Hoa lan ngày Tết

Thực chất, ông cha chúng ta từ xa xưa đã rất yêu thích loài hoa lan, coi hoa lan như một loại hoa thanh cao, quân tử, cao quý, vương giả, xếp trong bộ tứ bình “mai-lan-cúc-trúc”. Có người đã ví hoa lan là hoàng hậu của các loài hoa, bởi nó giữ được tươi rất lâu, vài ba tuần hay cả tháng, màu sắc thì tao nhã, hương thơm thoang thoảng dịu nhẹ mà quyến rũ, ngây ngất lòng người. Tết đến, có giỏ lan treo trước cửa, đặt bên lối đi, hay trên bàn tỏa hương thơm ngát, ắt hẳn khách đến chơi sẽ cảm thấy gần gũi, thư thái, tâm hồn hòa vào thiên nhiên, bởi vậy mà có câu thơ: “Dữ thiên nhân cư, như nhập lan chi thất” tạm dịch là: “Vào nhà có lan, có chi, thơm tho như được cận kề hiền nhân”.

Theo Nam sử, vua Trần Anh Tông là một vị vua rất thích chơi hoa lan, ông đã cho trồng một vườn có tới 500 loài hoa lan khác nhau nằm trong khuôn viên vườn Thượng uyển gọi là “Ngũ bách lan viên”. Vườn trồng các loại hoa lan bằng nhiều hình thức như: treo giàn, trồng trong chậu cảnh, cột vào than cây lớn … do chính tay nhà vua và các nữ “giám lan” chăm sóc, nuôi trồng.

Trong quan niệm của nhiều người trước kia thường cho rằng hoa lan là một loài hoa thanh cao, quý trọng nên chỉ những người giàu sang, quyền quý, thuộc tầng lớp trên của xã hội mới chơi hoa lan, nên trong dân gian có câu: “Quan chơi lan, dân gian chơi cúc”. Thế nhưng, ngày nay, quan niệm đó không còn cơ sở thực tiễn nữa. Nhiều người có thú chơi lan, tùy theo điều kiện, hoàn cảnh, có thể chỉ là chăm chút vài ba giỏ lan nhỏ trên góc vườn ở sân thượng hoặc góc sân hẹp trước nhà, người có điều kiện thì lập cả một vườn. Phong trào chơi lan đã trở nên khá phổ biến ở nhiều nơi từ nhiều năm nay, nhất là những thành phố lớn như: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội…, đã có hàng trăm câu lạc bộ hoa lan, nghệ nhân hoa lan, công ty xuất khẩu lan…. được thành lập. Nhiều nơi tổ chức hội thi lan, hội chợ trưng bày lan… thu hút rất nhiều thành phần đối tượng tới tham quan, thưởng lãm ngay cả với những người không sành chơi lan.

Cây hoa lan được nhiều người yêu thích không chỉ bởi màu sắc muôn màu muôn vẻ, hương thơm quyến rũ không loài hoa nào sánh kịp mà còn vì kiểu dáng độc đáo của nó. Đôi khi người ngắm hoa chợt thấy dáng hoa như cũng có cái “hồn” đồng điệu với tâm hồn mình: có loại như tinh nghịch, hồn nhiên và cũng có vẻ hơi “kiêu” vượt trội hẳn lên trên lớp lá xanh tầm thường như: lan Thủy tiên, Hồ điệp…; có loại lại điệu đà, duyên dáng, uốn cong vắt vẻo như: lan Vũ nữ, Thái bình; có loại lơ đễnh, buông thõng như: lan Đuôi chồn, Vanda, Y thảo…

Các nước công nghiệp phát triển như: Anh, Pháp, Đức, Ý, Bỉ … cũng có rất nhiều người ưa thích hoa lan. Hàng năm các nước này đều phải nhập khẩu một lượng hoa lan rất lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân.

Ở nước ta, sau TP.HCM, Hà Nội cũng là một địa phương có phong trào chơi hoa lan rất phát triển, đã có một số trang trại nuôi trồng lan để xuất khẩu. Tuy nhiên, công tác tiếp thị còn nhiều khó khăn, về mặt kỹ thuật lai tạo, cấy mô cho ra đời những loài lan mới còn hạn chế. Vì vậy, mấy năm gần đây vào dịp Tết nguyên đán, Hà Nội vẫn phải nhập hoa lan từ Thái lan với số lượng không nhỏ.

Vào những ngày cuối năm, mỗi dịp chuẩn bị đón Tết, bên cạnh những chợ đào, chợ quất rải rác khắp các phố phường, Hà Nội còn có những chợ hoa lan như chợ Bưởi, vườn hoa Hàng Đậu, Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô… lúc nào cũng đông đúc, tấp nập người bán, người mua, người xem chen chúc trong cả một rừng lan muôn màu, muôn sắc, rực rỡ ngát hương....