Mới đây, Tạp chí điện tử Hòa Nhập nhận được phản ánh về gói thầu do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội làm chủ đầu tư có dấu hiệu đưa ra tiêu chí hạn chế nhà thầu, giá cao hơn so với thị trường, nhà thầu quen thầu ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công. Cụ thể:

Từ năm từ 2017 đến 2023 Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội (Sở GD&ĐT Hà Nội) có các gói thầu Cung cấp văn phòng phẩm, vật tư phục vụ các kỳ thi tuyển sinh đầu cấp và thi tốt nghiệp với tổng giá trị hàng chục tỷ đồng đều do Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Hà Nội và Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Hà Tây thay nhau trúng thầu hoặc dắt tay nhau trúng thầu.

Theo phản ánh, từ năm 2017 tới năm 2023 có tổng 10 gói thầu về hạng mục Cung cấp văn phòng phẩm, vật tư phục vụ các kỳ thi tuyển sinh đầu cấp và thi tốt nghiệp với tổng mức đầu tư là hơn 30 tỷ, đều đặn hàng năm thì hai nhà thầu là Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Hà Nội (Công ty STB Hà Nội) và Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Hà Tây (Công ty STB Hà Tây)  thay nhau trúng thầu hoặc dắt tay nhau trúng thầu với mức tiết kiệm cố định đều đặn hàng năm là 2.7%-3%.

Trong năm 2018, tại gói thầu Cung cấp văn phòng phẩm phục vụ các kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2018 - 2019 và thi THPT quốc gia năm 2018, có 3 nhà thầu tham gia, Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Hà Tây và công ty TNHH in và thương mại Trường Xuân bị loại vì không đáp ứng được yêu cầu kinh nghiệm, Công ty STB Hà Nội trúng thầu. Cũng năm 2018, tại gói thầu Cung cấp giấy thi và văn phòng phẩm thi trắc nghiệm phục vụ các kỳ thi năm 2018, công ty Công ty STB Hà Tây trúng thầu và Công ty TNHH một thành viên thiết bị số DMART bị loại vì không đáp ứng được yêu cầu kinh nghiệm, Công ty STB Hà Nội bị loại vì xếp hạng thứ 2.

Năm 2019, theo quy định phải đấu thầu qua hình thức đấu thầu rộng rãi không qua mạng, tại gói thầu Cung cấp văn phòng phẩm, vật tư phục vụ các kỳ tuyển sinh đầu cấp năm học 2019-2020 và thi THPT quốc gia năm 2019 của Sở GD&ĐT Hà Nội, Liên danh Công ty STB Hà Tây - Công ty STB Hà Nội trúng thầu, Công ty cổ phần sách và thiết bị trường học Điện Biên, liên danh công ty TNHH MTV IN TẠP chí Cộng sản  - Công ty TNHH thương mại và công nghệ Việt Hưng G8, công ty TNHH in và thương mại Trường Xuân bị loại vì không đáp ứng được yêu cầu kinh nghiệm.

Năm 2020, hình thức lựa chọn nhà thầu là đầu thầu rộng rãi trong nước qua mạng thì do yêu cầu về hợp đồng tương tự và số lượng hợp đồng là 3, mỗi hợp đồng có giá trị tối thiểu là 2.523.000.000 VND, và tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 7.569.000.000 VND, duy nhất Liên danh Công ty CSTB Hà Tây - Công ty STB Hà Nội tham gia và trúng thầu.

Năm 2021, trong yêu cầu kinh nghiệm thì hợp đồng tương tự yêu cầu số lượng hợp đồng là 2, mỗi hợp đồng có giá trị tối thiểu là 3.514.223.000 VND và tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 7.028.446.000 VND nên chỉ duy nhất Liên danh Công ty STB Hà Tây - Công ty STB Hà Nội tham gia và trúng thầu.

Đến năm 2022, trong yêu cầu kinh nghiệm thì hợp đồng tương tự yêu cầu số lượng hợp đồng là 2, mỗi hợp đồng có giá trị tối thiểu là 3.781.454.000 VND, tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 7.562.908.000 VNĐ

Năm 2023, về yêu cầu hợp đồng tương tự có thay đổi mội chút về tính chất tương tự cụ thể “Có tính chất tương tự: tương tự về chủng loại, tính chất là có cùng chủng loại, tương tự về đặc tính kỹ thuật và tính năng sử dụng với hàng hóa của gói thầu đang xét và yêu cầu là đã hoàn thành có quy mô (giá trị) tối thiểu: 3.559.040.000 VND”. Dường như chỉ có nhà thầu đã từng làm liên tục gói thầu Cung cấp văn phòng phẩm, vật tư phục vụ các kỳ thi tuyển sinh đầu cấp mới có thể đáp ứng được. Năm 2023, cũng chỉ Liên danh Công ty STB Hà Tây - Công ty STB Hà Nội tham gia và trúng thầu.

Cũng theo phản ánh, giá các vật tư trong gói thầu có phần cao hơn thị trường, đơn cử, gói thầu Cung cấp văn phòng phẩm, vật tư phục vụ các kỳ thi tuyển sinh đầu cấp năm học 2023 - 2024 và thi tốt nghiệp THPT năm 2023 đối với danh mục hàng hóa Giấy thi tuyển sinh đầu cấp - Thi tuyển sinh đầu cấp, theo yêu cầu được đưa ra là “Giấy Bãi Bằng hoặc tương đương, Khổ 297 mm x 420mm, Định lượng 70gsm, Độ trắng 90% ISO. In 2 mặt theo mẫu”. Yêu cầu kỹ thuật đưa ra trên có dấu hiệu đưa tiêu chí hạn chế nhà thầu khi nói cụ thể một nhãn hiệu, một thương hiệu giấy cụ thể.

Ngoài ra, khi so sánh giá của 10 mặt hàng giữa giá trúng thầu và giá thị trường với cùng tiêu chuẩn yêu cầu kỹ thuật đã cho thấy chênh lệch lên tới gần 1,4 tỷ đồng (bản so sánh chi tiết đi kèm).

Theo quy định của pháp luật, việc mua sắm tài sản của nhà nước và nguồn đầu tư công phải tổ chức đấu thầu để lựa chọn đơn vị nhà thầu có năng lực, giá thành hợp lý để tiết kiệm cho ngân sách, đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng nguồn ngân sách nhà nước.

Với nhiều vấn đề được phản ánh trong các gói thầu do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội làm chủ đầu tư, dư luận có thể đặt câu hỏi về tính hiệu quả, tiết kiệm trong đầu tư công của cơ quan này. Rất mong UBND Thành Phố Hà Nội vào cuộc thanh kiểm tra, xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức nào sai phạm (nếu có) để đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong công tác đấu thầu và tiết kiệm được ngân sách nhà nước.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ tài liệu, căn cứ khoản 2, Điều 12 Luật Báo chí số 103/2016/QH13, được Quốc hội thông qua ngày 05/04/2016; Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn, Tạp chí điện tử Hòa nhập đã có công văn số 127/CV-HN ngày 12/09/2023 gửi tới UBND thành phố Hà Nội để giải quyết theo thẩm quyền và thông tin tới Tòa soạn.