Vườn Quốc gia Ba Vì được biết đến như một địa danh thiêng liêng của thủ đô và cả nước, nơi có đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, đền thờ đức Thánh Tản Viên..., được thành lập từ năm 1991 với tên gọi ban đầu là “khu rừng cấm quốc gia Ba Vì”. Hiện nay, tổng diện tích của vườn là 10.814 ha thuộc địa giới hành chính của 16 xã thuộc 3 huyện của TP.Hà Nội và 2 huyện của tỉnh Hòa Bình, cách trung tâm thủ đô 50km về phía tây, là nơi có khí hậu trong lành, mát mẻ, có nhiều cảnh quan thiên nhiên ngoạn mục với nhiều con suối bắt nguồn từ núi rừng Ba Vì quanh năm nước chảy như Thiên Sơn - Suối Ngà, Ao Vua, Khoang Xanh, Hồ Tiên Sa...

Vườn bao gồm 3 phân khu: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt trên cốt 400, phân khu phục hồi sinh thái dưới cốt 400, phân khu dịch vụ hành chính. Vườn có chức năng trồng, bảo tồn và phục hồi tài nguyên thiên nhiên vốn vô cùng phong phú, di tích lịch sử, nghiên cứu khoa học kết hợp với tham quan, học tập và du lịch.