Từ trái qua phải ông Vũ Đình Hoa 88 tuổi; ngồi giữa là cựu du kích Nguyễn Hữu Toàn 85 tuổi; bên phải là đại tá Hoàng Ngọc Thành 84 tuổi cùng tham gia đánh bốt Cầu Vật tháng 11/1953

Từ năm 2016, 2017 UBND tỉnh Thái bình đã chỉ đạo các cơ quan làm công tác chính sách như: Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Sở Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), huyện Kiến Xương và xã Bình Định phối hợp với cơ quan chức năng của Quân khu 3 để hoàn thiện hồ sơ đề nghị Cục Chính sách Tổng cục Chính trị, Cục Người có công Bộ LĐTBXH và Thủ tướng Chính phủ cấp bằng Tổ quốc ghi công truy tặng liệt sỹ cho quân nhân Trần Văn Căn, sinh năm 1927 ở thôn Ái Quốc, xã Bình Định, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, nhập ngũ năm 1952 là chiến sỹ đại đội 54, tiểu đoàn 648, Trung đoàn 50 Quân khu Tả ngạn, trực tiếp chiến đấu đánh bốt Cầu Vật của Thực dân Pháp nằm trên Quốc lộ 10, địa bàn xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, trận đánh diễn ra ngày 21/11/1953.

Hồ sơ đề nghị suy tôn liệt sỹ cho quân nhân Trần Văn Căn có giấy xác nhận từ năm 2010 của 3 (ba) đồng đội cùng chiến đấu gồm đại tá Ngô Xuân Nghiêm, quê xã Thụy Hà, huyện Thái Thụy (mất năm 2017); Đại tá Hoàng Ngọc Thành 84 tuổi, cán bộ Quân đội nghỉ hưu ở khu 3, thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy; Đại úy Vũ Đình Hoa 88 tuổi, cán bộ Quân đội nghỉ hưu ở khu 2, thị trấn Diêm Diền, huyện Thái Thụy. Trong hồ sơ còn thể hiện xác nhận của mẹ VNAH Nguyễn Thị Liên 96 tuổi, ở thôn Đồng Kỷ, xã Đông Hải huyện Quỳnh Phụ (mất ngày 20/3/2019). Mẹ VNAH Nguyễn Thị Liên, nguyên là đội viên du kích thôn Đồng Kỷ, xã Đông Hải người đã trực tiếp sơ cứu băng bó vết thương cho quân nhân Trần Văn Căn bị cháy bom Na Pan của quân Pháp. Trước khi trút hơi thở cuối cùng ngày 20/3/2019 Mẹ VNAH Nguyễn Thị Liên còn trăng trối “Tôi sắp về cõi rồi, việc của ông Căn vẫn chưa xong à. Vậy thì thiệt thòi cho ông ấy quá, thương ông ấy quá …”.

Nhân chứng nữa ở thôn Đồng Kỷ là cựu du kích Nguyễn Hữu Toàn 85 tuổi cùng các cựu du kích nay đã mất như ông Nguyễn Hữu Thùy, Đỗ Văn Đồng, Nguyễn Văn Vượng trực tiếp chôn cất quân nhân Trần Văn Căn tại khu đồng Mụ thôn Đồng Kỷ, xã Đông Hải. Việc giải quyết tồn đọng của quân nhân Trần Văn Căn đã được cấp ủy, chính quyền xã Bình Định, huyện Kiến Xương, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Bình triển khai nhiều cuộc họp, theo đúng quy trình, biên bản giải quyết tồn đọng được niêm yết công khai, chính quyền, nhân dân địa phương và gia đình rất chờ mong được nhà nước ghi nhận sự hy sinh của quân nhân Trần Văn Căn cho sự nghiệp cách mạng. Những tưởng việc chỉ đạo của UBND tỉnh Thái Bình và triển khai thực hiện của cơ quan chức năng là đúng quy trình và đúng hướng dẫn trong việc giải quyết tồn đọng chiến tranh với trường hợp của quân nhân Trần Văn Căn, nhưng Cục chính sách Bộ LĐTBXH lại có công văn trả lời hồ sơ giải quyết tồn đọng chiến tranh đối với quân nhân Trần Văn Căn không thuộc diện áp dụng theo quy trình ban hành tại Quyết định số 408/QĐ – LĐTBXH, ngày 20/3/2017 của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH.

Vướng mắc ở Cục người có công Bộ LĐTBXH chưa hướng dẫn cụ thể!

Theo công văn số 244/CS - TBLS của Cục chính sách, Tổng cục Chính trị ngày 15/01/2018 gửi Cục Chính trị Quân khu 3 thì Cục chính sách, Tổng cục Chính trị tiếp nhận hồ sơ đề nghị xác nhận liệt sỹ đối với quân nhân Trần Văn Căn, do Cục chính trị, Quân khu 3 chuyển đến kèm theo công văn số 7900/CCT - CS ngày 05/12/2016. Sau khi chỉ đạo đơn vị xác minh, bổ sung thêm thông tin, Cục Chính sách đã báo cáo Bộ Quốc phòng, đề nghị Bộ LĐTBXH trình Chính phủ truy tặng Bằng Tổ quốc ghi công đối với quân nhân Trần Văn Căn. Ngày 18/12/2017 Cục người có công Bộ LĐTBXH đã có công văn số 3134/ NCC – CS1, thông báo kết quả thẩm định hồ sơ của quân nhân Trần Văn Căn, nội dung hồ sơ xác lập trên cơ sở người làm chứng, không đúng theo quy định tại thời điểm lập. Đồng thời hồ sơ cũng không thuộc diện áp dụng theo quy trình ban hành tại Quyết định 408/QĐ – LĐTBXH, ngày 20/03/2017 của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH nên không thuộc diện xác nhận theo quy định hiện hành. Hồ sơ của quân nhân Trần Văn Căn lại trở về với gia đình (điểm xuất phát ban đầu) sau hơn 10 năm được các cơ quan làm chính sách của tỉnh hoàn thiện hồ sơ.

Chúng tôi đã tiếp tục gặp lại những nhân chứng là đồng đội trực tiếp chiến đấu đánh bốt Cầu Vật ngày 21/11/1953 với quân nhân Trần Văn Căn thuộc Trung đoàn 50 (E50), Quân khu Tả ngạn nay là Quân khu 3, các cựu du kích chống Pháp thôn Đồng Kỷ xã Đông Hải, người trực tiếp sơ cứu băng bó vết thương ban đầu cho quân nhân Trần Văn Căn là mẹ VNAH Nguyễn Thị Liên (Mẹ Liên chết 20/03/2019), người trực tiếp chôn cất quân nhân Trần Văn Căn là cựu du kích Nguyễn Hữu Toàn, khi biết được trả lời của Cục người có công Bộ LĐTBXH về trường hợp quân nhân Trần Văn Căn đều ngỡ ngàng và đặt câu hỏi: Vậy bao giờ quân nhân Trần Văn Căn mới được suy tôn là liệt sỹ và được cấp bằng Tổ quốc ghi công..?

Hồ sơ xác lập sự hy sinh của quân nhân Trần Văn Căn không thuộc diện áp dụng theo quyết định 408/QĐ - LĐTBXH, ngày 20/3/2017 của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH thì hồ sơ phải được xác lập trên cơ sở nào và cần phải có hướng dẫn cụ thể. Mặt khác, trường hợp quân nhân Trần Văn Căn hy sinh trong khi đơn vị Trung đoàn 50 Quân khu Tả ngạn (nay là Quân khu 3) đang tồn tại đóng vai trò gì trong giải quyết tồn đọng chiến tranh chống Pháp của đơn vị.

Trong quá trình tiếp cận hồ sơ đề nghị suy tôn liệt sỹ đối với quân nhân Trần Văn Căn và quá trình thâm nhập gặp gỡ các nhân chứng, chúng tôi còn tiếp nhận thông tin mà cơ quan chức năng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Sở LĐTBXH, Hội CCB tỉnh, Hội hỗ trợ gia đình liệt sỹ tỉnh Thái Bình, Trung đoàn 50 Quân khu 3, Cục chính sách quân khu 3 cần tiến hành khảo sát làm rõ thêm trong trận đánh bốt Cầu Vật ngày 21/11/1953 có bao nhiêu quân nhân của Trung đoàn 50 hy sinh ở trận đánh này? Đã có trường hợp nào được công nhận và suy tôn là liệt sỹ. Bao nhiêu trường hợp còn tồn đọng chưa được giải quyết. Tại nghĩa trang nhân dân thôn Đồng Kỷ xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình ngoài phần mộ của quân nhân Trần Văn Căn cạnh đó người dân cũng cho biết là hài cốt một số quân nhân khác của Trung đoàn 50 quân khu Tả ngạn (Quân khu 3) chưa được khai quật làm rõ danh tính. Trước mắt các cơ quan làm công tác chính sách các cấp cần có câu trả lời bao giờ quân nhân Trần Văn Căn được suy tôn là liệt sỹ. Nếu có thì phải cần thủ tục và điều kiện gì..?