiều thời gian để di chuyển lên xe. Những lúc như vậy, nhân viên xe buýt thường không giúp đỡ gì mà còn la mắng bảo phải nhanh chân. Sau nhiều lần bị đối xử kiểu ấy, tôi chọn đi xe ôm dù có thẻ xe buýt miễn phí cho người khuyết tật” - Chị Trần Thanh Hòa ở Hà Nội chia sẻ.

Cũng cùng hoàn cảnh và gặp trường hợp tương tự chị Tô Lan Phương ở Hà Nội bức xúc chia sẻ: “Người khuyết tật cũng là người, sao lại phân biệt đối xử với chúng tôi như vậy? Tôi cũng từng bị nói này nói nọ khi đưa thẻ xe buýt miễn phí cho nhân viên xe buýt. Thật sự tôi không thể hiểu nổi họ suy nghĩ gì nữa, chỉ mong các cơ quan có thẩm quyền xem xét và giải quyết”.

Chị Lý (ở Định Công, Hà Nội) kể rằng: Em đã gặp rất nhiều nhân viên, phụ xe tốt bụng, nhiệt tình nhưng thi thoảng cũng có vài người khiến em chạnh lòng. “Hôm 22 tháng 2 em đi từ đường Giải Phóng đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương cơ sở Thái Thịnh. Khi xe buýt số 16 đến em đã vẫy xe cách 5m rồi, khi đầu xe đến gần xe lăn, em ngó vào cửa trước gọi chú lái xe cho em lên với, chú ấy nhìn em rồi đóng cửa cho xe chạy tiếp. Khoảng 15 phút sau có một xe 16 nữa đến, tưởng là tương lai sẽ tươi sáng hơn, nhưng khi xe mở cửa rồi, em gọi phụ xe xuống giúp thì không thấy đâu, hành khách trên xe phải nhảy xuống khênh xe lăn lên, xuống điểm dừng thì anh phụ xe lại “chỉ đạo” hành khách đưa em xuống”.

Lý thẳng thắn nói ra suy nghĩ: “Hãy khoan nói đến chuyện đạo đức, hãy nói về trách nhiệm nghề nghiệp trước đã. Việc của các anh lái xe, phụ xe là làm việc trên xe, mọi người cần có trách nhiệm với hành khách đi xe. Cái trách nhiệm đó giống như nhiệm vụ thu bán vé vậy, không thể lấy lý do là tôi đang mệt mỏi nên không thể làm việc tốt được, nó là vấn đề công việc, là cần câu cơm của các anh ấy cơ mà!”.

Xã hội đã, đang và sẽ tiếp tục quan tâm đến thương binh, người khuyết tật song bên cạnh đó cũng còn có những “con sâu làm rầu nồi canh”. Điều đó đã làm ảnh hưởng đến những thành quả mà xã hội dày công vun đắp, xây dựng, mặt khác, thương binh, người khuyết tật họ cảm thấy khó hòa nhập với cộng đồng. Những người yếu thế họ mong muốn sẽ nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm chia sẻ từ xã hội để tránh tình trạng bị phân biệt, đối xử của những con sâu trong nồi canh ngon.