Hợp tác xã Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên - Đơn vị đầu tiên triển khai dịch vụ trải nghiệm về văn hóa trà.
Tạo ấn tượng với du khách
Vùng chè Tân Cương hiện có khoảng 1.372ha chè. Nơi đây không chỉ sở hữu những sản phẩm chè ngon nức tiếng mà cảnh sắc thiên nhiên cũng rất phong phú, với những đồi chè xanh ngát hình bát úp trải dài.
Tận dụng tiềm năng, lợi thế sẵn có, HTX trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên, ở xóm Hồng Thái 2, xã Tân Cương, đã khai thác để phát triển du lịch cộng đồng. Trung bình mỗi năm, HTX đón tiếp hàng nghìn lượt khách đến tham quan, trải nghiệm, trong đó có nhiều đoàn du khách quốc tế.
Tại đây, du khách được ẩm thực các sản phẩm từ trà, được giới thiệu về vùng chè nổi tiếng Tân Cương, về HTX, về cách chế biến chè theo phương pháp truyền thống cũng như áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại…rồi mỗi du khách sẽ được ông chủ HTX tên Đại phát cho một chiếc nón lá và gùi tre đeo lưng, dẫn du khách lên đồi chè phía sau nhà để trải nghiệm việc thu hái.
Lần đầu được trải nghiệm việc hái chè khiến nhiều du khách rất thích thú, những tiếng nói chuyện, cười đùa rôm rả. Với những búp chè vừa hái, du khách đã được tận tay trải nghiệm việc sao sấy bằng phương pháp truyền thống.
Bà Gabriela Travaioli- một du khách đến từ Brazil, chia sẻ: Đây là lần đầu tiên tôi đến Thái Nguyên và tham gia trải nghiệm hái chè. Tôi thấy không khí ở đây rất mát mẻ, dễ chịu như hòa mình vào với thiên nhiên.
Còn bà Gulchachak Gatullia- du khách đến từ Nga, cho biết: Đến vùng trồng chè Tân Cương, tôi được cùng người dân hái và sao chè. Mọi người ở đây rất thân thiện và vui vẻ.
Du khách quốc tế trải nghiệm chế biến chè tại HTX.
Ông Bùi Trọng Đại, Giám đốc HTX Tiến Yên cho biết: Trước đây, nhiều hộ dân trên địa bàn chỉ chuyên canh cây chè, giữ nghề truyền thống cha ông để lại. Tuy nhiên, khi tham gia các lớp tập huấn, học hỏi mô hình du lịch cộng đồng trong Chương trình phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới, người dân nơi đây nhận ra rằng cây chè không chỉ là cây kinh tế, mà còn là di sản văn hóa thu hút du khách.
Từ ý tưởng đó, sau gần hai năm chuẩn bị, Tiến Yên Farmstay chính thức đi vào hoạt động từ tháng 3/2025, trở thành một trong những điểm đến tiêu biểu được giới thiệu trong chương trình Famtrip “Tour du lịch ẩm thực Thái Nguyên 2025”.
Vùng chè nguyên liệu của HTX Trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên.
Trên diện tích hơn 3ha, Tiến Yên Farmstay được quy hoạch đồng bộ từ đường bê tông quanh đồi chè dài gần 1.000m, hệ thống hồ nước, cầu gỗ, chòi nghỉ, khu trải nghiệm, khu nhà cộng đồng và 6 phòng nghỉ tiêu chuẩn 5 sao. Ngoài diện tích tự quản lý, HTX Tiến Yên còn liên kết với các hộ dân trong vùng, nâng tổng quy mô lên 30ha chè, trong đó 5ha đạt chứng nhận hữu cơ, sản xuất theo quy trình VietGAP.
Đến với Tiến Yên Farmstay, du khách được trải nghiệm trọn vẹn hành trình “từ búp đến chén trà”. Du khách có thể ngắm cảnh đồi chè, học cách hái búp, sao chè, tìm hiểu quy trình chế biến, hoặc tham gia những buổi “trà nương”, nơi người dân mời trà, kể chuyện về cây chè, về phong tục và lối sống gắn bó với nghề.
Hoạt động du lịch cộng đồng tại Tiến Yên đã giải quyết việc làm cho 15 lao động địa phương, trong đó có 5 lao động thường xuyên. Nhiều trường học trong vùng còn tổ chức cho học sinh tham quan, học tập trải nghiệm, biến đồi chè thành “lớp học ngoài trời” sinh động về văn hóa và nông nghiệp.
Hơn hết, hình ảnh trà Tân Cương được quảng bá rộng rãi hơn. Nhiều du khách sau khi về nước vẫn liên hệ đặt hàng của HTX Tiến Yên.
Năm 2024, sản phẩm Đinh hương trà của HTX được công nhận OCOP 4 sao cấp tỉnh, giúp giá bán tăng khoảng 20% so với trước. Đây là minh chứng cho hướng đi đúng - lấy chất lượng sản phẩm nông nghiệp làm gốc, kết hợp du lịch làm đòn bẩy để nâng giá trị.
Tạo sinh kế cho người dân
Xóm Đồng Tiến, xã Phú Lương vốn được biết đến là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc với nhiều tập quán sản xuất, sinh hoạt mang đậm bản sắc văn hóa. Trong kho tàng tri thức của bà con, nghề sử dụng cây thuốc nam để chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe đã tồn tại qua nhiều thế hệ.
Tận dụng lợi thế này, tháng 7/2024, HTX Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Đồng Tiến chính thức thành lập với 8 thành viên đều là người địa phương. Mục tiêu của HTX là kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp truyền thống, bảo tồn tri thức dân gian và khai thác tiềm năng du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.
Bà Hoàng Thị Hằng, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Đồng Tiến (xã Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) cho biết: Ngay từ khi thành lập, các thành viên đã xác định sản phẩm chủ lực phải vừa mang giá trị kinh tế, vừa phản ánh nét văn hóa đặc trưng của địa phương. Từ đó, gối thảo mộc được lựa chọn làm sản phẩm mũi nhọn, bởi đây là mặt hàng vừa thiết thực, vừa chứa đựng tinh hoa tri thức y học cổ truyền của người dân. Trung bình mỗi tháng, HTX sản xuất và tiêu thụ khoảng 200 chiếc gối thảo mộc, với giá bán 180.000 đồng/chiếc.
Với sản phẩm gối thảo mộc làm từ dược liệu bản địa, HTX Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Đồng Tiến (xã Phú Lương) không chỉ tạo sinh kế cho người dân mà còn gìn giữ, phát huy tri thức dân gian, mở hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững.
Bà Hoàng Thị Hằng – Giám đốc HTX Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Đồng Tiến- giới thiệu về chiếc gối thảo mộc.
Theo đó, du khách đến Đồng Tiến sẽ được tham gia nhiều hoạt động độc đáo như lưu trú tại nhà dân, cùng bà con vào rừng hái dược liệu, tìm hiểu cách phân biệt và chế biến cây thuốc, trải nghiệm xông thảo dược, thưởng thức điệu múa tắc xình, hát soóng cọ, nghe kể chuyện về y học cổ truyền. Không gian trải nghiệm này giúp du khách hiểu hơn về giá trị văn hóa và tri thức y học dân gian của người dân bản địa.
Chị Nguyễn Hải Yến, hướng dẫn viên du lịch đang làm việc tại TP Hà Nội, chia sẻ: Thời gian gần đây, nhiều khách du lịch quốc tế có xu hướng chọn Thái Nguyên để tham quan, trải nghiệm. Một phần bởi họ muốn đi về trong ngày, một phần là do Thái Nguyên có nhiều cảnh sắc thiên nhiên phong phú.
Không riêng HTX trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên, Đồng Tiến trên địa bàn tỉnh còn có nhiều HTX hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực du lịch như: HTX chè Hảo Đạt, xã Tân Cương (TP. Thái Nguyên); HTX chè La Bằng, xã La Bằng (Đại Từ); HTX du lịch cộng đồng ATK, xã Phú Đình (Định Hóa)…
Các thành viên HTX Nông nghiệp và Du lịch cộng đồng Đồng Tiến (xã Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) sản xuất gối thảo mộc từ thảo dược bản địa.
Bà Vũ Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Mô hình HTX nông nghiệp kết hợp với làm du lịch không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh của tỉnh đến với du khách trong và ngoài nước mà tạo thêm việc làm, thêm đầu ra cho sản phẩm khi bán cho khách tham quan.
Được biết: Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện có gần 300 làng nghề; 240 sản phẩm OCOP từ 3 đến 5 sao; 23 di sản được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; nhiều dòng suối, thác nước, hồ nước… Đây là những tiềm năng, lợi thế để phát triển loại hình du lịch cộng đồng, nông nghiệp, nông thôn. Các sản phẩm du lịch này đã và đang nhận được sự quan tâm của các thành phần kinh tế, nhất là các HTX nông nghiệp.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, các HTX gặp những khó khăn nhất định. Ông Lê Văn Hiếu, Giám đốc HTX chế biến nông sản Võ Nhai, bày tỏ: Chúng tôi còn khó khăn về nguồn vốn để đầu tư phát triển du lịch. Do vậy, HTX luôn mong muốn các ngành chức năng của tỉnh có chính sách hỗ trợ về lãi suất vay vốn ngân hàng.
Còn bà Trần Thị Tuyết, Giám đốc HTX Tuyết Hương, xã Đồng Hỷ, cho biết: HTX đang phát triển du lịch trải nghiệm, gắn với sản xuất, chế biến chè. Chúng tôi mong muốn được hỗ trợ để kết hợp với các dự án về phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm của tỉnh; kết nối với các doanh nghiệp có tiềm năng để thúc đẩy phát triển du lịch…
Có thể thấy, dù còn nhiều việc phải hoàn thiện, nhưng với sự năng động, sáng tạo và tinh thần gắn bó cộng đồng, nhiều HTX ở Thái Nguyên đang khẳng định vai trò là mô hình kinh tế kết hợp du lịch hiệu quả, bền vững. Từ những sản phẩm nhỏ bé như chiếc gối thảo mộc, ấm trà… các HTX đã mở ra câu chuyện lớn về việc phát triển kinh tế gắn với bảo tồn tri thức dân gian và du lịch xanh.
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
