Điều 36 BLLĐ 2019 quy định, người lao động tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 5 ngày làm việc liên tục trở lên hoặc đủ tuổi nghỉ hưu (không có thỏa thuận khác) sẽ bị người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước.

Đây là điểm mới nổi bật của Bộ luật này, bởi theo quy định hiện hành (Khoản 3, Điều 126 BLLĐ 2012), nếu người lao đông tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong một tháng mà không có lý do chính đáng, người sử dụng lao động có quyền kỷ luật sa thải người lao động. Tuy nhiên, để xử lý kỷ luật sa thải, người sử dụng lao động phải tuân theo trình tự, thủ tục khá phức tạp, gây khó cho doanh nghiệp.

Từ 1/1/2021, nhiều quy định mới về quyền, nghĩa vụ của người lao động sẽ có hiệu lực (Ảnh minh họa. Nguồn: internet)

Đặc biệt, BLLĐ 2019 còn có quy định mới đáng chú ý là quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động sẽ bị hạn chế trong trường hợp người lao động có thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.Ngoài ra, BLLĐ 2019 cũng bổ sung thêm trường hợp người sử dụng lao động được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi người lao động ký hợp đồng lao động mà cung cấp không trung thực về họ, tên, giới tính, trình độ học vấn… ảnh hưởng đến việc tuyển dụng nhưng phải báo trước cho người lao động biết 3, 30 hoặc 45 ngày tùy từng trường hợp.

Nghĩa là, khi người lao động đang có thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi nếu rơi vào trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động cũng không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng.

Quy định này nhân văn hơn so với Khoản 3, Điều 155 BLLĐ 2012. Bởi Khoản 3, Điều 155 chỉ quy định: “Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt HĐLĐ đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi...”.

Song trên thực tế, nhiều lao động nữ trong lúc đang mang thai hay nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi nhưng vì lý do khác như thường xuyên không hoàn thành nhiệm vụ theo hợp đồng lao động vẫn bị người sử dụng đơn phương chấm dứt hợp đồng nên gặp nhiều khó khăn tkhi đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ.

Ngoài ra, người sử dụng lao động cũng không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động nam đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi hay đang trong thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội.