Trận đánh Kênh Ngang, Kênh 62 bi tráng

Khi đơn vị tập kết tại Kênh Ngang, Kênh 62 (thuộc cánh đồng ấp Vĩnh Ân, xã Vĩnh Đại, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An) thì bị địch phát hiện, bao vây, đánh phá hết sức ác liệt, hơn 300 cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 7 đã anh dũng hy sinh. Phóng viên Hoanhap.vn xin ghi lại trận đánh bi tráng này cùng sự tri ân của đảng bộ, chính quyền, LLVT địa phương nhân dịp kỷ niệm Ngày chiến thắng 30/4 năm nay.

CCB - Thiếu tá Trần Duy Quang (đứng bên phải) nguyên Tiểu đoàn phó D7 E88A đang kể lại trận đánh Kênh Ngang, Kênh 62

Cựu chiến binh (CCB) thương binh hạng 4/4 Trần Duy Quang, thiếu tá quân đội nghỉ hưu ở xã Thạch Sơn (Lâm Thao, Phú Thọ) năm nay đã 76 tuổi nhớ lại: Thời điểm cuối năm 1969, Tiểu đoàn 7 Trung đoàn 88A đang đóng quân tại Tây Ninh thì được lệnh sang Căm-pu-chia huấn luyện chiến thuật đồng bằng. Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7 lúc bấy giờ là Tô Thành Sóc (thường gọi là Thạch Sóc, người Khơ-me), Tiểu đoàn phó là Trần Duy Quang và Nguyễn Quốc Thành. Đầu năm 1970, Tiểu đoàn 7 được lệnh hành quân về vùng Kiến Phong, tỉnh Kiến Tường (nay là Đồng Tháp Mười) để xây dựng cơ sở, mở rộng vùng giải phóng, giúp dân đấu tranh thoát khỏi âm mưu lập ấp chiến lược của giặc Mỹ. Lực lượng Tiểu đoàn 7 có gần 600 quân gồm 3 đại đội bộ binh, 1 phân đội hỏa lực theo biên chế cùng các đơn vị hỏa lực, trinh sát được tăng cường, trong đó 95% cán bộ, chiến sĩ quê ở miền Bắc.

Lúc bấy giờ tình hình biên giới Tây Ninh rất phức tạp nên đơn vị chọn hai ngày ngừng bắn (ngày 30 và mùng Một Tết Canh Tuất năm 1970) để hành quân di chuyển nhằm tạo thế bất ngờ. Trung đoàn 88A cũng đã bố trí Tiểu đoàn 8 và Tiểu đoàn 9 chủ động nghi binh nhằm đánh lạc hướng quân địch. Khi hành quân, Tiểu đoàn 7 chia thành hai bộ phận, xuất phát vào hai thời điểm là ngày 30 Tết và ngày mùng Một Tết. Tiểu đoàn phó Trần Duy Quang chỉ huy bộ phận thứ nhất (hai đại đội bộ binh cùng lực lượng tăng cường) gồm hơn 300 cán bộ, chiến sĩ và Tiểu đoàn phó Nguyễn Quốc Thành chỉ huy bộ phận thứ hai là lực lượng còn lại. Đơn vị dự kiến hành quân trong ba đêm sẽ đến được cơ sở tại vùng 4 Kiến Tường. Chặng đường hành quân của đơn vị phải vượt qua một cánh đồng thuộc khu vực Kênh Ngang, Kênh 62 nước đã rút cạn khô. Mặt ruộng chỉ còn cỏ ngoi đổ rạp, ven bờ kênh có những khóm tràm rộng khoảng vài chục mét vuông. Xác định hành quân qua địa hình trống trải này rất nguy hiểm nên đơn vị đã quán triệt chặt chẽ mệnh lệnh “Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”, thực hiện đêm đi, ngày nghỉ dưới cỏ cây. Mọi quy định hiệp đồng đều được thống nhất từ trước khi hành quân nhằm giữ yếu tố bí mật.

Đêm đầu tiên, bộ phận thứ nhất của đơn vị hành quân qua địa hình trống trải an toàn. Đến chiều ngày thứ hai (mùng Một Tết) khi đơn vị đang trú ẩn dưới cỏ tại Kênh Ngang, Kênh 62 bỗng xuất hiện một chiếc trực thăng cán gáo của địch (loại bay sát mặt đất). Cánh quạt máy bay trực thăng địch quạt rất mạnh làm cho nhiều đám cỏ bị hất tung lên. Cán bộ chiến sĩ ta đang ẩn nấp phải lăn cuộn tròn vào cỏ như những con cúi, nhưng giữa cánh đồng trơ trọi, trống trải không thể giữ được bí mật. Địch nghi ngờ, cho máy bay quần đi, đảo lại và phát hiện bộ đội ta đang trú quân trên cánh đồng. Chúng liền huy động hàng chục chiếc trực thăng cùng liên đoàn biệt động quân số 31 gồm 4 tiểu đoàn với gần 2.000 quân đến, tức tốc đổ quân bao vây bốn mặt rồi dùng các loại hỏa lực bắn thẳng vào đội hình của ta. Biết đã bị lộ không thể ẩn nấp dưới cỏ, trong tình thế nguy nan, hoàn toàn bất lợi, Tiểu đoàn phó Trần Duy Quang lệnh cho các đơn vị cơ động thoát khỏi ruộng cỏ ngoi, chiếm lĩnh các khóm tràm để chiến đấu. Các chiến sĩ nhanh chóng triển khai chiến đấu rất quyết liệt, dũng cảm, đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch. Chúng điên cuồng dùng trực thăng trang bị hỏa lực mạnh trút lửa vào đội hình của ta làm cho nhiều cán bộ chiến sĩ hy sinh, bị thương. Trước ý chí kiên cường dũng cảm của quân ta, khi trời sẩm tối, bọn địch buộc phải rút quân với ý đồ sáng sớm hôm sau sẽ tiếp tục oanh tạc, bắt sống, tiêu diệt quân ta. Chớp thời cơ đó, Tiểu đoàn phó Trần Duy Quang chỉ huy đơn vị nhanh chóng vận động, thoát khỏi cánh đồng, rút về phía biên giới Căm-pu-chia.

Điều không may mắn là khi đội hình thứ nhất bị địch phát hiện, đánh phá, máy thông tin của đơn vị bị phá hỏng hoàn toàn, liên lạc bị tê liệt, du kích dẫn đường cũng không còn ai nên không thể kết nối lên lạc được với đội hình thứ hai. Chính vì vậy, ngày hôm sau cánh quân thứ hai do Tiểu đoàn phó Nguyễn Quốc Thành chỉ huy lại vẫn di chuyển đến khu vực này và đã hứng chịu tổn thất nặng nề khi địch quay lại tấn công, oanh tạc. Do trung đoàn đã dự kiến trước tình huống có thể bị lộ nên ba ngày sau khi cơ sở báo về chưa thấy Tiểu đoàn 7 đến địa bàn theo hẹn, chỉ huy trung đoàn đã cử ngay Tiểu đoàn 9 xuống tiếp ứng, giải vây cho Tiểu đoàn 7. Sau khi dồn sức dũng cảm vượt qua vòng vây của địch, bảy ngày sau cả hai cánh quân của Tiểu đoàn 7 đã trở lại biên giới Căm-pu-chia. Khi kiểm tra lại quân số, cả đơn vị chỉ còn non nửa, hơn 300 cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh…

Miếu thờ do ông Sáu Dùng (xã Vĩnh Đại) dựng lên từ năm 2010 tại Kênh 62 để người dân đến thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ đã hy sinh.

Sau chiến thắng 30/4/1975, hài cốt của các anh khi tìm được đều đưa về nghĩa trang Mộc Hóa, Tân Thạnh nhưng vẫn còn nhiều hài cốt chưa thể tìm được do máu thịt các liệt sĩ đã hòa tan vào Đất Mẹ. Hàng năm cứ vào đúng ngày 27/7, nhân dân ấp Vĩnh Ân, xã Vĩnh Đại, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An lại tập trung tại khuôn viên cánh đồng tổ chức đám giỗ chung cho tất cả cán bộ chiến sĩ Tiểu đoàn 7 hy sinh trong trận đánh bi tráng này. Từ năm 2010, ông Sáu Dùng là người dân ở xã Vĩnh Đại đã tự lập ngôi miếu thờ liệt sĩ tại Kênh 62 để mọi người cùng đến thắp hương, tưởng niệm các liệt sĩ Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 88 đã anh dũng hy sinh. Năm 2018, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện Tân Hưng, tỉnh Long An đã phối hợp với Ban chỉ huy Trung đoàn 88, Ban liên lạc CCB Trung đoàn 88 cùng nhân dân địa phương tổ chức triển khai xây dựng Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại trận đánh Kênh Ngang, Kênh 62 xã Vĩnh Đại. Công trình được xây dựng trên tổng diện tích đất quy hoạch gồm 1.944 m2 với tổng kinh phí 6,6 tỷ đồng từ nguồn vận động xã hội hóa và ngân sách huyện. Đây là công trình có ý nghĩa thiêng liêng, nhằm tôn vinh, tri ân các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, góp phần giáo dục lòng yêu nước, phát huy truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và tinh thần “Đền ơn đáp nghĩa”. Tháng 12/2018, UBND huyện Tân Hưng, tỉnh Long An đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Khu tưởng niệm liệt sĩ Trung đoàn 88, công bố Quyết định xếp hạng Di tích lịch sử và thành lập Ban quản lý di tích.

Với bài viết này, phóng viên Hoanhap.Vn xin kính dâng nén hương thơm tri ân, tưởng nhớ các liệt sĩ Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 88A đã anh dũng chiến đấu, hy sinh tại Kênh Ngang, Kênh 62 với lòng biết ơn và tiếc thương vô hạn./.

Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích LSVH cấp tỉnh Khu tưởng niệm liệt sĩ D7 E88 tháng 12/2018 (Ảnh tư liệu)