Mỗi khi tháng Bảy về, nơi chiến trường xưa Quảng Trị lại đón bước chân lặng lẽ của một người lính từng vào sinh ra tử – Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ Nguyễn Huy Hiệu. Với ông, những địa danh như Cồn Tiên, Dốc Miếu, Khe Sanh, hay dòng Thạch Hãn không đơn thuần là tên gọi, mà là ký ức máu thịt về một thời đạn bom, một thời chiến đấu và cống hiến không tiếc tuổi xuân cho Tổ quốc. Cuộc đời ông, từ người lính trẻ đến vị tướng trí thức, và cuốn hồi ức "Một thời Quảng Trị" đã trở thành một phần di sản quý báu, soi chiếu cho thế hệ hôm nay về sự hy sinh và khát vọng hòa bình.

Tháng Bảy, dòng người trên khắp cả nước lại tìm về Quảng Trị, về với Thành cổ - mảnh đất thiêng liêng thấm đẫm máu đào của biết bao thế hệ cha anh. Trong dòng người ấy, có những người lính già, tóc đã điểm sương, trở về thăm lại chiến trường xưa, thăm những người đồng đội đã vĩnh viễn nằm lại nơi đây. Với họ, mỗi tấc đất, mỗi ngọn cỏ ở Thành cổ đều là máu thịt, là ký ức không thể nào quên về một "mùa hè đỏ lửa".

Từ trước tới nay, tôi luôn viết sách, viết truyện, viết báo liên quan đến những câu chuyện tình sướt mướt. Ví dụ như “Làm gì khi bị tình phụ”; “Tình nhân’; “Đàn ông và những cuộc phiêu lưu tình ái”… Tôi thích viết những câu chuyện từng làm trái tim mình nức nở và thường không quan tâm đến chủ đề khác.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, là một vị tướng trận mạc – từng trực tiếp chỉ huy chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị – nhưng đồng thời cũng là một học giả, một cây viết cần mẫn với hàng chục đầu sách giá trị. Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, phóng viên đã có cuộc trò chuyện sâu sắc với ông tại văn phòng làm việc, nơi ông vẫn đọc, viết và tiếp khách đều đặn mỗi ngày.

Là lính bộ binh ở chiến trường Trị-Thiên-Huế từ đầu năm 1965, nhưng “chiến tranh đưa đẩy”, tôi trở thành một người cầm bút chuyên nghiệp. Như người ta thường nói, phóng viên chiến trường phải “tay bút tay súng”, và hình như tôi “thuận cả hai tay” nên suốt ba cuộc chiến tranh giữ nước vừa qua, đã có một chút đóng góp. Suốt mấy chục năm trận mạc, suốt nhiều năm sống trong “bao cấp”, tôi cũng như nhiều phóng viên khác, trực tiếp chứng kiến biết bao con người vì nước quên thân, vì dân đổi mới, nhưng với một bài báo, chỉ xin kể vài ba mẫu chuyện đời thường với chút hy vọng người trẻ hôm nay biết thêm ông bà, cha mẹ họ đã sống thế nào…

Tháng Sáu đang trôi qua trên đất nước Việt Nam, mang theo không chỉ cái nắng rực rỡ của mùa hè mà còn cả những bồi hồi, chiêm nghiệm khi một mùa tri ân nữa lại sắp đến. Năm 2025 này, một năm đặc biệt với những dấu son lịch sử: 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng, 50 năm ngày non sông liền một dải sau Đại thắng Mùa Xuân, và không xa nữa là kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Giữa những ngày tháng hào hùng ấy, khi ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7 đang đến rất gần, đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" – mạch nguồn văn hóa và lẽ sống của dân tộc – lại càng trở nên thiêng liêng, thôi thúc mỗi con tim Việt.

Đó là Anh hùng Lao động, thương binh Trần Hồng Quảng - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và Người khuyết tật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc xí nghiệp Quang Minh (Hải Phòng).

Thông qua những công việc và sứ mệnh mà mình đã thực hiện, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, không chỉ giữ gìn ký ức về Bác Hồ mà còn tiếp nối tinh thần yêu nước và lòng biết ơn sâu sắc đối với người cha già của dân tộc. Những ký ức ấy, giờ đây, không chỉ là của riêng ông mà còn là của cả dân tộc Việt Nam, như một minh chứng sống động cho tình cảm và lòng kính trọng mà chúng ta dành cho Bác Hồ - người đã cống hiến trọn đời cho độc lập và tự do của Tổ quốc.

Nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu đã có những chia sẻ sâu sắc về việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong bối cảnh đất nước đang phát triển và hội nhập mạnh mẽ.

Những khoảnh khắc của thời gian” không chỉ là tên một tập sách ảnh, mà còn là một hành trình ký ức – hành trình khắc họa chân dung Thượng tướng, Viện sĩ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.