Chiều ngày 5/3/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ để thảo luận về đề án sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Tại cuộc họp, Thủ tướng nhấn mạnh rằng việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh cần căn cứ trên các tiêu chí quan trọng như diện tích, dân số, kinh tế, văn hóa và khả năng bổ sung, hỗ trợ cho nhau để phát triển.

Việc sáp nhập các tỉnh không chỉ dựa trên các tiêu chí về diện tích và dân số mà còn phải xem xét đến các yếu tố kinh tế, văn hóa và khả năng hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển. Điều này nhằm đảm bảo rằng các tỉnh sau khi sáp nhập có thể tận dụng được lợi thế của nhau, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện và bền vững.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan sớm hoàn thiện đề án sáp nhập tỉnh để báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến. Theo kế hoạch, đề án sẽ được trình xin chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trước ngày 9/3, hoàn thiện sau khi có ý kiến và gửi xin ý kiến các bên liên quan trước ngày 12/3, để kịp trình Ban Chấp hành Trung ương trước ngày 7/4.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ chiều 5/3. (Ảnh: Nhật Bắc)

Hiện nay, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 57 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương. Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các tiêu chí về diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện được sử dụng để phân loại. Dựa trên các tiêu chí này, cả nước hiện có 10 tỉnh, thành không đạt cả ba tiêu chí, và hàng chục tỉnh, thành khác không đạt một hoặc hai tiêu chí về diện tích, dân số hoặc số đơn vị hành chính cấp huyện.

Việc sáp nhập các tỉnh nhằm mục tiêu tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Tuy nhiên, quá trình này cần được thực hiện một cách thận trọng, khoa học, đảm bảo tính khách quan, dân chủ và phù hợp với thực tiễn của từng địa phương.

Trong quá khứ, Việt Nam đã trải qua nhiều đợt chia tách và sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Sau năm 1975, cả nước có 38 tỉnh, thành. Đến năm 1991, con số này tăng lên 53 và hiện nay là 63. Việc sáp nhập lần này được kỳ vọng sẽ tạo ra những đơn vị hành chính có quy mô lớn hơn, đủ khả năng khai thác và phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, việc sáp nhập cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc đảm bảo sự đồng thuận của người dân, duy trì bản sắc văn hóa địa phương và quản lý hiệu quả sau sáp nhập. Do đó, quá trình này cần được thực hiện một cách cẩn trọng, có lộ trình rõ ràng và sự tham gia tích cực của các bên liên quan.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung hoàn thiện đề án sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện và mở rộng quy mô cấp xã. Đây là một bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Việc bỏ cấp huyện và mở rộng quy mô cấp xã nhằm giảm bớt các đầu mối trung gian, tăng cường tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý hành chính. Điều này cũng phù hợp với xu hướng cải cách hành chính, hướng tới một nền hành chính phục vụ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Để đảm bảo quá trình sáp nhập diễn ra thuận lợi, các cơ quan chức năng cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, từ việc xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp đến việc tuyên truyền, vận động để tạo sự đồng thuận trong xã hội. Đồng thời, cần chú trọng đến việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức để họ có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu công việc trong bối cảnh mới.

Việc sáp nhập các tỉnh không chỉ là vấn đề kỹ thuật hành chính mà còn liên quan đến nhiều khía cạnh khác như kinh tế, văn hóa, xã hội. Do đó, cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá toàn diện và lộ trình thực hiện hợp lý để đảm bảo mục tiêu đề ra.